به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس»، هر ساله در آستانه فصل کشت، هشدارهایی درباره ممنوعیت کشت محصولات آب‌بر مانند هندوانه صادر می‌شود. اما در عمل، سطح وسیعی از دشت‌های دهدشت  زیر کشت این محصولات می‌رود؛ موضوعی که نه‌تنها منابع آبی را تهدید می‌کند، بلکه چالش‌های بازار فروش و انتقال محصول را نیز به همراه دارد.

تکرار هشدارها، اما بی‌توجهی در میدان عمل

هادی خاضعی در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» اظهار کرد: با توجه به کاهش چشمگیر بارندگی‌ها و استمرار خشکی در سطح دشت‌های شهرستان، کشت محصولات آب‌بر نظیر هندوانه در سال زراعی جاری ممنوع اعلام شده است.

رئیس منابع آب کهگیلویه افزود: این تصمیم در شورای سازگاری با کم‌آبی استان و شورای حفاظت از منابع آب شهرستان به تصویب رسیده و هدف آن جلوگیری از افت بیشتر سطح ایستابی آب‌های زیرزمینی و حفظ منابع حیاتی منطقه است.

خاضعی با تأکید بر لزوم رعایت ضوابط بهره‌برداری، تصریح کرد: اجازه کشت هیچ‌گونه محصول آب‌بر داده نمی‌شود و کشاورزان موظف‌اند از بلاتکلیف گذاشتن اراضی یا انتقال آب به اراضی خارج از محدوده پروانه بهره‌برداری چاه خودداری کنند.

رئیس منابع آب شهرستان کهگیلویه از کشاورزان خواست با همکاری و رعایت مقررات، در حفظ منابع آبی شهرستان مشارکت فعال داشته باشند تا بتوان از بحران کم‌آبی عبور کرد.

 اقدامات قانونی در انتظار متخلفان

خاضعی با تأکید بر لزوم رعایت ضوابط بهره‌برداری هشدار داد: در صورت مشاهده تخلف، موضوع از طریق مراجع قضایی پیگیری خواهد شد و اقدامات قانونی از جمله قطع انشعاب برق چاه، جمع‌آوری منصوبات و مطالبه خسارت از متخلفین در دستور کار قرار می‌گیرد.

 رودخانه‌هایی که جاری‌اند اما برداشت ممنوع! 

با وجود جاری بودن برخی رودخانه‌ها در منطقه، مجوز برداشت آب از آن‌ها صادر نشده و کشاورزان ناچارند از منابع زیرزمینی استفاده کنند؛ موضوعی که فشار مضاعفی بر سفره‌های آب زیرزمینی وارد می‌کند.

معیشت کشاورزان و ضرورت حمایت هدفمند

در نبود صنعت، درآمد اصلی بسیاری از خانواده‌های کهگیلویه از راه کشاورزی تأمین می‌شود. بنابراین، ممنوعیت کشت باید با ارائه جایگزین‌های کم‌مصرف، حمایت‌های مالی و آموزش‌های تخصصی همراه باشد تا هم معیشت مردم حفظ شود و هم منابع آبی مدیریت گردد.

موضوعی که همتی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان در پاسخ به خبرنگار «صبح زاگرس» در خصوص تدابیر معرفی کشت جایگزین می‌گوید: در صورت کم بارشی و ممنوعیت کشت محصولات آب‌بر، توصیه ما کشت حبوباتی مثل لوبیا، ماشک و کنجد است. 

اگرچه هشدارها و ممنوعیت‌ها در سطح اداری اعلام می‌شوند، اما تا زمانی که نظارت میدانی، برخورد قاطع و حمایت‌های جایگزین به‌صورت هم‌زمان اجرا نشوند، بحران آب در کهگیلویه نه‌تنها حل نخواهد شد، بلکه تشدید نیز خواهد شد.

صدای کشاورزان؛ بی‌پناه میان ممنوعیت و بی‌برنامگی

کشاورزی که در دشت کلاچو زمین زراعی دارد به خبرنگار «صبح زاگرس» گفت: ما که از اول با همین زمین و آب زندگی کردیم. حالا می‌گویند هندوانه نکارید! ولی چه محصولی بکاریم؟ هیچ محصول به عنوان جایگزین مناسبی معرفی نکردند، هیچ حمایتی هم نیست. ما که نمی‌توانیم شکم فرزندانمان را با بخشنامه سیر کنیم.

جوان دیگری که تصمیم گرفته است زمین خود را زیر کشت به‌لیمو ببرد، بیان کرد: سال قبل هندوانه کاشتیم و کلی هزینه کردیم، آخرهم محصول را نتوانستیم بفروشیم. حالا هم می‌گویند نکارید، ولی بازار برای هیچ محصول دیگری هم تضمین نشده است ما بین زمین خشک و بازار بی‌ثبات مانده‌ایم.

با این تفاسیر بحران آب در شهرستان کهگیلویه حاصل سال‌ها خشکسالی، برداشت بی‌رویه و نبود مدیریت یکپارچه منابع آبی‌ست. ممنوعیت کشت محصولات آب‌بر اگرچه اقدامی ضروری در مسیر حفظ منابع زیرزمینی است، اما بدون ارائه راهکارهای جایگزین، حمایت‌های عملی و نظارت میدانی، نه‌تنها اثربخش نخواهد بود بلکه موجب نارضایتی و آسیب به معیشت کشاورزان خواهد شد.

راهکارهای سوق دادن کشاورزان به تولید بهینه

 ارائه محصولات جایگزین کم‌مصرف، معرفی و آموزش کشت محصولاتی مانند حبوبات، گیاهان دارویی، زعفران یا پسته که نیاز آبی کمتری دارند و بازار فروش مناسبی دارند، تضمین خرید و حمایت از بازار فروش و ایجاد سازوکارهای حمایتی برای خرید تضمینی محصولات جایگزین توسط دولت یا بخش خصوصی از راهکارهایی است که می‌تواند کشاورزان را با اطمینان وارد چرخه جدید تولید کند. 

همچنین لازم است متولیان ضمن تمرکز بر برخورد با بهره‌برداران عمده و متخلفان سازمان‌یافته، نه کشاورزان خرد و بی‌پناه، آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه مدیریت منابع آب را با ترویج دهند.

انتهای خبر/