مبارزه خونین عشایر بویراحمدی با پهلوی دوم در گجستان

باید بدانیم که مرکز کهگیلویه و بویراحمد، قیام عشایر استان در دهه چهل، درواقع آغاز «نبرد آگاهانه» حاشیه علیه متن بود، که در طول 15 سال پس‌ازآن، دامنه‌اش در سراسر کشور آن‌قدر وسیع شد که این حاشیه متن را فراگرفت و در 22 بهمن 57 خود تبدیل به متن شد.

بی‌توجهی همراه با تحقیر به این حاشیه فراگیر، توسط عمال رژیم پهلوی، روزبه‌روز شکاف مابین حاشیه و متن  در سراسر ایران را گسترده‌تر می‌کرد و این قانون تغییرناپذیر طبیعت است که روزی حاشیه بر متن غلبه می‌کند.

تلخ ترین روز عشایر کهگیلویه و بویراحمد 

اردیبهشت سال 42 بود، کهگیلویه و بویراحمد تلخ‌ترین اردیبهشت تاریخش را تجربه می‌کرد.

این جنگ نابرابر از روز 31 فروردین 42 آغاز شد و در طول قریب به دو ماه، براثر بمباران هوایی روستاهای بویراحمد در مناطق جلیل، لوداب، سادات امامزاده علی (ع) و روستای امیر ایوب صدها زن و کودک کشته شدند و هزاران  رأس گاو و گوسفند و بز، که تنها دارایی عشایر این مناطق بود، از بین رفت.

مردمی که بی گناه کشته شدند 

در همین راستا سرهنگ ستاد غلام‌رضا مصور رحمانی در کتاب خاطراتش با ذکر آن جنایات نوشته است: حتی انجمن حمایت از حقوق حیوانات هم برای دلسوزی جهت گوسفندان قطعه‌قطعه شده، یک‌قلم روی کاغذ نگذاشت؛ شاید این اولین بار در تاریخ بود، که حکومتی، مردم خودش را با هواپیماهای جنگی موردحمله قرار می‌داد.

 آن‌گونه که ارتشبد آریانا از قول محمدرضا شاه گفته بود «به‌فرمان جهان مطاع ملوکانه از تاریخ 42/12/16 مناطق کوه مره سرخی، فراشبند، قیر و کارزین، بویراحمد علیا و سفلا، ممسنی و کهگیلویه منطقه جنگی اعلام شد.»
 رحیم و کرامت (کودکان 4 و 5 ساله)، امرالله و خانم‌جان کودکان 10 و 12 ساله، مشتری ویسی (زنی 65 ساله) از مناطق جلیل، علی انصاری کودک 10 ساله از روستای کناره، حبیب‌الله و ماهرخ و ماه بس یزدان بخش از سادات امام‌زاده علی (ع)، زهرا آهی آزاد از ساکنین سپیدار و ده ها نفر دیگر که در حملات هوایی آن سال کشته شدند، تنها گوشه‌ای از تاریخ مظلومانه دفاع کهگیلویه وبویراحمد در برابر ظلم و ستم است.

وقتی بمباران عشایر اعتراض بهمن بیگی را هم درآورد

همان روزی که هواپیماهای پهلوی در حال بمباران این مناطق بودند «محمد بهمن بیگی» خودش را به کاخ سعدآباد رسانده بود تا اعتراض خود را به محمدرضا شاه پهلوی برساند.

بهمن بیگی از شاه خواسته بود، دستور دهد، هواپیماهای نظامی چادرهای سفید را در مناطق عشایری بویراحمد بمباران نکنند چراکه چادرهای سفید نشان مدارس عشایری بود.

بعدها بهمن بیگی نوشت «هر چه تلاش کردم نتوانستم جلوی بمباران هوایی مدارس عشایری در بویراحمد را بگیرم».

گذشته تاریخی مردم کهگیلویه و بویراحمد در سخنان مقام معظم رهبری

حماسه‌ای جاودان که 31 سال بعدازآن، رهبر معظم انقلاب در مورد آن این‌گونه فرمود: «مردم کهگیلویه و بویراحمد به لحاظ گذشته تاریخی، مردمی هستند که پرونده درخشانی دارند و با ظلم در افتادند و با سلسله پهلوی جنگیدند، در نهضت اسلامی شرکت کرده‌اند و در همین «روستای جلیل که دیروز رفتم (خرداد 73)» مردم آنجا در سال 1342 مورد تهاجم هواپیماهای رژیم پهلوی قرار گرفتند خاک بر سر رژیمی که هواپیماهای جنگیش بلند شود بیاید روستای محرومی را بمباران کند و کردند این کار.

