کهگیلویه در بحران آب؛ چشم‌امید به سد آبریز

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس » زهرا پناهنده فعال فرهنگی-شهرستان کهگیلویه یکی از شهرستانهای گرمسیری استان کهگیلویه وبویراحمد است که روزگاری با زمین‌های حاصلخیز و رودخانه‌های جاری شناخته می‌شد. اما امروزه خشکسالی، فرسایش خاک و نابودی منابع آب زیرزمینی، این منطقه را به یکی از مناطق بحرانی تبدیل کرده است. کشاورزی در آستانه فروپاشی است، مهاجرت روستاییان شدت گرفته و امیدها به احداث سد آبریز گره خورده است. آیا این پروژه می‌تواند کهگیلویه را از مرگ تدریجی نجات دهد؟

کهگیلویه؛ قربانی خاموش خشکسالی

شهرستان کهگیلویه با مرکزیت دهدشت، یکی از مناطق تاریخی و کشاورزمحور کهگیلویه و بویراحمد است. اما در سال‌های اخیر، کاهش شدید بارندگی، افت سطح سفره‌های زیرزمینی و نبود زیرساخت‌های آبی، این شهرستان را به نقطه‌ای بحرانی تبدیل کرده است.

دشت‌های دهدشت، سوق، دیشموک و چاروسا دیگر سبز نیستند. زمین‌ها ترک خورده‌اند، چاه‌ها کم آب و در آستانه خشک شدن و کشاورزان با نگاه‌های خسته به آسمان بی‌باران چشم دوخته‌اند. این بحران نه‌تنها معیشت مردم را تهدید می‌کند، بلکه امنیت غذایی منطقه را نیز به خطر انداخته است.

 کشاورزی در کهگیلویه؛ از رونق تا رکود

اقتصاد کهگیلویه به‌شدت وابسته به کشاورزی است. محصولاتی مانند گندم، جو، هندوانه، برنج و صیفی‌جات، روزگاری در دشت‌های این شهرستان کشت می‌شدند. اما امروز، درصد زیادی از زمین‌های کشاورزی دیگر قابل بهره‌برداری نیستند. و در سال زراعتی گذشته خسارات زیادی به کشاورزان در بحث برداشت گندم وارد شد.

کشاورزان مجبور هستند زمین‌های خود را رها کنند، دام‌هایشان را بفروشند و به شهرهای بزرگ مهاجرت کنند. این مهاجرت‌ها نه‌تنها موجب خالی شدن روستاها شده، بلکه فشار بر زیرساخت‌های شهری مانند دهدشت و یاسوج را نیز افزایش داده است. فقر، بیکاری و ناامیدی در شهرستان بدون صنعت کهگیلویه در حال گسترش است.

  سد آبریز؛ پروژه‌ای که می‌تواند کهگیلویه را نجات دهد

سد آبریز، که مطالعات آن سال‌ها پیش آغاز شده، قرار است در منطقه‌ای بین دهدشت و لنده احداث شود. این سد با هدف ذخیره‌سازی آب‌های سطحی، کنترل سیلاب‌ها، و تأمین آب کشاورزی و شرب طراحی شده است.

بر اساس برآوردهای کارشناسی، سد آبریز می‌تواند سالانه بیش از ۵۰ میلیون متر مکعب آب را ذخیره کند و به احیای بیش از ۱۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در کهگیلویه کمک کند. همچنین، این سد می‌تواند مانع از مهاجرت سالانه هزاران نفر از روستاهای شهرستان شود.

اما اجرای این پروژه در تأمین بودجه، اختلافات بین دستگاه‌های اجرایی و نبود اراده سیاسی کافی با چالش‌هایی روبه‌رو است. در حالی که مردم منطقه سال‌هاست منتظر آغاز عملیات اجرایی هستند، وعده‌ها همچنان در حد حرف باقی مانده‌اند.

  مطالبه‌گری مردمی؛ صدایی که باید شنیده شود

مردم کهگیلویه بارها از طریق تجمعات، نامه‌نگاری‌ها و رسانه‌ها خواستار تسریع در اجرای سد آبریز شده‌اند. فعالان محیط‌زیست، کشاورزان، شوراهای روستایی و نمایندگان محلی همگی بر ضرورت این پروژه تأکید دارند.

سد آبریز نه‌تنها یک پروژه عمرانی، بلکه نمادی از عدالت آبی و توجه به مناطق محروم است. در حالی که برخی استان‌ها از پروژه‌های انتقال آب بهره‌مند شده‌اند، کهگیلویه همچنان در انتظار ابتدایی‌ترین زیرساخت‌های آبی است.

  راه‌حل‌های مکمل برای پایداری منابع آب

در کنار احداث سد آبریز، باید به راه‌حل‌های مکمل نیز توجه کرد. اصلاح الگوی کشت، استفاده از آبیاری قطره‌ای، آموزش کشاورزان، و جلوگیری از برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی می‌تواند نقش مهمی در پایداری منابع آب ایفا کند.

همچنین، تقویت نهادهای محلی، شفاف‌سازی اطلاعات، و مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌های مربوط به منابع آب، می‌تواند اعتماد عمومی را افزایش داده و موفقیت پروژه‌های آبی را تضمین کند.

  کهگیلویه در آستانه فروپاشی؛ زمان اقدام فرارسیده است

بحران آب در کهگیلویه دیگر یک هشدار نیست، بلکه واقعیتی تلخ و ملموس است. زمین‌های خشک، چاه‌های خالی و مهاجرت‌های اجباری نشان می‌دهد که زمان برای اقدام محدود است. سد آبریز می‌تواند نقطه شروعی برای احیای زندگی در این شهرستان باشد، اما تنها در صورتی که اراده‌ای جدی برای اجرا وجود داشته باشد.

مردم کهگیلویه، با وجود محرومیت‌ها، همچنان امیدوارند. امید به روزی که زمین‌هایشان دوباره سبز شود، چاه‌ها پر آب شوند، و فرزندانشان بتوانند در زادگاه خود بمانند.

انتهای خبر/