بساط خرافات در یاسوج؛
خیابانهای یاسوج میزبان مدعیان دروغین فال و رمالی
فعالیت گسترده مدعیان علوم غریبه و سنگفروشی در خیابانهای پایتخت کهگیلویه و بویراحمد، زنگ خطر جدی برای آسیبهای اجتماعی و اقتصادی است.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس»؛ فعالیت رمالان، طالعخوانان و دعانویسان در سطح شهر یاسوج، برخلاف ظاهر سنتی، پدیدهای پیچیده و مدرن است که از خلاءهای فرهنگی، معضلات اقتصادی و گاهی ضعف نظارتهای اجتماعی تغذیه میکند. این افراد که اغلب در حاشیه شهر یا مراکز پرتردد با بساطی موقت حضور مییابند، با وعدههایی دروغین مبنی بر حل مشکلات مالی، بازگرداندن معشوق یا گشایش در امور، طعمهای برای افراد آسیبپذیر و ناامید جامعه میشوند.
در شهری مانند یاسوج که با وجود پتانسیلهای توسعه، همچنان با معضل بیکاری و نوسانات اقتصادی دست و پنجه نرم میکند، این «بازار مکاره خرافات» رونق گرفته است. تحلیل جامع این پدیده نشان میدهد که ریشه آن نه فقط در اعتقادات دینی سطحی، بلکه در فقدان دسترسی به خدمات مشاوره تخصصی و نبود امید به آینده اقتصادی است.
ابعاد اقتصادی؛ جیبهای خالی و سفرههای خالیتر
هزینههای سرسامآور در قبال خدمات غیرواقعی، مهمترین بعد مخرب این پدیده است که مستقیماً سفره خانوادههای یاسوجی را هدف قرار میدهد. این هزینهها اغلب تحت عناوین مختلف و به صورت غیرشفاف اخذ میشوند.
هزینههای هنگفت و پنهان
این افراد با مظاهر فریبنده و استفاده از اصطلاحات پیچیده مانند «طلسمات سنگین»، «بخورات کمیاب» یا «انجام مراسم خاص»، مبالغ بسیار سنگینی را مطالبه میکنند. بر اساس مشاهدات میدانی و گزارشهای اولیه، هزینهها از جلسات ابتدایی که ممکن است بین ۵۰۰ هزار تا ۵ الی ۱۵ میلیون تومان باشد، تا مراحل ادعایی حل ریشهای مشکل که میتواند به صدها میلیون تومان برسد، متغیر است.
قربانیان نیز که در اوج استیصال هستند، اغلب برای پرداخت این مبالغ به پساندازهای ناچیز، فروش وسایل ضروری زندگی (مانند طلا یا لوازم منزل) یا حتی قرض گرفتن از دوستان و آشنایان روی میآورند. این اقدام، فشار اقتصادی مضاعفی بر خانوادههای کمبضاعت وارد میکند که تلاش برای رهایی از مشکلات، آنها را عمیقتر در ورطه فقر میکشاند.
آسیبهای اجتماعی و درگیریهای خانوادگی؛ فروپاشی بنیانها
پیامدهای روانی و اجتماعی مراجعه به این پدیده، اغلب غیرقابل جبرانتر از ضررهای مالی است و مستقیماً بنیان خانواده را هدف میگیرد؛ یکی از شایعترین دلایلی که شهروندان به رمالان مراجعه میکنند، حل مشکلات عاطفی و زناشویی است که متأسفانه، این مداخلات معمولاً مخرب هستند.
رمالان با ادعای «وجود چشم زخم» یا «جنزدگی»، خانوادهها را متقاعد میکنند که برای رفع مشکل باید مبالغ بیشتری پرداخت شود، که این امر منجر به درگیریهای شدید مالی و عاطفی در خانواده میشود.
وقتی شهروند ناامید به دنبال راه حلهای ساده و جادویی میگردد، اعتماد وی به سیستمهای منطقی و تخصصی از بین میرود. فردی که دچار اضطراب مزمن است، به جای مراجعه به روانشناس یا مشاور خانواده که نیازمند زمان و هزینه است، به سراغ دعانویسی میرود که قول درمان فوری میدهد. این امر باعث مزمن شدن آسیبهای روانی میشود.
ابعاد فرهنگی و امنیتی؛ سلطه خرافه بر عقلانیت
فعالیت این شبکهها نه تنها فرد و خانواده، بلکه سلامت عمومی جامعه را از منظر فکری و امنیتی به خطر میاندازد.
