شبیخون خشک‌سالی به سرزمین کهگیلویه و بویراحمد

باید بدانیم که کاهش چشمگیر بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد زنگ خطر کم‌آبی و خشک‌سالی را به صدا درآورده که این خشک‌سالی هم می‌تواند برای دشت‌های پایین‌دست و حتی استان‌های هم‌جوار سرزمین دنا نیز نگران‌کننده باشد.

این استان که به‌واسطه طبیعت کوهستانی و منابع آبی فراوان شناخته می‌شد، اکنون با چالش جدی کمبود آب مواجه است؛ این وضعیت می‌تواند تبعات گسترده‌ای ازجمله کاهش تولیدات کشاورزی، خشک شدن چشمه‌ها و قنات‌ها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و درنهایت تهدید معیشت مردم را به دنبال داشته باشد.

تغییرات اقلیمی، یا نابودی پوشش گیاهی

دلایل مختلفی از تغییر اقلیم جهانی، کاهش پوشش گیاهی، افزایش دمای هوا و فعالیت‌های انسانی ازجمله عواملی هستند که بر کاهش بارندگی تأثیرگذارند، همچنین، برخی کارشناسان معتقدند که تغییر الگوهای بارشی و کاهش رطوبت در جو نیز در این پدیده نقش دارند.

در سال‌های اخیر، کهگیلویه و بویراحمد مانند بسیاری از مناطق دیگر کشور با نوسانات شدید بارندگی مواجه بوده است؛ دوره‌های خشک‌سالی متناوب و سیلاب‌های ناگهانی نشان از تغییرات شدید آب و هوایی در این منطقه دارد، این نوسانات، تأثیرات مخربی بر کشاورزی، دامداری و محیط‌زیست استان گذاشته و حتی می‌تواند درگذشته به نابودی محیط‌زیست و حتی ابر بین رفتن درختان بلوط، پوشش گیاهی و حتی از بین رفتن حیات‌وحش این استان بینجامد.

کارشناسان بر این باورند که برای مقابله با این چالش، نیازمند برنامه‌ریزی جامع و بلندمدت هستیم؛ اجرای طرح‌های آبخیزداری، توسعه سیستم‌های آبیاری مدرن، مدیریت مصرف آب در بخش‌های مختلف و افزایش آگاهی عمومی ازجمله اقداماتی است که می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد.

خشکسالی به زمستان دنا رسید

حال اولین روزهای دیماه را سپر کرده‌ایم و به سرمای استخوان سوز چیز دیگری نصیب مردم دیار دنا که روزی سرزمینش تا ماه‌ها حتی فصل گرما پوشیده از برف بود دیده نمی‌شود، زمستان امسال سرزمین‌های سردسیری این استان را باید بسیار نگران‌کننده توصیف کرد که حتی برف به‌اندازه کافی بر روی قله‌هایش دیده نمی‌شود و خطر ایجاد سدهای سریالی در آینده نزدیک نیز یخچال‌های طبیعی آن را نیز تهدید می‌کند.

کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد. این استان با ۷۲۶ هزار نفر جمعیت یک درصد مساحت کشور را در اختیار دارد.

ایل نگران از نباریدن باران و برف

موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی کهگیلویه و بویراحمد، این استان را مستعد خشک‌سالی و سیلاب کرده است اما از طرفی، وابستگی اقتصاد استان به بخش کشاورزی و دامداری، حساسیت آن را نسبت به تغییرات اقلیمی افزایش می‌دهد؛ کوچ بهاره و پاییزه عشایر که زندگی آن‌ها بر اساس دام‌پروری نیز بوده در آینده می‌تواند نگران‌کننده باشد و سرسبز نشدن دشت‌های سرزمین‌های شمالی ایثار دنا می‌تواند در این زمینه نیز نگران‌کننده به نظر برسد.

 باید بدانیم که درگذشته، کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان یکی از قطب های تولید محصولات کشاورزی در کشور شناخته می‌شد؛ اما در سال‌های اخیر، به دلیل خشک‌سالی‌های متعدد، تولید محصولات کشاورزی در این استان کاهش چشمگیری یافته و حتی در بیشتر مناطق که مهد برنج‌کاری بوده است امروز نیز زمین‌های خشک و بی‌آب علف چشم می‌خورد.

قله‌هایی که دیگر سفید پوش نمی‌شوند

کارشناسان معتقدند که برای مقابله با بحران کمبود آب در کهگیلویه و بویراحمد باید تدابیر و طرح‌های جامع و بلندمدتی در پیش‌گرفته شود؛ به نظر آن‌ها، توسعه سیستم‌های آبیاری نوین همچون آبیاری قطره‌ای و بارانی می‌تواند در بخش کشاورزی مؤثر باشد و با کاهش هدر رفت آب، بهره‌وری را افزایش دهد.

امروز متأسفانه در پی بی‌بارشی و خشک‌سالی‌های متوالی بیشتر زمین‌های بایر استان دچار فرونشست شده و حتی برخی از دشت‌های پر آب از آب تهی گشته‌اند و خشک‌سالی بر آن‌ها چیره شده است.

در همین راستا به عقیده کارشناسان، بحران آب در دیار همیشه پر آب زاگرس و دنا نیازمند همکاری سازمان‌های مختلف و مشارکت بین بخشی است؛ ازاین‌رو، هماهنگی میان سازمان‌های دولتی، بخش خصوصی و نهادهای مردمی می‌تواند در اجرای طرح‌های مختلف بهبود منابع آب و حفاظت محیط‌زیست مؤثر باشد.

همچنین بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، ازجمله داده‌های ماهواره‌ای و ابزارهای پیشرفته برای پیش‌بینی بارندگی و پایش منابع آب، می‌تواند به بهبود برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب در این استان کمک کند.

آنچه امروز به عینه دیده می‌شود این است که بارندگی در دیار کهگیلویه و بویراحمد یک چالش جدی و پیچیده است که نیازمند توجه ویژه مسئولان و همکاری همه‌جانبه مردم است. برای مقابله با این چالش، باید اقدامات کوتاه‌مدت و بلندمدت را به‌صورت هم‌زمان دنبال کرد.

امروز آنچه امروز به عینه می بینیم قله‌هایی است که رنگ رخسار آن‌هاغمگین کشته و برفی بر آنان دیده نمی‌شود و یا اگر برفی بر روی آنها باریده در سیاهی زمستان در حال ذوب شدن است، باید بدانیم که اقلیم چهارفصل کهگلویه وبویراحمد همیشه با داشتن آب های روان و طبیعت همیشه چهارفصلش معروف بوده و این خشکسالی میتواند آثار زیانباری بر ان تحمیل کند.