در همین زمینه به گواه اسناد ساواک، خاطرات فرماندهان نظامی و استانداران وقت «چون سرلشکر اردوبادی» و همچنین بزرگان دینی منطقه «چون مرحوم آیت‌الله ملک حسینی و مرحوم آیت‌الله سید علی‌اصغر حسینی امام‌جمعه فقید یاسوج» و بسیاری دیگر، مبارزات کهگیلویه و بویراحمدی‌ها در دهه چهل، لبیک به مرجعیت شیعه، خصوصاً حضرت امام خمینی (ره) بوده است.

در 31 فروردین سال 42 (درست 20 روز بعدازآنکه سید علی‌اصغر حسینی طلبه جوان حوزه علمیه شیراز بیانیه «امام خمینی (ره)» با عنوان «شاه‌دوستی یعنی غارت گری» را  به دست بویراحمدی‌ها برساند) 15 جوان کهگیلویه و بویراحمدی، تنگ گجستان را بر «هنگ بیست کرمانشاه» که برای کشتار عشایر وارد بویراحمد شده بود، بستند.

 البته «هنگ بیست کرمانشاه»، تنها گوشه‌ای از استعداد نظامی رژیم پهلوی جهت سرکوب عشایر کهگیلویه و بویراحمد بود؛ اینکه چرا آن «نبرد نابرابر» آغاز شد، خود داستانی طولانی است،20 سال از «جنگ سمیرم» می‌گذشت و در این 20 سال اتفاقات زیادی افتاده بود.

قدرت خوانین بویراحمد تضعیف‌شده بود و هرکدام به گوشه‌ای امن پناه برده بودند و حال، توده‌های مردم فارغ از خوانین به ندای روحانیت اسلحه به دست گرفتند تا به قول یکی از بزرگانشان «اینبار برای خدا بجنگند».

پهلوی ها آغازگر جنگ گجستان
آغازگر این جنگ نیز، برخلاف آنچه تلاش شد نشان داده شود، بویراحمدی‌ها نبودند، بلکه با حمله هوایی هواپیماها به منطقه دروهان، این نبرد آغاز شد و از این باب شایسته‌تر بود، تاریخ نویسان، به‌جای ترکیب جنگ گجستان آن را  دفاع گجستان بنامند.
نبرد یک‌روزه گجستان در 31 فروردین 42 درست 29 روز بعد از کشتار فیضیه و 45 روز قبل از قیام 15 خرداد شروع شد، تا به‌عنوان اولین لبیک مردم ایران به پیام انقلابی امام خمینی (ره) و توسط یک بویراحمدی شجاع و 14 نفر از یارانش و با شلیک اولین گلوله از طرف فرمانده آن جمع ازجان‌گذشته در تاریخ ثبت شود، که در ادامه با همراهی توده‌های گسترده مردمی در سراسر منطقه کهگیلویه و بویراحمد گسترش یافت.

مقام معظم رهبری در این خصوص این‌گونه فرموده‌اند: «از اول که ندای نهضت اسلامی در کشور ایران بلند شد، یکی از جماعاتی که از همان اول جواب مثبت دادند همین عشایر غیوری بودند که سر در مقابل فلک خم نمی‌کردند اما سر در برابر حکم دین و قرآن خم کردند، آفرین به این ایمان، هرکس کتاب بخواند و تاریخ نزدیک را اندکی مطالعه کند این حقایق را می‌فهمد.»

ماجرای دستگیری خواننده بویراحمدی به دلیل سرودن اشعار حماسی

بعدها ساواک آن‌چنان مستأصل شد که حتی به خواننده‌ای محلی چون شیخ علی مراد تنهایی، خواننده و شاعر توانای آن سال‌ها هم رحم نکرد، مبارزی که با اشعار انقلابی و صدای زیبایش، حماسه‌های مبارزان کهگیلویه و بویراحمد را به گوش همه می‌رساند.

بار ها ساواک گچساران شیخ علی مراد تنهایی را از چرام  به گچساران احضار کرد، تا با تهدید و تعهد کتبی او را خاموش کند، اما دیگر دیر شده بود و به مدد نوارهای کاست، صدای شیخ علی مراد از تمام سیاه‌چادرهای عشایر شنیده می‌شد.

خاطرات فردوس از دو حادثه مهم امنیتی سلطنت پهلوی
ارتشبد فردوست رئیس وقت ساواک کشور بعدها در کتاب خاطراتش این‌گونه نوشت: «دو حادثه مهم امنیت سلطنت محمدرضا شاه را به مخاطره انداخت یکی شورش عشایر جنوب در سال‌های 42-1341 و دیگری قیام پانزده خرداد.»

