جزئیات تغییر رسمی ساعت کشور در سال ۱۴۰۴

در سال‌های گذشته، تغییر ساعت رسمی کشور یکی از موضوعات مورد بحث در آغاز فصل بهار بود. اما با تصویب قانون جدید در مجلس، تغییر ساعت رسمی ایران دستخوش تغییرات اساسی شده است. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا امسال ساعت‌ها جلو کشیده می‌شود یا خیر؟ در ادامه این گزارش، به بررسی این موضوع و قوانین مرتبط با آن می‌پردازیم.

 
تاریخچه تغییر ساعت در ایران
تغییر ساعت رسمی در ایران برای نخستین بار پیش از انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۵۶ به منظور بهره‌برداری بهتر از روشنایی روز و صرفه‌جویی در مصرف انرژی اعمال شد. بر اساس مصوبه دولت وقت، ساعت رسمی کشور در تاریخ ۴ فروردین ۱۳۵۷ یک ساعت به جلو کشیده شد.

پس از انقلاب اسلامی، این روند متوقف شد تا اینکه در سال ۱۳۷۰، دولت مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی مجدداً تغییر ساعت را به منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی و استفاده بهینه از روشنایی طبیعی روز در دستور کار قرار داد. این تغییرات تا سال ۱۳۸۶ به صورت مصوبه هیئت دولت اجرا می‌شد تا اینکه در شهریور همان سال، مجلس شورای اسلامی قانون تغییر ساعت رسمی کشور را تصویب کرد که بر اساس آن، ساعت رسمی کشور هر سال در ساعت ۲۴ روز اول فروردین یک ساعت به جلو کشیده می‌شد و در ساعت ۲۴ روز سی‌ام شهریور به حالت قبلی بازگردانده می‌شد.

 
دلایل تغییر ساعت رسمی
تغییر ساعت رسمی یا همان ساعت تابستانی (Daylight Saving Time) در بسیاری از کشورها با هدف بهره‌برداری بهتر از روشنایی روز و کاهش مصرف انرژی اعمال می‌شود. این اقدام به ویژه در کشورهای با عرض‌های جغرافیایی بالا که تفاوت قابل‌توجهی بین طول روز در فصول مختلف دارند، مرسوم است. با جلو کشیدن ساعت در فصل بهار و تابستان، افراد می‌توانند از روشنایی طبیعی روز بیشتر استفاده کنند و نیاز به استفاده از نور مصنوعی کاهش می‌یابد که به صرفه‌جویی در مصرف انرژی منجر می‌شود.​

تأثیر تغییر ساعت بر مصرف انرژی
اگرچه هدف اصلی از تغییر ساعت، صرفه‌جویی در مصرف انرژی است، اما مطالعات مختلف نتایج متفاوتی را نشان داده‌اند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که تغییر ساعت تأثیر قابل‌توجهی در کاهش مصرف انرژی ندارد. به عنوان مثال، یک کارشناس حوزه مدیریت برق اظهار داشت که تغییر ساعت هرچند تأثیر بسیاری در مصرف انرژی ندارد، اما موجب می‌شود افراد در هوای بهتری به ویژه در تابستان به محیط کار بروند و جنبه انسانی و شرعی با تغییر ساعت اتفاق بیافتد، اما در کل تأثیر چندانی در مصرف انرژی نداشته است.

همچنین، برخی مطالعات نشان داده‌اند که تغییر ساعت ممکن است تأثیرات منفی بر مصرف انرژی داشته باشد. به عنوان مثال، در برخی مناطق، افزایش استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع در ساعات بعدازظهر ممکن است مصرف برق را افزایش دهد که این امر می‌تواند مزایای صرفه‌جویی مورد انتظار را خنثی کند.​

تأثیر تغییر ساعت بر سلامت
تغییر ساعت می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت افراد داشته باشد. تازه‌ترین تحقیقات محققان دانشگاه کلرادوی آمریکا نشان می‌دهد که تغییر ساعت می‌تواند باعث بروز علائم اضطراب، افسردگی و حملات قلبی شود.

