مناطق الحاق‌شده به یاسوج؛ فرصت یا تهدید

الحاقی که روستاهای اقماری همسایه یاسوج که یکجانشینی در آن به بیش از یک قرن می‌رسید و باعث می‌شد که یاسوج رؤیایی کلان‌شهر شدن را در ذهن خود داشت به حقیقت بپیوندد.

ساکنان مناطق الحاقی یاسوج چه سرنوشتی دارند؟

این طرح در اویل مخالفان و موافقان زیادی داشت، برخی بر این باور بودن که با این الحاق خدمات شهری دچار مشکل خواهد شد و برخی نیز بر این باور بودن که با این موضوع الحاق مشکلات حاشیه‌ای شهر و مسائل فرهنگی، اقتصادی و عمرانی و دیگر مشکلات کاهش پیدا خواهد کرد.

این مسائل را هر دولتی بر گردن دولت دیگر می‌انداخت تا اینکه در دولت سیزدهم این پرونده باز شد و موضوع الحاق مناطق حاشیه‌ای با روند تندتری روبه‌جلو رفت اما الحاق این مناطق چند گانه شهری به این دولت نرسید.

با سرکار آمدن دولت وفاق یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در مرکز استان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موضوعات اجتماعی طرح شد، الحاق روستاهای اقماری یاسوج به مرکز استان بود.

این رونده تا جایی به جلو رفت تا اینکه رحمانی استاندار دولت چهاردهم کلید این مسئله را زد و با همکاری با وزارت کشور مناطق حاشیه‌ای اطراف پایتخت طبیعت ایران را به شهر یاسوج الحاق شدند.

 درحالی که بیش از 6 ماه از الحاق رسمی هشت روستا و اراضی پیرامون آن‌ها به مرکز استان کهگیلویه وبویراحمد می‌گذرد.

ساکنان این مناطق که پیش‌تر به‌عنوان روستا یاد می‌شدند و تمامی مسائل مربوط به ساخت‌وسازهای آن‌ها در قالب طرح هادی و یا ایجاد مناطق روستایی زیر نظر خدمات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بود و از این نظر رضایت نسبی داشتند، اکنون خود را در وضعیتی بلاتکلیف و برزخی میان روستا و شهر یافته‌اند.

وعده‌های پوچ؟ الحاق مناطق حاشیه‌ای یاسوج بدون بهبود زیرساخت‌ها

مردم ساکن این هشت منطقه که امروز به شهر یاسوج الحاق یافته‌اند بر این باور هستند که همچنان خدماتی درزمینهٔ ساخت مسکن، پروانه شهری و حتی دیگر خدمات به‌صورت مدون و خوب به آن‌ها ارائه داده نمی‌شود و همین امر باعث شده که آن‌ها در یک بلاتکلیفی باشند.

باید بدانیم که مصوبه هیئت دولت در تاریخ 13 اردیبهشت‌ماه 1403 که باهدف گسترش کالبد شهر یاسوج و ارائه خدمات شهری به مناطق پیرامونی صورت گرفت.

الحاق روستاهای سروک، تل خسرو علیا و سفلا، سراب تاوه علیا و سفلا، مادوان سفلا، مهریان، بلهزار و جدول غوره مهریان را به شهر یاسوج قانونی کرد و با این الحاق چشم به دنبال شکوفایی در این مناطق بوده است که در چند وقت اخیر بودند، حال بر این باورند که تنها مدیریت در این مناطق عوض‌شده است و دهیاری‌ها جای خود را به شهرداران ناحیه‌ای داده‌اند.

معابر غیراستاندارد تا فقدان فضاهای سبز و فرهنگی

امروز از بین این هشت منطقه، مادوان در صدر مشکلات شهری است، مادوان تا قبل ازاینکه با الحاق به شهر یاسوج بپیوندد، خود یکی از شهرهای جداگانه در 10 کیلومتری مرکز استان بود که بر اساس یک تصمیم اشتباه در دو دهه پیش نام شهر به خود گرفت.

همین امر باعث شده که مهاجرت روستائیان به شهر با سرعت فزاینده ای صورت بپذیرید و روستاییانی که به شوق شهر نشینی به حاشیه‌های شهر یاسوج آمده بودند برای خود رؤیاهای زیادی داشته باشند.

عدم نقشه آمایش شهری، نبود فضای سبز، نبود فضای ورزشی، خیابان‌های ناایمن و استاندار نبودن برخی خدمات باعث شده بود که شهر مادوان یکی از شهرهای باشد که بیشتر مشکلات فرهنگی را داشته باشد.

 آیا یاسوج ظرفیت پذیرش این حجم از جمعیت را داشت؟

امروز کارشناسان بر این باورند که با الحاق این مناطق مشکلات آنها برطرف نشده و بر مشکلاتشان نیز افزوده شده است.

 بسیاری مشکلات در این مناطق ازجمله در مهریان، بلهزار و مادوان امروز سرباز زده و به عینه دیده می‌شود.

 خیابان‌ها و کوچه‌های این مناطق فاقد استانداردهای لازم شهری گرفته تا آسفالت مناسب، پیاده‌روهای استاندارد و روشنایی ناکافی، از سویی دیگر نبود پارک و فضای فرهنگی در مادوان و مهریان و بلهزار موج می‌زند.

هرچند که قرار بود در نقشه‌ای ترسیم‌شده از سوی دولت سیزدهم کوه‌های مشرف بر مهریان، مادوان و بلهزار به پارک جنگلی تبدیل شود و حتی با ایجاد روشنایی بستری مناسب با ایجاد سکوبندی در این کوه‌ها ایجاد شود، اما این موضوع هم نیز در حد یک تبصره ماند و در کشوی میز مدیران در حال خاک خوردن است.