مشکل اصلی زمانی بروز و نمود پبدا میکند که این رمالان از پستو خانههای خود به مرکز شهر یاسوج و درست در مسیر عابران پیاده بساط میکنند. بسیاری از رمالان، بساط خود را با استفاده از اوراق منقوش، مهرهها و ادعای ارتباط با «قدرتهای ماورایی» یا حتی استفاده ابزاری از متون دینی مشروعیت میبخشند. این کار باعث میشود تا جامعه به جای توسعه منطق و تفکر نقادانه که لازمه توسعه شهری است، به سمت پذیرش توضیحات ماورایی برای مشکلات روزمره سوق داده میشود.
این سوءاستفاده ابزاری، وجهه دینداری اصیل را نزد عموم خدشهدار کرده و موجب ایجاد بدبینی نسبت به اصول اعتقادی صحیح میشود.
تکلیف مسئولان؛ برخورد قاطع و پیشگیری فرهنگی
مقابله با بساط خرافات در یاسوج نیازمند یک رویکرد چندوجهی است که هم جنبه قهری و هم جنبه پیشگیرانه را در بر بگیرد.
برخورد قهری و قانونی؛ نقش پلیس و دستگاه قضا و دستگاههای متولی همچون شهرداری
عملکرد رمالان، در وهله اول، مصداق بارز کلاهبرداری سازمانیافته است؛ نیروی انتظامی باید با جدیت تمام، نقاط تجمع این افراد را شناسایی و با آنان برخورد قانونی صورت دهد. بساطهایی که به طور علنی فعالیت میکنند، به راحتی قابل شناسایی هستند و عدم برخورد با آنها، به معنای پذیرش رسمی این فعالیت تلقی میشود.
دستگاه قضایی و شهرداری باید فراتر از دستگیری افراد در سطح خیابان، شبکههای پشت پردهای که ممکن است از طریق فضای مجازی یا شبکههای زیرزمینی سازماندهی میشوند را هدف قرار دهد. عناوین اتهامی باید شامل کلاهبرداری، تشویش اذهان عمومی و سوءاستفاده از باورهای دینی باشد.
اقدامات پیشگیرانه و فرهنگی نقش نهادهای آموزشی و فرهنگی و ریشه اصلی تقاضا باید با آموزشهای صحیح در همه سطوح هدف قرار گیرد.
بساط فالگیران و رمالان در یاسوج، نه تنها یک مسئله مهم شهری، بلکه یک چالش جدی اقتصادی، اجتماعی و امنیتی است که با تضعیف بنیانهای خانواده و تخریب تفکر عقلانی جامعه، توسعه پایدار شهر را مختل میکند.
برخورد منفعلانه با این پدیده، به معنای تشویق به ادامه فعالیت کلاهبرداران است. لذا، عزمی همهجانبه از سوی نهادهای انتظامی، قضایی و فرهنگی همچنین شهرداری برای ریشهکنی فوری این عوامل مخرب، ضروری است تا از قربانی شدن بیشتر شهروندان یاسوجی جلوگیری شود و سلامت روانی و مالی جامعه احیا گردد. مبارزه با این نوع خرافات، مبارزهای برای حفظ کرامت انسانی و توسعه منطقی شهر است.
برای بررسی دقیقتر رویکرد شهرداری یاسوج در قبال این معضل، خبرنگار سرویس اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی صبح زاگرس در گفتگویی با معاونت فرهنگی شهرداری، فرشید بابایی داشته و آخرین اقدامات این نهاد برای مدیریت و مقابله با رواج فالگیری و فعالیتهای خرافی در سطح شهر مورد بررسی قرار گرفت.
فرشید بابایی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» با اشاره به افزایش فعالیتها و تأثیرات سوء آن بر سلامت روانی جامعه پرداخت و گفت: این مسئله در دستور کار مستقیم نهادهای متولی فرهنگی و شهری قرار گرفت.
تأیید معضل و اعلام موضع شهرداری
مدیر معاونت فرهنگی شهرداری یاسوج در ابتدای سخنان خود، ضمن تأیید رسمی وجود این پدیده در معابر عمومی یاسوج تأکید کرد و گفت: شهرداری یاسوج نسبت به این امر بیتفاوت نبوده و آن را در تضاد کامل با ارزشهای فرهنگی منطقه میداند،
وی افزود: «ما به طور مستمر و تا جایی که در حیطه وظایف و اختیارات ما باشد، با حضور این افراد و ترویج فرهنگ غلط آنها در سطح شهر مقابله کرده و در جهت جمعآوری و جلوگیری از فعالیتهایشان در معابر عمومی کوشا هستیم.»
این اظهارنظر نشان میدهد که برخورد با این افراد نه تنها یک اقدام امنیتی، بلکه یک رویکرد فرهنگی برای حفظ هویت شهری نیز تلقی میشود. مسئولیت حفظ فضای عمومی از هرگونه آلودگی فرهنگی یکی از محورهای اصلی عملکرد معاونت فرهنگی شهرداری است.
انتهای خبر/