همچنین، پژوهش‌ها رابطه میان بی‌خوابی که در ابتدای تغییر ساعت در بسیاری از افراد رخ می‌دهد با تصادفات ماشین، حوادث محل کار، خودکشی و سقط‌جنین را نشان داده‌اند. همچنین عقب کشیده شدن دوباره ساعت در پایان وقت تابستانی با افسردگی در برخی از افراد مرتبط شده است. همچنین بررسی‌ها افزایش خطر حمله‌های قلبی هنگام شروع تغییر وقت تابستانی را نشان داده‌اند و در مقابل یک ساعت بیشتر خواب پس از پایان وقت تابستانی با حمله‌های قلبی کمتر مرتبط شده است.

قانون لغو تغییر ساعت رسمی در ایران
۱۶ سال پس از دولت احمدی‌نژاد، این‌بار نمایندگان دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی درصدد لغو قانون تغییر ساعت رسمی کشور برآمدند و در ۲۴ اسفند ۱۴۰۰ با «طرح نسخ قانون تغییر ساعت رسمی کشور» ماده واحده‌ای را تصویب کردند که قانون تغییر ساعت رسمی این کشور را منسوخ کند. موافقان این مصوبه معتقد بودند تغییر ساعت رسمی کشور نه تنها فایده‌ای برای کشور به همراه ندارد، بلکه آسیب‌هایی مانند افزایش استرس، بستری در بیمارستان، تصادفات و بی نظمی‌های اجتماعی را در پی دارد. این مصوبه پس از رفع ابهاماتی، در مجلس شورای اسلامی و مجلس شورای نگهبان به تصویب رسید و از تاریخ ۱ فروردین ۱۴۰۲ لازم‌الاجرا شد. 

در نتیجه تصویب قانون جدید، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور وقت، قانون نسخ قانون تغییر ساعت رسمی کشور را برای اجرا ابلاغ کرد.

قالیباف برای رئیس جمهور نوشت: قانون تغییر ساعت رسمی کشور، مصوب ۱۳۸۶/۵/۳۱ نسخ می‌گردد و دولت مجاز به تغییر ساعت رسمی کشور نیست. به هیأت وزیران اجازه داده می‌شود مطابق ماده (۸۷) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۷/۸ با اصلاحات و الحاقات بعدی، نسبت به تنظیم ساعات کار ادارات، سازمان‌ها و مراکز تابعه اقدام نماید.

بر این اساس، در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ تغییری در ساعت رسمی کشور ایجاد نشد و بر اساس قانون نسخ قانون تغییر ساعت رسمی کشور، در نوروز سال ۱۴۰۴ ساعت رسمی کشور به جلو کشیده نخواهد شد.

وضعیت تغییر ساعت در سال ۱۴۰۴
با توجه به قانون مصوب سال ۱۴۰۱ و اجرای آن در سال‌های گذشته، در سال ۱۴۰۴ نیز ساعت رسمی کشور تغییر نخواهد کرد و در تمام طول سال ثابت باقی می‌ماند. بنابراین، در سال ۱۴۰۴ نیازی به جلو کشیدن یا عقب بردن ساعت‌ها نخواهد بود.​

تجربه سایر کشورها در تغییر ساعت
تغییر ساعت رسمی یا ساعت تابستانی در بسیاری از کشورها اعمال می‌شود، اما در سال‌های اخیر برخی کشورها این تغییر را لغو کرده‌اند. به عنوان مثال، اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۹ تصمیم گرفت که از سال ۲۰۲۱ به بعد، تغییر ساعت را متوقف کند و هر کشور عضو می‌تواند تصمیم بگیرد که در تمام طول سال از ساعت تابستانی یا زمستانی استفاده کند.​

در ایالات متحده آمریکا نیز بحث‌هایی درباره لغو تغییر ساعت وجود دارد و برخی ایالت‌ها تصمیم گرفته‌اند که ساعت تابستانی را در تمام طول سال حفظ کنند.

منبع: اقتصاد معاصر

انتهای خبر/