موزه یاسوج؛ آرزوهای بربادرفته در حافظه تاریخ

در همین راستا صاحب‌نظران میراث طبیعی زاگرس بر این باور هستند که احداث موزه تاریخ طبیعی در کهگیلویه و بویراحمد که در قلب رشته‌کوه‌های زاگرس مرکزی ۳۱۲ هزار ۵۰۰ هکتار زیستگاه حیات‌وحش دارد ضرورتی برای حفاظت از گونه‌های جانوری در مناطق حفاظت‌شده این استان است.

کارشناسان تأکید می‌کنند که با توجه به اینکه بر اساس آمار موجود کهگیلویه و بویراحمد زیستگاه ۲۵۰ گونه پرندگان مهاجر و بومی، ۵۰ گونه پستاندار و ۵۰ گونه ماهیان در مناطق حفاظت‌شده و آزاد است ایجاد موزه تاریخ طبیعی به انجام پژوهش‌های جامع درباره این میراث طبیعی کمک می‌کند.

هم‌اینک بر اساس آمار ارائه‌شده و موجود هفت منطقه حفاظت‌شده دنا با وسعت ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار، دنای شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خاییز سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵ هکتار، خامی با وسعت ۲۵ هزار و ۶۷۱ هکتار، دیل با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار، سولک با ۲ هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در این سرزمین خدادادی کهگیلویه وبویراحمد وجود دارد و حتی این سرزمین دارای پنج منطقه شکارممنوع شامل پادنای سمیرم، خرم ناز، لار و ماغر، حاتم و کوه تلرش است. 

موزه یاسوج؛ آرزوهای بربادرفته در حافظه تاریخ

و اما داستان موزه تاریخ طبیعی یاسوج، موزه تاریخ طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد در میان درختان بلوط پارک جنگلی در بام یاسوج قرار دارد و از مصوبات سفر دولت نهم به دیار کهگیلویه وبویراحمد بوده که عملیات اجرایی آن در سال ۱۳۸۸ آغاز شد و پس از افزون بر 16 سال با تنها 16 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و امروز بلاتکلیف و نیمه‌کاره همچون دیگر پروژه‌های زخمی این استان رهاشده است.

درحالی‌که این روزها عواملی چون شکار بی‌رویه گونه‌های کمیاب سرزمین زاگرس آسیب‌دیدگی این‌گونه های جانوری به هنگام آتش‌سوزی‌ها، کشته شدن آن‌ها از سوی باغداران، قربانی شدن به دست شهروندان عادی به دلیل ترس، کشاورزی و توسعه ناپایدار و قاچاق حیات‌وحش تهدیدکننده زندگی گونه‌های حیات‌وحش این دیار است ضرورت دارد مسئولان برای احداث موزه تاریخ طبیعی استان اقدام کند تا با فراهم شدن زمینه پژوهش‌ها به بقای این‌گونه های زیبا و کمیاب و حتی در معرض خطر کمک شود.

موزه یاسوج؛ پروژه‌ای ۱۶ ساله که در انتظار اعتبار به تاریخ پیوست

امروز متأسفانه گونه‌ای زیادی از پازن‌های دنا به گوشت آنان قربانی سوز تیر شکارچیان می‌شوند و حتی در سویی دیگر پلنگ تیزپای زاگرس یا طعمه شکار شکارچیان می‌شود و یا در جاده‌ها توسط خودروهای عبوری زیر گرفته می‌شود.

خرس قهوه‌ی ای دنا که از نوع جانداران در معرض انقراض است امروز نیز وضعیتی بغرنج دارد که همین مسئله باعث شده که روند و توسعه و احیای این موزه طبیعی یاسوج به فازی مهم برسد و همانند موزه تاریخ کهگیلویه وبویراحمد به تاریخ نپیوندد.

باز هم پای منابع طبیعی در میان است

در همین راستا مدیرکل سازمان محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت: عملیات اجرایی موزه تاریخ طبیعی استان که سال ۱۳۸۸ عملیات اجرایی آن آغازشده بود به علت موانع منابع طبیعی سال‌ها نیمه‌تمام مانده است.

