به گزارش خبرنگار ما «دکتر مسلم شریفی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد»، در این نشست خبری به هدف برگزاری نشست گفت: هدف نهایی این نشست، افزایش شناخت جامعه و توانمندسازی مردم برای انتخاب‌های بهتر در مواجهه با بیماری‌هاست تا بتوانند از خود به‌شکل مؤثرتری مراقبت کنند. در کنار این هدف، به موضوع آنفلوآنزا نیز می‌پردازیم؛ موضوعی که متأسفانه به‌رغم اهمیت بسیار بالای آن، به دلیل غلبهٔ اخبار همه‌گیری‌های دیگر تا حدی به حاشیه رفته است. در ادامه، توضیحات لازم را ارائه خواهم داد و منتظر پرسش‌های شما هستم.

آنفلوآنزا؛ بیماری مسری و خطرناک

وی ادامه داد: امسال شاهد چندین بار همه‌گیری جهانی (پاندمی) آنفلوآنزا بودیم؛ بیماری‌ای که هر بار تکرار شده، میلیون‌ها قربانی گرفته است. طبق روندهای جهانی، هر ده سال یک‌بار این پاندمی با حجم‌های مختلف تکرار می‌شود. آخرین مورد در سال ۲۰۱۲ رخ داد و انتظار می‌رفت در سال ۲۰۲۴ تکرار شود، اما به‌دنبال پاندمی کرونا، امسال شاهد آغاز مجدد آن در سطح جهان هستیم.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: این همه‌گیری چندین هفته‌است که به‌ویژه در مناطق شمالی کره زمین (اروپا و آمریکا) در حال گسترش است. سویه‌ها و گونه‌های مختلفی از ویروس شناسایی شده و واکسن‌های مربوطه تولید و تزریق شده‌اند. متأسفانه یک سویهٔ جدید نیز پدیدار شده که به سرعت در حال انتشار است و کشور ما نیز با آن درگیر شده است.

اقدامات انجام‌شده در کشور و استان

شریفی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد این سویه ممکن است از پیش از شهریور ماه ظاهر شود؛ به همین دلیل اقداماتی مانند راه‌اندازی پایگاه‌های دیده‌بری، رصد آمار، مراقبت‌ها و واکسیناسیون در حد توان کشور انجام شد. با این حال، بیماری به‌طور ناگهانی به یک موج اپیدمی جدید تبدیل شد و افزایش مراجعات، درمان‌ها و بستری‌ها نشان‌دهندهٔ وقوع رخدادی جدید در سطح کشور بود.

وی اضافه کرد: در استان ما، با تأخیری معمول (معمولاً یک تا سه هفته) نسبت به کل کشور، از اوایل آذر ماه نشانه‌هایی از بروز بیماری در جامعه مشاهده شد. نمونه‌های جمع‌آوری‌شده با الگوی کشوری مطابقت داشت و از هشتم و نهم آذر، رصد و مراقبت‌ها در مرکز استان و شهرستان‌ها به‌صورت جدی‌تری آغاز شد.

وضعیت کنونی آنفلوآنزا در استان

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان با اشاره به وضعیت کنونی آنفلوآنزا عنوان کرد: تا امروز ۱۷۲ مورد بستری تنفسی مرتبط با آنفلوآنزا در بیمارستان‌های استان گزارش شده است. نکته قابل توجه این است که بیش از ۵۰ درصد این بیماران، کودکان زیر ۵ سال هستند و بیشترین درگیری در گروه سنی کودکان، نوجوانان و جوانان زیر ۲۵ سال مشاهده می‌شود.

شریفی در ادامه ابراز داشت: همچنین حدود ۱۲۰۰ مراجعه سرپایی با علائم مشابه در مراکز منتخب ثبت شده که بخش عمدهٔ آن نیز مربوط به گروه سنی زیر ۲۵ سال است. در حال حاضر، ۱۰ نفر در بخش مراقبت‌های ویژه با علائم شدید تنفسی تحت درمان هستند.

هشدار دربارهٔ گروه‌های سنی پرخطر

وی با اشاره به گروه‌های سنی پرخطر مطرح کرد: گردش ویروس در گروه سنی ۵ تا ۲۴ سال نگران‌کننده است، زیرا این گروه معمولاً کم‌ترین رعایت پروتکل‌های بهداشتی را دارند. کودکان به دلیل درک کم‌تر و جوانان به‌دلیل بی‌توجهی نسبی، اغلب کمتر به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. اما زمانی که ۶۰ درصد مراجعات مربوط به گروه زیر ۲۴ سال باشد، این نشان می‌دهد که این گروه نه‌تنها در معرض خطر هستند، بلکه به‌عنوان کانون اصلی انتقال ویروس عمل می‌کنند.

