هفته وحدت؛ تجلی امت واحده اسلامی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی«صبح زاگرس» حجت‌الاسلام والمسلمین قاسم انصاری کارشناس علوم دینی در یادداشتی به‌مناسبت آغاز هفته وحدت نوشت: هفته وحدت، که از میلاد مسعود نبی‌مکرم اسلام حضرت محمد مصطفی (ص) بر اساس روایات مختلف شیعه و اهل سنت آغاز می‌شود، تنها یک مناسبت تقویمی نیست، بلکه نماد عینی اراده امت اسلامی برای تحقق آرمان "إِنَّ هَـٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ" (أنبیاء: ۹۲) است. 
این هفته فرصتی است برای بازخوانی مبانی کلامی، فقهی و اجتماعی وحدت و بازتعریف مسئولیت‌های مشترک امت در برابر چالش‌های جهان معاصر.

مبانی قرآنی وحدت؛ امر الهی به اعتصام بحبل الله آیه شریفه "وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّـهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا" (آل عمران: ۱۰۳) به صراحت بر لزوم چنگ زدن همگانی به ریسمان الهی و پرهیز از تفرقه تأکید می‌کند. حبل الله در این آیه می‌تواند به قرآن، پیامبر (ص)، اهل بیت (ع) و یا دین خدا تفسیر شود، اما در تمامی تفاسیر، نکتۀ کلیدی "جمیعا" (همگی) است که وحدت را یک وظیفه عمومی می‌داند.

اخوت دینی؛ بنیاد امت واحد است و آیه "إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ" (حجرات: ۱۰) پایه روابط میان مسلمانان را نه رقابت یا دشمنی، بلکه برادری قرار می‌دهد. این اخوت، مبنای حقوق و تکالیف متقابل است و هرگونه شکاف و اختلاف را ناقض این پیوند برادری می‌داند.

سیره نبوی؛ الگوی عملی وحدت پیامبر اکرم (ص) با تدوین عهد اخوت و یا همان پیمان برادری دینی اولین جامعه برادری ایمانی بنیان نهادند. وحدت همواره از اصول و ارزش‌های مورد تاکید پیامبر (ص)و ائمه اطهار علیهم‌السلام بوده است، از نظر پیامبر گرامی اسلام و ائمه‌اطهار عزت و اقتدار همه جانبه مسلمانان، در سایه وحدت و همبستگی در برابر دشمنان مشترک است، پیامبر(ص) و ائمه‌اطهار همواره با گفتار و با سیره عملی خود، امت را به وحدت و دوری از تفرقه و پراکندگی دعوت نموده‌اند. 

عقلانیت فقهی و وحدت اسلامی؛ قاعده نفی سبیل؛ قاعده فقهی نفی سبیل (که بر اساس آیه وَلَن يَجْعَلَ اللَّـهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا (نساء: ۱۴۱) استوار است) تأکید می‌کند که دشمنان اسلام نباید بر مسلمانان تسلط یابند. واضح است که تفرقه، بزرگ‌ترین سبیل (راه تسلط) را برای دشمنان فراهم می‌کند. بنابراین، وحدت یک تکلیف شرعی و عقلانی برای جلوگیری از تسلط کفار است.

تقدّم مصلحت امت بر مصلحت فرد و گروه در نگاه فقهی، مصلحت عمومی امت اسلامی در مواردی بر مصالح فرقه‌ای و فردی اولویت دارد. اختلاف در فروع فقهی و حتی برخی عقاید نباید بهانه‌ای برای تقویت جبهه دشمن و تضعیف جبهه اسلام شود.

وحدت در اندیشه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری؛ امام خمینی (ره) همواره بر وحدت سنی و شیعه به‌عنوان وسیله نجات ملت‌های اسلامی تأکید می‌کردند و می‌فرمودند: مسائل اختلافی را باید به نحو حل کرد که مایه تفرقه نشود. مقام معظم رهبری نیز وحدت را ضرورتی حتمی و عامل عزت و قدرت مسلمانان می‌دانند و هشدار می‌دهند که دشمنان با دامن‌زدن به اختلافات مذهبی، قصد تجزیۀ جهان اسلام را دارند.

آسیب‌شناسی تفرقه و راهکارهای تحقق وحدت: تکفیر و تفسیق دیگر مذاهب اسلامی، تعصب کورکورانه و عدم تحمل آراء مخالف، تحریکات استکبار جهانی و عوامل استعماری و...

همچنین راهکارهای آن: گفتگوی علمی و مودبانه بین علمای مذاهب، تأکید بر مشترکات (توحید، نبوت، قرآن، کعبه، قبله و...) همکاری در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، مقابله با پروپاگانداهای تفرقه‌افکنانه دشمنان، آموزش احترام به مقدسات همه مذاهب اسلامی در رسانه‌ها و مدارس  است.

هفته وحدت تنها یک یادآوری سالانه نیست؛ آن تمرینی است برای تبدیل شدن به "امت واحده" در میدان عمل. وحدت، به معنای چشم‌پوشی از اصول نیست، بلکه به معنای درک اولویت‌ها و عبور از حاشیه‌ها برای حفظ هسته اصلی اسلام است. بیاییم در این هفته، بیش از گذشته بر اخوت اسلامی پای‌فشار باشیم و با عمل به فرمان الهی، مصداق "كُنتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ" (آل عمران: ۱۱۰) شویم.

انتهای خبر/