عبدال دیانتی نسب افزود: ساختمان نیمه‌کاره موزه تاریخی طبیعی استان، با حدود ۱6 درصد پیشرفت فیزیکی راکد مانده و تاکنون تلاش‌ها برای رفع موانع زمین آن ناکام مانده است و یکی از دلایل راکد ماندن آن بروکراسی منابع طبیعی در این زمینه است.

می‌کوشیم تا مشکل را برطرف کنیم

وی ادامه داد: عملیات اجرایی این طرح سال‌ها پیش در زمینی به مساحت ۲ هزار و ۳۶۵ مترمربع انجام شد و با توجه به گردشگر پذیر بودن شهر یاسوج می‌توان این موزه تاریخی طبیعی را به بخش خصوصی و از آن درآمدزایی خوبی برای استان کسب کرد.

مدیرکل سازمان محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: در حال حاضر به دنبال برداشتن موانع و کمک به احیای این موزه هستیم تا بتوانیم حیات طبیعی دیار زاگرس را در این منطقه به نمایش بگذاریم.

باید بدانیم که موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی مکانی است که انواع گونه‌های گیاهی و جانوری یک کشور، استان و یا منطقه در آن نگهداری می‌شود بهترین مکان برای بازدید گردشگران و مسافران ازاین‌گونه‌ها به شمار می‌رود.

۱۶ سال گذشت، ۱۶ درصد مانده؛ پاسخگو کیست؟

اشتغال‌زایی، جذب سرمایه‌گذاران، آموزش دانشجویان برای دوره‌های تخصصی وارزش طبیعت و گونه‌های جانوری تنها بخشی از فواید احداث این موزه به شمار می‌رود.

در همین راستا کارشناس و مسئول روابط عمومی محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد بابیان اینکه ایجاد موزه تاریخ طبیعی در استان برای احیای گونه‌های جانوری و گیاهی که منقرض‌شده و یا در معرض تهدید اثربخش است، ابراز داشته است: موزه تاریخ طبیعی کهگیلویه و بویراحمد درزمینهٔ علمی، پژوهشی، آموزشی، گردشگری، اقتصادی و تفریحی حائز اهمیت است.

از وعده تا واقعیت؛ پروژه‌ای که در ۱۶ سال تنها ۱۶ درصد پیشرفت کرد

هادی سینایی بابیان اینکه موزه نماد تاریخ طبیعی یک استان محسوب می‌شود و بانک اطلاعاتی زیست‌محیطی است که می‌تواند در بخش‌های فنّاوری، هنر، کارگاه‌های تاکسیدرمی و بخش‌های سمعی و بصری و کتابخانه‌ها نقش داشته باشد، افزوده است: راه‌اندازی این موزه به اقتصاد استان کمک می‌کند و درزمینهٔ گردشگری و ایجاد اشتغال و همچنین پژوهشی به استان و معیشت مردم کمک کند.

وی اضافه کرد: در صورت احیا و تکمیل این موزه تاریخ طبیعی می‌توان تورهای مجازی آنلاین، کارگاه‌های آموزشی آنلاین می‌توان در این موزه تاریخ طبیعی برگزار کرد.

حال می‌بینیم که قریب کمتر از دو دهه در این زمینه می‌گذرد واین موزه تاریخی طبیعی که می‌توانست روزی همچون خانه فرهنگ عشایر ایران‌زمین در بام یاسوج به زمینه سودآوری، اشتغال‌زایی، صنعت توریسم و حتی مکانی امن و مرفه برای تفریح خانواده‌ها تبدیل شود، به دلیل نقش بدون مستمر و هیچ منابع طبیعی بازهم به حاشیه رانده‌شده و این مراکز که می‌توانست بار زیادی از توسعه گردشگری را بر دوش بکشند هرکدام به نحوی در حال فروپاشی و یا پیوستن به تاریخ هستند.