آیا آب سد تنگ سرخ به یاسوج می‌رسد؟

باید بدانیم که رودخانه بشار که به‌عنوان شاه رگ حیانی سرزمین مستعد بویراحمد از آن یاد می‌شود، یکی از رودخانه‌های مهم در جنوب غربی کشور است که از سررشته کارون بزرگ نیز از آن یاد می‌شود که امروزه یکجانشینی در همسایگی این رودخانه باعث زیستن در منطقه سر رود شمالی و جنوبی شده است.

رودخانه ای که شاهرگ حیانی سرزمین دنا است

مسئله حقابه آب، مسئله‌ای بوده که از قدیم‌الایام در کهگیلویه وبویراحمد به آن تأکید شده و این استان تنها استانی است که از رودخانه‌هایش حقابه آب ندارد و همین مسئله باعث شده که در بسیاری از موضوعات که با آب سرکار دارد دچار مشکلات زیادی می‌شود که یکی از این مسائل تنش آبی در بیشتر شهرها و روستاهای این دیار به دلیل نبود آب آشامیدنی است.

کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن بیش از ۱۱ میلیارد مترمکعب بارش سالیانه و نیز ۸/۵ میلیارد مترمکعب رواناب ازجمله استان‌های شاخص کشور در پتانسیل آبی بشمار می‌رود.

آبی که بیهوده از استان بیرون می‌رود

این حجم بارش اغلب در چهار ماه سال اتفاق می‌افتد و در هشت ماه دیگر که بیشترین مصرف آب شرب، صنعت و کشاورزی وجود دارد شاهد کمترین بارش و یا عدم وجود هرگونه بارش در بیشتر نقاط استان هستیم.

بااینکه کهگیلویه و بویراحمد به سرزمین چشمه‌سارها و آبشارها و رودهای خروشان معروف است اما بیشتر شهرهای آن به‌ویژه در شهرستان بویراحمد در بیشتر ماه‌های سال باکم آبی و تنش آبی مواجه‌اند.

در راستای همین مسئله مهار منابع آبی استان هم‌زمان با سفر پربرکت مقام معظم رهبری به استان در سال ۱۳۷۳ مطالعه و اجرای سدهای مهم مخزنی آغاز شد که نتیجه آن ساخت و بهره‌برداری از سدهای کوثر و شاه قاسم  و نیز مطالعه سد تنگ سرخ و دیگر موارد است. 

آیای رؤیای سدتنگ سرخ برای دیار بویراحمد محقق می‌شود

گرچه برخی از ساکنان منطقه بیم آن دارند که این سد به نام کهگیلویه وبویراحمد اما به کام دیگران تمام شود اما مسئولان این استان با گزارش‌دهی خود معتقدند که بهره‌برداری از سد تنگ سرخ در حقیقت اقدامی ماندگار در تأمین آب پایدار مرکز استان و روستاهای همجوار و همچنین سرعت بخشی به روند صنعت نوپای منطقه خواهد بود.

سد تنگ سرخ بویراحمد در یک نگاه 

رودخانه بشار از تنگ تیزاب تا خروجی بخش پاتاوه و سادات محمودی و تا لما پیکره رودخانه اصلی است و شاخه‌هایی هم همچون خرم ناز، گنجگان، مهریان، کبگیان، چشمه میشی و خرسان و... به آن اضافه می‌شود. سدی که به نام تنگ سرخ در حال احداث است میزان آبی که در سال از آن عبور می‌کند ۳۰۰ میلیون مترمکعب است که از این میزان ۲۴۰ میلیون مترمکعب آن از استان فارس سرچشمه می‌گیرد.

قرار است این سد با حجم ۱۲۵ میلیون مترمکعب در منطقه تنگ سرخ احداث شود که می‌تواند ۱۵۷ میلیون مترمکعب در سال تنظیم آب داشته باشد. بر اساس نظر مسئولان از این ۱۵۷ میلیون مترمکعب ۵۶ مترمکعب آن برای آب شرب شیراز و ۱۰۱ میلیون مترمکعب آن سهم استان کهگیلویه وبویراحمد است و این مسئله درصورتی‌که سهم آب فارس ۷۰ درصد است یعنی فارس ۲۴۰ میلیون مترمکعب آب به استان می‌دهد و قرارِ تنها ۵۶ میلیون مترمکعب به آن آب شرب اختصاص یابد.