 با آغاز نهضت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) و هم‌زمان با آغاز مبارزات در سال 1341، عشایر کهگیلویه و بویراحمد هم با جلوداری مرحوم آیت اله سید کرامت اله ملک حسینی و دیگر بزرگان این استان حمایت‌های خود را از این نهضت اسلامی اعلام کردند.

نقش آیت الله ملک حسینی (ره)در قیام عشایر جنوب

رشادت‌های عشایر کهگیلویه وبویراحمد در درگیری با ارتش شاهنشاهی و عدالت‌خواهی آنان از دلایل خشم رژیم بمباران آن‌ها به دستور شاه و البته با کمک اربابانش بود.

مرحوم آیت‌الله حسینی (ره) امام‌جمعه فقید یاسوج در این خصوص گفته است: «نبرد گجستان مبارزه و مقاومت عشایر در برابر رژیم طاغوت با درایت مرحوم آیت‌الله ملک حسینی و همراهی مردان سلحشور عشایر استان در سال 42 بود.

وی افزوده است: در این نبرد رژیم طاغوت عامل اصلی این حرکت را مرحوم آیت‌الله ملک حسینی و ابلاغ روحانیت به عشایر می‌دانست.

همچنین مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی نیز در این خصوص گفته است: با اجرای فرمان امام خمینی (ع) بر مبارزه با رژیم طاغوت و توسعه فعالیت روحانیت در مناطق و به‌تبع آن آیت‌الله ملک حسینی (ره) در کهگیلویه و بویراحمد، غلامحسین سیاه پور و همراهانش از طوایف گوناگون در مقابل طاغوت مقاومت و مبارزه کردند.

وی افزوده است رشادت مردان عشایر در این استان در سال 42 بخش مهمی از تاریخ همراهی با روحانیت و اجرای فرمان امام در پیروزی انقلاب است.

خاطرات فرزند مرحوم سیاهپور از جنگ گجستان

امرالله سیاهپور فرزند غلامحسین سیاهپور نیز گفته است: مردان سلحشور عشایر از طوایف مختلف در این جنگ حضور داشتند و افتخار بزرگی در تاریخ زرین مبارزات عشایر جنوب در همراهی با امام را ثبت کردند.

وی افزوده است: فرمان مقاومت و مبارزه از سوی روحانیت منطقه و در رأس آنان مرحوم آیت اله سید کرامت الله ملک حسینی (ره)، آیت‌الله سید علی‌اصغر حسینی (ره) و همراهی و مشارکت پرشور عشایر باعث شکست رژیم طاغوت در جنگ گجستان شد.

9 دی‌ماه سال 43 غلامحسین سیاه پور به همراه حسینقلی ایزدی، غلامحسین محمدی و ترکی پیرایش به‌عنوان مخالفان رژیم و مسببان درگیری گجستان در شیراز تیرباران شدند و کردی انصاری از دلاور مردان همراه نیز پس از مدتی در کوه‌های بویراحمد به دست عمال طاغوت کشته شد.

گجستان آغاز گر زوال سلسله پهلوی

از شلیک اولین گلوله در تنگ گجستان 15 سال طول کشید تا در 26 دی‌ماه 57  محمدرضا شاه پهلوی در فرودگاه مهرآباد، سوار بر هواپیمای مخصوصش شود و برای همیشه از ایران برود.

سؤالات بی‌شماری در خصوص تاریخ معاصر کهگیلویه و بویراحمد و جنگ‌هایی که در این برهه از تاریخ به وقوع پیوست، وجود دارد.

اینکه چرا رژیم پهلوی برای سرکوب بویراحمدی‌ها که در آن سال‌ها یک منطقه دورافتاده و محروم از ابتدایی‌ترین امکانات بود، از چندین لشکر و تیپ مخصوص و تیپ کماندویی استفاده کرد، که با پشتیبانی کامل هواپیماهای جنگی از دو پایگاه هوایی مهم کشور و با حداکثر خشونت و شدت همراه بود؟

اینکه چرا محمدرضا شاه پهلوی دستور «طایفه جلیل باید نابود شود» را  صادر کرد؟

درحالی‌که طایفه جلیل طایفه‌ای بود محروم و پیشرفته‌ترین سلاحی که داشتند برنو بود و تعداد آن‌ها به چند ده قبضه هم نمی‌رسید.

 اینکه چرا کهگیلویه و بویراحمدی‌ها با سلطنت پهلوی آن‌همه مشکل داشتند اما نه‌تنها مشکلی با نظام مقدس جمهوری اسلامی نداشتند که حتی برای حفظ آن هزاران شهید تقدیم کردند.