آیا الحاق یاسوج یک اشتباه استراتژیک بود؟

شاید مناطق دیگر الحاق شده به شهر یاسوج ازجمله سروک، نجف‌آباد، اکبرآباد مشکلات کمتری نسبت به نقطه مقابل خود داشته باشد.

باید بدانیم که وجود بیش‌ازاندازه ساخت‌وساز در حاشیه‌های شهر یاسوج در سال‌های اخیر و نبود یک سازوکار مناسب باعث شده که امروز مناطق سه‌گانه مهریان، بلهزار و مادوان با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم کنند.

به گفته برخی از مردم تمرکز اصلی بر پروژه‌های عمرانی در هسته مرکزی شهر یاسوج است، درحالی‌که مناطق الحاقی که جمعیت قابل‌توجهی را در خود جای‌داده‌اند، در اولویت‌های بعدی قرارگرفته‌اند و این بی‌توجهی، سؤالات جدی را در مورد تعهد شهرداری به ارائه خدمات برابر به تمام شهروندان، فارغ از محل سکونتشان، ایجاد می‌کند.

حذف دهیاری‌ها، افزایش حاشیه‌نشینی

نکته قابل تامل دیگر، تعطیلی دهیاری‌ها و شوراهای اسلامی روستاهای الحاق شده است، این نمادها که پیش از الحاق، پل ارتباطی مردم با حاکمیت و مجری برخی خدمات محلی بودند، اکنون دیگر فعالیتی ندارند و در عوض برخی از مسئولان سابق دهیاری‌ها به سمت‌های مدیریتی در شهرداری منصوب‌شده‌اند.

 این تغییرات ظاهراً به معنای ارائه خدمات جدید یا تعریف پروژه‌های عمرانی نبوده و بیشتر جنبه اداری و پر کردن ساختار را داشته است.

در همین راستا شهردار یاسوج در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری صبح زاگرس به مسئله الحاق مناطق هشت‌گانه به شهر یاسوج اشاره کرد و گفت: قطعاً الحاق و گستردگی و بزرگ شدن یک مجموعه مشکلاتی را برای بخش مدیریت ایجاد می‌کند.

کیوان آشنا بابیان اینکه در رابطه با الحاق ابتدا باید برنامه‌ریزی دقیق و منظم داشت افزود: در این زمینه باید منابع انسانی، منابع مالی و ماشین‌آلات مورد آنالیز قرار بگیرد و باید در الحاق مورد ارزیابی و بازبینی قرار می‌گرفتند.

بار سنگین الحاق بر گرده شهرداری یاسوج!

وی ادامه داد: قطعاً الحاق بار سنگینی را از هر لحاظ، روحی و روانی، عمرانی، اجتماعی، فرهنگی و شهرسازی و خدماتی بر مجموعه شهرداری وارد کرده است.

شهردار یاسوج ابراز داشت: این الحاق در ماهه‌ای پایانی سال بود و ماهه‌ای پایانی سال کار برای مدیریت شهری و مسائل مالی سختر می‌شود.

رویای کلانشهر یا کابوس بی‌آبی و ترافیک؟

آشنا تصریح کرد: باید یک نفر می‌پذیرفت و مسائل محتمل بر مدیریت را بر گردن می‌گرفت، اگر لازم باشد بنده و همکاران قربانی این برنامه شویم بازهم می‌پذیرفتیم، این مسئله الحق باید قبل‌تر صورت می‌گرفت تا شهر یاسوج از کلاف سردرگمی رهایی یابد.

وی تصریح کرد:کاش این الحاق 40 یا 50 سال پیش اتفاق می‌افتاد تا بدانیم که باهم چندچند  هستیم و گسترده اقدامات عمرانی، اجتماعی و فرهنگی نیز به این مناطق نیز کشیده می‌شد و گستردش می‌یافت.

شهردار یاسوج بابیان اینکه اگر این الحاق در دهه‌های گذشته صورت می‌گرفت توسعه گسترده تر بود، بیان داشت: با این الحاق در آن زمان می‌شد در دشت یاسوج برنامه‌ریزی واحدی صورت بپذیرد، همان‌گونه که می‌دانید بیشترین مشکلات امروز در همین مناطق الحاق شده است.

آشنا ابراز داشت:اگر به مشکلات امروز یاسوج نگاه کنیم، بیشتر این مشکلات و معضلاتی که ما در بن‌بست ارم، 45 متری آیت‌الله ملک حسینی و مناطق از جدول غوره و بلهزار و حتی مادوان داریم در همین راستا است.

امروز یاسوج بزرگ نیازمند نگاهی دوراندیشانه است

وی تصریح کرد امروز یاسوج بزرگ نیازمند توسعه و همکاری همه‌جانبه مردم و مدیریاغن شهری است مشکلات کمرشکن هست، اما ما می‌کوشیم با برنامه‌ریزی‌های دقیق و مدون شهر را دوباره از نو بسازیم. شهر خوب را شهروند خوب می‌سازد و مدیریت فقط 15 درصد بر پیشرفت کار صحه می‌گذارد.

شهردار یاسوج بابیان اینکه همت مردم می‌تواند در راستای به جلو بردن برنامه‌های توسعه‌ای همیار ما باشد، خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی دقیق و اقدام سریع در بسیاری از مشکلات می‌تواند ما را از چالش‌ها دور کند.