سد تنگ‌سرخ مرهمی بر تشنگی کهگیلویه‌وبویراحمد و فارس

بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، ۷۵ درصد از آب این سد به مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی استان کهگیلویه و بویراحمد و مابقی به استان فارس اختصاص می‌یابد.

در همین راستا باید بگوییم که همکاری ۲ استان همسایه با پیشینه مشترک فرهنگی و جغرافیایی، از عوامل کلیدی در اجرای این پروژه است. مراودات گسترده مردم ۲ استان، ازجمله استفاده شهروندان کهگیلویه و بویراحمدی از خدمات درمانی در شیراز به‌عنوان قطب پزشکی ایران، نشان‌دهنده پیونده‌ای عمیق میان آن‌هاست؛ هرچند که فرهنگ و آداب‌ورسوم این دو استان پیشینه‌ای تاریخی و بزرگ دارد و آن‌ها را همانند دو زنجیر به هم متصل کرده است.

باوجود گذشت بیش از یک دهه از آغاز ساخت سد تنگ سرخ، افزایش سرعت اجرای این طرح به دلیل نقش بی‌بدیل آن در تأمین امنیت آبی ۲ استان، به‌ویژه در شرایط کنونی کاهش منابع آب‌های زیرزمینی، ضرورتی انکارناپذیر است. کارشناسان بر این باورند که تکمیل به‌موقع این پروژه، گامی بلند در جهت توسعه پایدار و تقویت همگرایی منطقه‌ای خواهد بود.

چرا ساخت سد تنگ سرخ برای هر ۲ استان ضرورت دارد؟

برخی منتقدان نسبت به اجرای سد تنگ سرخ بشار بار ها مطالبی را در خصوص توقف اجرای این سد در استان کهگیلویه و بویراحمد مطرح کرده بودند که بسیاری از این نقدها مبنا و اساسی علمی نداشتند و تنها سبب کُند شدن روند احداث سد می‌شد و حال با توجه به کاهش آب‌های سطحی و زیرزمینی همین منتقدین پی به نکته کلیدی و مهم احداث این سد رسیده‌اند.

با توجه به کاهش بارندگی‌ها، کشور در مرحله تنش آبی قرارگرفته و ۲ استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد هم از این امر مستثنا نیستند؛ بنابراین راهی جز مدیریت منابع آبی پیش روی متولیان امر در حوزه آب کشور نمانده است.

خشک‌سالی، کم‌بارشی و به دنبال آن کم‌آبی امروزه مشکل بسیاری از شهرها و روستاهای کشور به‌خصوص کهگیلویه وبویراحمد و دشت‌های همیشه سرسبز آن در بویراحمد شده که طبق اعلام کارشناسان هواشناسی ب اساس نمودار بارش فصلی این استان با کاهش 47 درصدی بارش‌ها روبه‌رو بوده که بسیار نگران‌کننده است.

شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد هم اعلام کرده میزان بارندگی در این استان کاهش 47 درصدی داشته است و دبی آب چاه‌ها و رودخانه‌ها کاهش محسوسی یافته و حتی همین نجوشیدن چشمه‌ها و سیلابی نشدن رودخانه‌های فصلی نیز باعث شده که سد مهم شاه قاسم در نزدیکی‌های شهر یاسوج نیز به همین دلیل با کاهش 75 درصدی روبه‌رو شود و حتی امروز در زمره سدهای پر نشده کشور قرار گیرد.

سد تنگ‌سرخ مرهمی بر تشنگی کهگیلویه‌وبویراحمد و فارس

دیار چهار فصل کهگیلویه وبویراحمد که به سرزمین چشمه‌سارها و آبشارها ورودهای خروشان معروف است در پی کم‌بارشی سال جاری بیشتر شهرهای آن به‌ویژه در شهرستان بویراحمد در بیشتر ماه‌های سال باکم آبی و تنش آبی مواجه شده است.

این کاهش بارندگی‌ها موجب افت دبی آب در چاه‌ها، رودخانه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌ها نیز شده و همچنین ورودی آب به سدها نیز تحت تأثیر این شرایط قرارگرفته است.

حال باید به واضح بگوییم که سد تنگ سرخ اهداف بسیار راهبردی در حوزه شرب، صنعت، گردشگری و کشاورزی و کنترل سیلاب و بهبود محیط‌زیست دارد و احداث این سد با مخزن ۱۵۷ میلیون مترمکعبی آن می‌تواند در سال تأمین آب این دو استان را در برداشته باشد که از این میزان ۵۶ مترمکعب آن برای آب آشامیدنی شهر شیراز و ۱۰۱ میلیون مترمکعب آن سهم استان کهگیلویه وبویراحمد است.

با توجه به الگوهای بارشی حوضه آبریز سد تنگ سرخ که سالیانه بیش از ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب در ساختگاه سد اندازه‌گیری شده است، با اطمینان‌پذیری و پایداری بالا هرسال با یک مخزن پر آب مواجه خواهیم بود.

