سرزمین چشمه‌های جوشان در چنگال خشکسالی؛
کهگیلویه‌وبویراحمد نفس‌های آخر را می‌کشد
به نظر می‌رسد «عروس زاگرس»دیگر آن چهره آباد و شکوفای گذشته را ندارد؛ کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این روند بی بارشی، میتواند فاجعه‌ای زیست محیطی و انسانی را در یکی از زیباترین مناطق ایران رقم بزند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» بر اساس هشدارهای کارشناسان و داده‌های هواشناسی، کهگیلویه و بویراحمد، که روزی به «عروس زاگرس» و«سرزمین آب و رود» شهرت داشت، امروز با یک بحران جدی و بی‌سابقه کم‌آبی و خشکسالی دست‌وپنجه نرم میکند؛ بحرانی که زنگ خطر را برای معیشت، اقتصاد و محیط زیست این دیار به صدا درآورده است.
این استان که به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود همیشه از منابع آبی کافی برخوردار بود، اکنون برای چندمین سال پیاپی با کاهش چشمگیر بارندگی، خشکسالیهای متمادی و فرونشست شدید آب‌های زیرزمینی مواجه شده است.
سرزمین چشمه‌های جوشان در چنگال خشکسالی
پیش‌بینی‌های نگران‌کننده کارشناسان هواشناسی از کاهش بارش‌های پاییز و زمستان امسال حکایت دارد و چشم‌انداز امیدبخشی برای جبران این کمبود دیده نمی‌شود؛ بر اساس نقشه‌های بلندمدت و تغییرات اقلیمی با حالی که در دومین ماه پاییز قرار داریم ،همچنان براشی در این استان نباریده و وضعیت بارش آن نسبت به 57 سال گذشته منفی100 بوده است.
حال این شرایط بحرانی، تأثیرات مستقیم و ملموسی بر زندگی مردم منطقه گذاشته است که میتوان به تهدید جدی برای کشاورزی و دامپروری اشاره کرد؛ بخش عظیمی از معیشت ساکنان این استان وابسته به دامپروری و کشاورزی است که با خطر نابودی روبرو شده است.
از سوی دیگر فشار بر منابع آبی نیز باعث شده که کاهش بارندگی و فرونشست آب‌های زیرزمینی، ذخایر استراتژیک آب استان را به شدت تحت تأثیر قرار داده است و تابستنان های خشک در کمین مردم دیار کهگلویه وبویراحمد باشد.
همچنین تشدید تغییرات اقلیمی باعث شده که کهگیلویه و بویراحمد نیز همانند بسیاری از نقاط فلات ایران، درگیر یک خشکسالی چندساله شود و انتظار برای سال‌های ترسالی تاکنون بی‌پاسخ مانده است.
به نظر می‌رسد «عروس زاگرس»دیگر آن چهره آباد و شکوفای گذشته را ندارد؛ کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این روند، میتواند فاجعه‌ای زیست محیطی و انسانی را در یکی از زیباترین مناطق ایران رقم بزند و نیازمند عزمی ملی و برنامه‌ریزی فوری برای مدیریت این بحران است
امروز این استان با بحران کم‌آبی و خشکسالی بی‌سابقه‌ای دست‌وپنجه میکند که نه تنها حیات این استان، بلکه دشت‌های پایین‌دست و استان‌های همجوار را نیز به مخاطره انداخته است.
کاهش چشمگیر بارندگی در سال‌های اخیر موجب شده تا؛کاهش تولیدات کشاورزی، خشک شدن چشمه‌ها و قنات‌ها، افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی تهدیدی جدی برای معیشت مردمباشد.
این دلایل وسیع خشکسالی که بر اثر دست سالخته خود انسان بر برخی از کشورهای تحمیل میشود میتواند بر اثر تغییرات اقلیمی جهانی،کاهش پوشش گیاهی،افزایش دمای هوا، فعالیت‌های انسانی غیراصولی، تغییر الگوهای بارشی و کاهش رطوبت در جو باشد.