سد تنگ سرخ دریچه‌ای برای شرب، صنعت، کشاورزی و گردشگری سرزمین دنا

در همین راستا مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه وبویراحمد تأکید کرد: از این ۱۰۱ میلیون مترمکعب ۲۰ میلیون مترمکعب آن برای آب شرب یاسوج  در نظر گرفته‌شده که با تزریق این منبع آبی دیگر شاهد اُفت فشار و یا قطعی مکرر آب در این شهر توریستی و گردشگری  نخواهیم بود.

مصلح افزوده است: ۳۳ میلیون مترمکعب برای کشاورزی دشت‌های بویراحمد و دنا، ۱۳.۳ میلیون مترمکعب آن برای چهار شهرک صنعتی  کارخانه سیمان مارگون، تیپ ۴۸ فتح، صنایع آینده، آب آینده میدان گازی مختار، ۳۵ میلیون مترمکعب آن برای بهبود محیط‌زیست است.

وی بیان کرد: برای انتقال آب ۵۶ میلیون مترمکعب شیراز یک دریچه در سد تعبیه‌شده و از طریق خط انتقال آب موردنیازشان منتقل می‌شود که این ۵۶ میلیون متر مکعب برای شرایط اضطراری شیراز در نظر گرفته‌شده است.

مصلح بیان کرده است: چنانچه سد تنگ سرخ احداث شود آب شرب بویراحمد برای همیشه پایدار خواهد بود.

وی ادامه داده است: منطقه هم ازلحاظ گردشگری متحول خواهد شد زیرا که هیچ منطقه‌ای در ایران موقعیت توپوگرافی و توریستی بین شیراز و یاسوج را ندارد.

تأمین آب شرب تا احیای صنعت توریستی منطقه

مصلح بیان کرده است: این محل می‌تواند به قطب گردشگری تبدیل شود و کنار دریاچه تمام محصولات صنایع‌دستی، عسل و دیگر موارد در معرض دید گردشگران باشند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه وبویراحمد ابراز داشت: رایزنی‌هایی با سازمان میراث فرهنگی استان در حال انجام است تا این منطقه به قطب گردشگری و ورزش‌های آبی و اسکی روی آب تبدیل و اشتغال ایجاد شود.

افزایش سه برابری میزان آب رودخانه بشار با احداث سد تنگ سرخ 

باید رودخانه بشار یاسوج از جنوب شرقی شهرستان بویراحمد علیا و از کوه‌های اردکان و ممسنی در استان فارس سرچشمه می‌گیرد و به‌سوی شمال شرقی بویراحمد سفلا پیش می‌رود؛ سرچشمه‌های اصلی این رود، نهرهای گنجگان تیز آب و تنگ سرخ در شهرستان بویراحمد است. این رودخانه که بیشتر در شرق و شمال شرقی کهگیلویه وبویراحمد جریان دارد، در مسیر خود از شهر یاسوج عبور می‌کند.

پس از عبور از شمال شرقی منطقه و پس از ورود به رودخانه خرسان، در بخش شمالی دنا، از شمال مناطق به ویر احمد سفلی و طیبی گذشته، بانام بارز به رود کارون می‌پیوندد و به‌سوی خلیج‌فارس سرازیر می‌شود.

 سد تنگ سرخ،دسرزمین بویراحمد را خشک می‌کند!

برخی‌ها در منطقه چنین وانمود و القا می‌کنند که سد تنگ سرخ روزی سبب خشک شدن آب همیشه روان رودخانه بشار خواهد شد و بلای زاینده‌رود و کارون دامن‌گیر استان می‌شود و بنابراین ساخت سد را مصیبتی عمیق می‌دانند.

در همین راستا مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه وبویراحمد گفت: در بهار و تابستان رودخانه بشار یک رودخانه پر آب خواهد بود و این ۳۵ میلیون مترمکعب به بشار فعلی اضافه خواهد شد و به یک دریچه‌ای برای محیط‌زیست در سد تعریف می‌شود.