در همین راستا مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: در صورت احداث سد تنگ سرخ تنش آبی شهر یاسوج و شهر شیراز صفر می‌شود، یعنی اینکه نارضایتی کم می‌شود و همچنین اشتغال و تولید رقم می‌خورد.

آرش مصلح افزود: قرار است این سد با حجم ۱۲۵ میلیون مترمکعب احداث شود که می‌تواند ۱۵۷ میلیون مترمکعب در سال تنظیم آب داشته باشد.

وی ادامه داد: از این ۱۵۷ میلیون مترمکعب ۵۶ میلیون مترمکعب آن برای آب شرب شیراز و ۱۰۱ میلیون مترمکعب آن سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: ۵۶ میلیون مترمکعب آن برای آب آشامیدنی شهر شیراز در نظر گرفته‌شده که یک‌میلیون نفر از آن بهره‌مند خواهند شد.

مصلح افزود: این پروژه در سال‌های گذشته با مشکلات نقدینگی و بحث تملک مواجه بوده است، بخشی از مشکلات در حوزه تملک مرتفع شده و بخشی از نقدینگی موردنیاز تأمین‌شده و در ماه‌های اخیر فعالیت‌های اجرایی سد شتاب خوبی گرفته است.

وی تصریح کرد: سد در حال ساخت تنگ سرخ، سیلاب‌های فصل بارش تنگ تیزاب را کنترل می‌کند و استفاده از ذخیره این آب، منافع زیست‌محیطی، صنعتی، کشاورزی و آشامیدنی برای استان دارد.

وی ادامه داد: این سد در مواقع پرآبی تنگ تیزاب که از سمت استان فارس به کهگیلویه و بویراحمد می‌آید درواقع کنترل سیلاب‌های آن فصل را بر عهده می‌گیرد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: چنانچه کنترل سیلاب صورت گیرد استان در مواقع کم‌آبی که بیشتر در فصل تابستان در بویراحمد اتفاق می‌افتد و رودخانه بشار کم آب می‌شود می‌تواند در جهت رفع مشکلات زیست‌محیطی و مسائل پایین‌دست آن بکار گرفته شود.

این سد به بهترین شکل در جهت اهداف زیست‌محیطی پایین‌دست مؤثر است و این آب تنها در مواقع سیلابی ذخیره می‌شود و موقع پرآبی رودخانه است. سد آب را ذخیره و در مواقعی که رودخانه کم آب است آن آب را رهاسازی می‌کند.

حتی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد در روزهای اخیر در پاسخ به این سؤال که آیا سد تنگ سرخ برای شیراز احداث می‌شود؟ به خبرنگاران اعلام کرده است، چرا نمی‌گوییم سد تنگ سرخ برای برداشت ۱۰۱ میلیون متر مکعب در استان ساخته می‌شود؟ در شرایطی که یاسوج با تنش آبی درگیر است.

سد تنگ سرخ بشار در یک نگاه

سد تنگ سرخ می‌تواند ۱۵۷ میلیون مترمکعب در سال تأمین آب داشته باشد ک از این میزان ۵۶ مترمکعب آن برای آب آشامیدنی شهر شیراز و ۱۰۱ میلیون مترمکعب آن سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است.

این سد از سال ۱۳۹۰ کلنگ زنی شد و تا ۲ سال قبل کمتر از ۱۰ درصد پیشرفت داشت، اما اکنون و با حمایت مسئولین وزارت نیرو و شرکت مدیریت منابع آب ایران، اجرای کار با سرعت و شتاب بسیار بیشتری در حال انجام است.

میزان پیشرفت فیزیکی سد تنگ سرخ یاسوج به بالای ۵۰ درصد رسیده است و پیش‌بینی می‌شود تا نیمه اول سال آینده آبگیری شود.

سال گذشته ۲۸۰ میلیارد تومان به این پروژه اختصاص یافت و درمجموع افزون بر ۶۵۰ میلیارد تومان هزینه احداث سد تنگ سرخ‌شده است.

سد تنگ سرخ با توجه به اهمیت اهداف چندگانه آن همانند شرب، صنعت، کشاورزی، زیستی محیطی و گردشگری یکی از مهم‌ترین سدهای مخزنی در جنوب کشور است.

توسعه گردشگری یکی از اهداف این سد است چراکه در کریدور فارس- کهگیلویه وبویراحمد در منطقه سردسیری و گردشکرپذیر قرارگرفته است.

امسال با پیگیری صورت گرفته ۴۰۰ میلیارد تومان در بودجه اعتبار برای پروژه لحاظ شده است. در حال حاضر ۲۵۰ نفر در این پروژه مشغول بکار هستند که نشان می‌دهد پروژه در همه جبهه کاری فعال است.

سد در حال ساخت تنگ سرخ آب پایدار شهر یاسوج و روستاهای اطراف را تا جمعیت ۳۵۰ هزار نفر تأمین می‌کند. تأمین آب شهرک‌های صنعتی مجاور شهر یاسوج، کارخانه‌های فعلی و آینده، پنج هزار هکتار از اراضی کشاورزی مستعد شهرستان بویراحمد و بهبود محیط‌زیست رودخانه بِشار از دیگر اهداف این پروژه است.

انتهای خبر/