به گفته متخصصان، این روند ادامه‌دار نه تنها آینده کهگیلویه و بویراحمد را به مخاطره می‌اندازد، بلکه میتواند تأثیرات منفی گسترده‌ای بر کل منطقه داشته باشد. تغییرات آب و هوایی در کنار فعالیت‌های انسانی نادرست، این استان را در آستانه یک فاجعه زیست‌محیطی قرار داده است.
کارشناسان بر این باورند که برای مقابله با این چالش، نیازمند برنامه‌ریزی جامع و بلندمدت هستیم؛ اجرای طرح‌های آبخیزداری، توسعه سیستم‌های آبیاری مدرن، مدیریت مصرف آب در بخش‌های مختلف و افزایش آگاهی عمومی ازجمله اقداماتی است که میتواند در این زمینه مؤثر باشد.
کهگیلویه‌وبویراحمد نفس‌های آخر را می‌کشد
حال اولین روزهای آبان ماه را سپری کرده‌ایم و جزء سرمای استخوان سوز چیز دیگری نصیب مردم دیار دنا که روزی سرزمینش تا ماه‌ها حتی فصل گرما پوشیده از برف بود دیده نمی‌شود، پاییزامسال سرزمین‌های سردسیری این استان را باید بسیار نگران‌کننده توصیف کرد که حتی باران یک قطره نباریده و قله‌هایش همچنان از برف تهی است.
امروز در حالی یاسوج سرزمین چشمه های همیشه خروشان با خطر خشکیالی و دست و پنجه نرم میکند که احداث سه سد سریالی و غیرقانونی همچنان آن را تهدید میکند و تنها ذخیره گاه یوز پلنگ آسیایی امروز در خطر است.
کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد. این استان با ۷۲۶ هزار نفر جمعیت یک درصد مساحت کشور را در اختیار دارد.
ایل نگران از نباریدن باران و برف
موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی کهگیلویه و بویراحمد، این استان را مستعد خشکسالی و سیلاب کرده است اما از طرفی، وابستگی اقتصاد استان به بخش کشاورزی و دامداری، حساسیت آن را نسبت به تغییرات اقلیمی افزایش می‌دهد؛ کوچ بهاره و پاییزه عشایر که زندگی آن‌ها بر اساس دامپروری نیز بوده در آینده میتواند نگران‌کننده باشد و سرسبز نشدن دشت‌های سرزمین‌های شمالی ایثار دنا میتواند در این زمینه نیز نگران‌کننده به نظر برسد.
باید بدانیم که درگذشته، کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان یکی از قطب های تولید محصولات کشاورزی در کشور شناخته می‌شد؛ اما در سال‌های اخیر، به دلیل خشکسالیهای متعدد، تولید محصولات کشاورزی در این استان کاهش چشمگیری یافته و حتی در بیشتر مناطق که مهد برنج‌کاری بوده است امروز نیز زمین‌های خشک و بی‌آب علف چشم می‌خورد.
قله‌هایی که دیگر سفید پوش نمی‌شوند
کارشناسان معتقدند که برای مقابله با بحران کمبود آب در کهگیلویه و بویراحمد باید تدابیر و طرح‌های جامع و بلندمدتی در پیش‌گرفته شود؛ به نظر آن‌ها، توسعه سیستم‌های آبیاری نوین همچون آبیاری قطره‌ای و بارانی میتواند در بخش کشاورزی مؤثر باشد و با کاهش هدر رفت آب، بهره‌وری را افزایش دهد.
وضعیت کنونی کهگیلویه و بویراحمد نیازمند عزم ملی و برنامه‌ریزی فوری برای مدیریت بحران آب است. اگر چاره‌اندیشی اساسی صورت نگیرد، ممکن است به زودی شاهد نابودی کامل اکوسیستم این منطقه باشیم که تبعات آن گریبان‌گیر تمامی استان‌های همجوار خواهد شد.
این گزارش هشداری است به مسؤولان و مردم که برای نجات «عروس زاگرس» باید چاره‌ای اندیشید قبل از آنکه برای همیشه این گنجینه طبیعی را از دست بدهیم.
انتهای خبر/