تعطیلی مدارس؛ تصمیمی مؤثر

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان با اشاره به‌اینکه تعطیلی مدارس مؤثر بود بیان کرد: تصمیم بسیار مناسبی در سطح استان برای تعطیلی مدارس گرفته شد. باید از مجموعه مدیریت استانداری و آموزش و پرورش استان که همراهی بی‌نظیری با حوزه سلامت داشتند، صمیمانه تشکر کنم.

شریفی در ادامه با اشاره به اینکه نتایج این تعطیلی‌ها مشهود است بیان داشت: مراجعات سرپایی کاهش یافته، زیرا دانش‌آموزان و دانشجویان (گروه پرخطر) کمتر در معرض بیماری قرار گرفتند، سرعت افزایش موارد بستری کم شده و حتی کاهش خفیفی در آن مشاهده می‌شود، اگرچه ممکن است در بخش مراقبت‌های ویژه با افزایش موقت موارد مواجه باشیم، اما تجربه علمی نشان می‌دهد تعطیلی‌ها می‌تواند در شکستن زنجیره انتقال مؤثر باشد.

نقش کلیدی خانواده‌ها در مقابله با آنفلوآنزا

وی با اشاره به‌اینکه کانون اصلی مقابله با آنفلوآنزا، «خانواده‌ها هستند» اذعان داشت: اگر خانواده‌ها از کودکان زیر ۵ سال، زنان باردار و افراد بالای ۶۵ سال (گروه‌های پرخطر) به‌خوبی مراقبت کنند و مواجهه آنان با ویروس را کاهش دهند، انتقال بیماری به‌طور قابل توجهی کم می‌شود.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان در ادامه توصیه‌های ضروری را به شرح زیر برای خانواده‌ها عنوان کرد: اگر فردی در خانواده علائم (مانند تب ناگهانی، آبریزش بینی، سرفه) دارد. 

حتماً از ماسک استفاده کند، فرد بیمار تا حد امکان از افراد پرخطر فاصله بگیرد.

از خروج غیرضروری از منزل پرهیز شود.

در صورت حضور در تجمعات یا فضاهای بسته، حتماً از ماسک استفاده و تهویه مناسب را رعایت کنید.

رعایت آداب تنفسی (استفاده از دستمال هنگام عطسه و سرفه) بسیار مهم است.

ذکر این نکته ضروری است؛ که اقدامات ساده در دوران کرونا به یک فرهنگ تبدیل شد و به کاهش بیماری کمک شایانی کرد.

پیشگیری؛ کم‌هزینه‌ترین و مؤثرترین راه

شریفی در ادامه اظهار داشت: بیماری آنفلوآنزا ممکن است برای برخی خفیف باشد، اما به‌طور قطع بار سنگین اقتصادی و درمانی برای خانواده‌ها و نظام سلامت به همراه دارد. مصرف خودسرانه دارو، هزینه‌های درمانی و عوارض ناشی از بستری، می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.

وی اضافه کرد: پیشگیری از انتقال نه‌تنها از بروز عوارض خطرناک جلوگیری می‌کند، بلکه به کاهش فشار بر سیستم سلامت و حفظ اقتصاد خانواده‌ها نیز کمک می‌کند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان در پایان این بخش افزود: مجدداً از همکاری تمام دستگاه‌ها و همراهی مردم سپاسگزارم و تأکید می‌کنم که با رعایت اصول ساده بهداشتی، می‌توانیم این اپیدمی را با کم‌ترین خسارت پشت سر بگذاریم.

شریفی در ادامه این نشست، با اشاره به افزایش موارد بیماری، بر ضرورت آگاهی‌رسانی صحیح و مقابله با باورهای نادرست تأکید کرد و تشریح مراحل عفونت HIV گفت: وقتی ویروس وارد بدن می‌شود، یک دوره پنجره‌ای دارد که حتی با آزمایش نیز قابل تشخیص نیست. این دوره ممکن است تا سه ماه طول بکشد؛ بیمار علامتی ندارد، آزمایشش منفی است، اما می‌تواند ناقل باشد. پس از حداکثر سه ماه، وارد فاز عفونت HIV می‌شود. در این فاز، آزمایش مثبت است اما باز هم ممکن است فرد علامتی نداشته باشد، با این حال امکان انتقال وجود دارد.

