شکست پهلوی‌ دوم از عشایر بویراحمد

در ۳۱ فروردین سال ۴۲ (درست ۲۰ روز بعد از آنکه سید علی اصغر حسینی طلبه جوان حوزه علمیه شیراز بیانیه «آیت الله خمینی» با عنوان «شاه دوستی یعنی غارت گری» را به دست بویراحمدی‌ها برساند) ۱۵ جوان کهگیلویه و بویراحمدی، تنگ گجستان را بر «هنگ بیست کرمانشاه» که برای کشتار عشایر وارد بویراحمد شده بود، بستند.
 البته «هنگ بیست کرمانشاه»، تنها گوشه‌ای از استعداد نظامی رژیم پهلوی جهت سرکوب عشایر کهگیلویه و بویراحمد بود.
قدرت خوانین بویراحمد تضعیف شده بود و هر کدام به گوشه‌ای امن پناه برده بودند و حال، توده‌های مردم فارغ از خوانین به ندای روحانیت اسلحه به دست گرفتند تا به قول یکی از بزرگانشان: اینبار برای خدا بجنگند.
اگر چه جنگ گجستان با وجود نام خویش، در محلی به نام گجستان اتفاق نیافتاد و در منطقه‌ای موسوم به بهمنی رخ داد، اما به این نام مشهور شد.
 آغازگر این جنگ نیز، برخلاف آنچه تلاش شد نشان داده شود، بویراحمدی‌ها نبودند، بلکه با حمله هوایی هواپیما‌ها به منطقه دروهان، این نبرد آغاز شد و از این باب شایسته‌تر بود، تاریخ نویسان، به جای ترکیب جنگ گجستان آن را دفاع گجستان بنامند.
نبرد یک روزه گجستان در ۳۱ فروردین ۴۲ درست ۲۹ روز بعد از کشتار فیضیه و ۴۵ روز قبل از قیام ۱۵ خرداد شروع شد، تا به عنوان اولین لبیک مردم ایران به پیام انقلابی امام خمینی و توسط یک بویراحمدی شجاع و ۱۴ نفر از یارانش و با شلیک اولین گلوله از طرف فرمانده آن جمع از جان گذشته در تاریخ ثبت شود، که در ادامه با همراهی توده‌های گسترده مردمی در سراسر منطقه کهگیلویه و بویراحمد گسترش یافت.
مقام معظم رهبری در این خصوص اینگونه فرموده‌اند: «از اول که ندای نهضت اسلامی در کشور ایران بلند شد، یکی از جماعاتی که از همان اول جواب مثبت دادند همین عشایر غیوری بودند که سر در مقابل فلک خم نمی‌کردند، اما سر در برابر حکم دین و قرآن خم کردند، آفرین به این ایمان، هرکس کتاب بخواند و تاریخ نزدیک را اندکی مطالعه کند این حقایق را می‌فهمد.
بعد‌ها ساواک آنچنان مستأصل شد که حتی به خواننده‌ای محلی، چون شیخ علی مراد تنهایی، خواننده و شاعر توانای آن سال‌ها هم رحم نکرد، مبارزی که با اشعار انقلابی و صدای زیبایش، حماسه‌های مبارزین کهگیلویه و بویراحمد را به گوش همه می‌رساند.
بار‌ها ساواک گچساران شیخ علی مراد تنهایی را از چرام به گچساران احضار کرد، تا با تهدید و تعهد کتبی او را خاموش کند، اما دیگر دیر شده بود و به مدد نوار‌های کاست، صدای شیخ علی مراد از تمام سیاه چادر‌های عشایر شنیده میشد.
ارتشبد فردوست رییس وقت ساواک کشور بعد‌ها در کتاب خاطراتش اینگونه نوشت: «دو حادثه مهم امنیت سلطنت محمد رضا شاه را به مخاطره انداخت یکی شورش عشایر جنوب در سال‌های ۴۲-۱۳۴۱ و دیگری قیام پانزده خرداد.
 با آغاز نهضت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) و همزمان با آغاز مبارزات در سال ۱۳۴۱، عشایر کهگیلویه و بویراحمد هم با جلوداری آیت الله سید کرامت اله ملک حسینی (ره) و دیگر بزرگان این استان حمایت‌های خود را از این نهضت اسلامی اعلام کردند.
مرحوم آیت الله حائری شیرازی نیز در این خصوص گفت: با اجرای فرمان امام خمینی (ع) بر مبارزه با رژیم طاغوت و توسعه فعالیت روحانیت در مناطق و به تبع آن آیت الله ملک حسینی در کهگیلویه و بویراحمد، غلامحسین سیاهپور و همراهانش از طوایف گوناگون در مقابل طاغوت مقاومت و مبارزه کردند.
نادر طالب زاده مستند ساز نیز می‌گوید: در منطقه تنگ گجستان در حد فاصل بویراحمد و ممسنی از استان فارس در نبردی سخت عشایر عمال طاغوت را شکست دادند.
وی ادامه داد: برخی فرماندهان عشایر پس از مدتی با امان نامه رژیم از طریق فرماندهی نظامی فارس تسلیم رژیم طاغوت و تیرباران شدند.
منطقه عشایر گجستان در ۱۵۰ کیلومتری یاسوج مرکز کهگیلویه و بویراحمد و حدفاصل شهرستان رستم در فارس و بویراحمد است.
 سؤالات بی شماری در خصوص تاریخ معاصر کهگیلویه و بویراحمد و جنگ‌هایی که در این برهه از تاریخ به وقوع پیوست، وجود دارد.
اینکه چرا رژیم پهلوی برای سرکوب بویراحمدی‌ها که در آن سال‌ها یک منطقه دور افتاده و محروم از ابتدایی‌ترین امکانات بود، از چندین لشکر و تیپ مخصوص و تیپ کماندویی استفاده کرد، که با پشتیبانی کامل هواپیما‌های جنگی از دو پایگاه هوایی مهم کشور و با حداکثر خشونت و شدت همراه بود؟
اینکه چرا محمد رضا شاه پهلوی دستور «طایفه جلیل باید نابود شود» را صادر کرد؟
در حالی که طایفه جلیل طایفه‌ای بود محروم و پیشرفته‌ترین سلاحی که داشتند برنو بود و تعداد آنهم به چندده قبضه هم نمی‌رسید.
 اینکه چرا کهگیلویه و بویراحمدی‌ها با سلطنت پهلوی آنهمه مشکل داشتند، اما نه تنها مشکلی با نظام مقدس جمهوری اسلامی نداشتند که حتی برای حفظ آن هزاران شهید دادند؟
مبارزات عشایر ظلم ستیز کهگیلویه و بویراحمد با رژیم پهلوی باعث شد آن رژیم این استان را به عمد در محرومیت نگه دارد و تا پایان سرنگونی کمترین عمران و آبادانی در این منطقه مغضوب رژیم طاغوت تا قبل از انقلاب انجام شد.
در جریان پیروزی انقلاب اسلامی نیز عشایر این استان با همراهی آیت الله ملک حسینی(ره) همچون مردم سایر کشور به خیابان‌ها ریختند و بنیان حکومت ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را برانداختند.