مصلح افزوده است: اعتقاد داریم پس از احداث سد تنگ سرخ دبی رودخانه بشار در بهار و تابستان سه برابر خواهد شد و  این برخلاف آن چیزی است که برخی اعتقاد دارند با احداث سد بشار خشک می‌شود.

چرا همچنان طرح انتقال آب سدتنگ سرخ به پایین دست اجرایی نشده است

حال در جدیدترین خبرها بعد از بازدید نماینده شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی از سد تنگ سرخ شواهد حاکی از عملیات عمرانی ۲۵ درصدی این پروژه مهم آبی را نشان می‌دهد، اما شوربختانه خبرهایی از انتقال آب از این سد به دشت‌های پایین‌دست آن به گوش می‌رسد که فرماندار بویراحمد نسبت به آن گلایه داشته و گفته است همچنان خبری از انتقال آب از این سد به دشت‌های بویراحمد نیست.

شهرام مهدوی مطلق فرماندار شهرستان بویراحمد در جمع اهالی تنگ سرخ به حواشی پیرامون این سد اشاره و گفت: از گذشته تاکنون در بحث سدهای ساخته‌شدهٔ استان در حق استان اجحاف شده، چراکه ما نتوانسته‌ایم حقی که قانون برای ما از آب‌های استان معین کرده را بگیریم و اگر این حق آبِ قانونی به ما تخصیص داده می‌شد، امروز بسیاری از مشکلات اشتغال حل‌شده بود.

فارس آماده انتقال آب سد تنگ سرخ در سال آینده

حال هرچند که مسئولان نسبت به این مسئله انتقاد دارند، اما شواهد حاکی از آن است که کار انتقال آب از سد تنگ سرخ به شهر شیراز و برخی از شهرهای آن در حال تکمیل شدن نهایی است ولی در این زمینه همچنان طرح انتقال آب به پایین‌دست این سد صورت نگرفته که باعث نگرانی بسیاری از مردم شده است.

بنا بر گفته‌هایی سد تنگ سرخ در سال آینده با توجه به روند پیشرفت فیزیکی آن به مدار خواهد رسد و آبگیری آن آغاز می‌شود و طرح نشدن مسئله انتقال آب آن به دیار بویراحمد بسیار نگران‌کننده است.

لازم به ذکر است سد خاکی تنگ سرخ که با هسته رسی در این استان در حال ساخت است، ۶۶, ۵ متر ارتفاع و ۹۱۷ متر در ناحیه تاج، طول خواهد شد و ظرفیت ذخیره‌سازی ۱۲۵ میلیون مترمکعب آب را دارد.

برای احداث این سد ۴۴۰ میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی‌شده و با بهره‌برداری از آن برای ۳۰۰ هزار نفر اهالی استان آب شرب پایدار تأمین می‌شود و بخشی از نیازهای آب کشاورزی، صنعتی و محیط زیستی استان نیز از محل ذخایر این سد تأمین خواهد شد.

بااینکه کهگیلویه وبویراحمد ۱۰ درصد از میزان منابع آب کشور را در اختیار دارد اما در تابستان‌های گرم، برخی شهرهای کهگیلویه وبویراحمد همچون یاسوج مرکز آن به کم‌آبی و قطعی آب روبه‌رو می‌شوند و امید است با احداث این سد این مشکل برای همیشه رفع و کشاورزان نیز شاهد رونق هر چه بیشتر کشت و کارشان در اراضی بویراحمد و شهرستان‌های اطراف باشند.

عملیات اجرایی سد تنگ سرخ از سال ۹۰ با حضور مجید نامجو وزیر وقت نیرو آغاز شد. ساختگان سد مخزنی تنگ سرخ در ۳۵ کیلومتری یاسوج و بر روی رودخانه بشار واقع‌شده است.

در نیمه دوم سال ۹۶، مراحل ساخت سد به‌صورت تعاملی با پیمانکار، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء و با کارفرمایی آب منطقه‌ای استان آغاز شد.

انتهای خبر/