تفاوت ایدز (AIDS) با عفونت HIV

وی در توضیح تفاوت این دو مرحله افزود: ایدز زمانی رخ می‌دهد که ویروس به گلبول‌های سفید آسیب جدی زده و سیستم ایمنی بدن را کاملاً ضعیف کند. در این مرحله، بدن دیگر توان مقابله با میکروب‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌های معمولی را ندارد و عفونت‌های شدید و فرصت‌طلب بروز می‌کنند. همه ما ممکن است میکروب سل را در بدن داشته باشیم، اما سیستم ایمنی سالم اجازه تبدیل آن به بیماری را نمی‌دهد. با از بین رفتن سیستم ایمنی، این محافظت از بین می‌رود.

مشکل اصلی: انگ اجتماعی و کمبود اطلاع‌رسانی

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان یکی از موانع اصلی کنترل HIV در ایران را «انگ اجتماعی» دانست و تصریح کرد: در برخی کشورها HIV صرفاً یک معضل بهداشتی است، اما در کشور ما به دلیل قضاوت‌های اخلاقی و نگرش‌های نادرست، به یک معضل اجتماعی تبدیل شده است. این انگ باعث شده نتوانیم اطلاعات درست را به مردم منتقل کنیم و وحشت و انزوای بیماران را شاهد باشیم.

پیام اصلی: درمان، کنترل و زندگی طبیعی

شریفی خاطرنشان کرد: پیام اصلی ما این است: HIV یک بیماری واگیردار قابل کنترل است و با ایدز کاملاً تفاوت دارد. اگر HIV به موقع تشخیص داده شود و فرد تحت درمان موثر قرار گیرد، ویروس سرکوب شده و فرد می‌تواند عمر طبیعی داشته باشد، ازدواج کند، صاحب فرزند شود و زندگی کند، بدون اینکه بیماری به مرحله ایدز برسد یا دیگران را آلوده کند. ما باید این حقیقت را بپذیریم، باور کنیم و به جامعه انتقال دهیم.

پویش «من هم تست HIV می‌دهم»

وی از راه‌اندازی یک پویش ملی خبر داد: به همین دلیل، پویش «من هم تست HIV می‌دهم» از ۲۰ آبان تا ۲۰ آذر در سراسر کشور با دو هدف اصلی برگزار می‌شود: شناسایی بیماران و قرار دادن آنها تحت درمان، و ارتقای سطح آگاهی عمومی. مهم‌ترین راهکار کنترل این بیماری در دنیا، شناسایی حداکثری بیماران است. اگر کسی شناسایی و درمان شود، احتمال انتقال ویروس حتی در روابط زناشویی به نزدیک صفر می‌رسد.

دسترسی آسان، رایگان و محرمانه به خدمات

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان وی در ادامه با تأکید بر در دسترس بودن خدمات بیان داشت: تمامی مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری در سطح استان آماده ارائه خدمات هستند. هر فردی می‌تواند به این مراکز مراجعه کند؛ نیاز به ارائه کارت شناسایی نیست، خدمات کاملاً محرمانه و رایگان است. تست سریع در مدت ۲۰ دقیقه انجام می‌شود و در این مراکز، تیمی کامل شامل پزشک، روانشناس، ماما و کارشناس بهداشت، آموزش، مشاوره و در صورت نیاز درمان را ارائه می‌دهند.

شریفی در پایان در پاسخ به سؤالی درباره زمان نامناسب اطلاع‌رسانی به دلیل شیوع آنفلوآنزا، اظهار داشت: الان زمان مناسبی نیست؟ دقیقاً الان که بیماری (آنفلوآنزا) زیاد است، باید بیشتر مراقب باشیم و آگاهی خود را درباره همه تهدیدات سلامت، از جمله HIV، بالا ببریم. ما نیازمند حمایت سیاسی و رسانه‌ای گسترده‌تر هستیم. انتظار حداقلی از نهادهایی مانند شهرداری داریم که متأسفانه در این زمینه همکاری نکرده‌اند. این پویش می‌تواند بازوی توانایی برای کنترل بیماری باشد.

انتهای خبر/