سد آبریز؛ رویای توسعه یا کابوس خشکسالی؟

حال سال‌های پیش و بنا به اقتضائات و نقش مسئولان استان خوزستان سدی به نام مارون بروی رودخانه مارون در دشت‌های بهمئی ایجاد شد و همه به این فکر بودند که این سد می‌تواند ذخیرگان خوبی از آب برای مردمان سرزمین بهمئی باشد، اما تنها خاصیت این سد این بوده که دریاچه آن در استان کهگیلویه و بویراحمد بود ولی برداشت از آن فقط برای خوزستان مهر زده شد و دشت‌های تشنه کهگیلویه بازهم تشنه ماندند.

کهگیلویه سرزمین دشت‌های تشنه

این مسئله تا جایی پیش رفت که صدهای مردم این دیار بلند شد تا اینکه سد استراتژیک به نام کوثر در مرز چرام و گچساران در منطقه ای به نام دیل بنانهاده شد تا این سد بتواند هم آب شرب چندین استان ازجمله کهگیلویه وبویراحمد، خوزستان، بوشهر را از آب شرب سیراب کند و هم منبع تغذیه خوبی برای کشاورزی دشت‌های پایین‌دست باشد.

اما بازهم دشت ها و دیم‌زارهای کهگیلویه سیراب نشدند تا اینکه بر اساس نقشه‌های میدانی و استراتژیک و توپوگرافی منطقه کار برای احداث سدی مهم به نام آبریز یا همان مارون 2 بر روی رودخانه مارون در قلب شهرستان کهگیلویه زده شد و در یک دهه کش‌وقوس مجوز این سد از سوی مسئولان بالادستی صادر شد.

سد آبریز مرهم دشت‌های تشنه سرزمین بلاد شاپور

بر همین اساس در چند سال اخیر طرح انتقال به دهدشت غربی و رسیدن آب به دیم‌زارهای کهگیلویه در دستور کار مسئولان استانی قرار گرفت.

سد مهم و حیاتی آبریز که قرار است بر روی رودخانه مارون ساخته شود و سبب تحول در منطقه و رفع تنش آبی چهار شهرستان گرمسیری و محروم کهگیلویه، چرام، بهمئی و لنده شود، سبه گفته مسئولان در سایه رویکرد محرومیت‌زدایی دولت سیزدهم شتاب بیشتری گرفتو در دولت چهاردهم رنگ واقعیت را به خود دید.

این مسئله را هم باید بدانیم که رودخانه مارون جزو رودخانه‌های جنوب غربی ایران است که با عبور از رشته‌کوه زاگرس در این استان در پایین‌دست بااتصال دو رودخانه دائمی چاروسا و موگرمون شهرستان لنده سد بزرگ مارون را پر آب می‌کند که در طی این سال‌ها به یکی از سدهای مهم در جنوب کشور تبدیل کرده است، سدی که تنها فایده‌اش برای استان فقط احداث آن در مرز کهگیلویه و بویراحمد بوده است.

سد آبریز؛ نجات‌بخش دشت‌های خشکیده جنوب یا آرزوی محال؟

باید به مسولان استان همسایه گوشزد کنیم که سد آبریز در سال 98 و به گفته وزیر اسبق نیرو قرار بود که برای رفع تشنگی دست‌های خشک سرزمین کهگیلویه احداثشود. 

حال بعد از سال‌های و به گفته مسئولان آب و منطقه استان با تکمیل کلیه مطالعات زمین‌شناسی، هیدرولوژی، زیست‌محیطی، پدافند غیرعامل، باستان‌شناسی، خاک‌شناسی اراضی و... و تائید آن‌ها، مستندات جهت اخذ مجوز ماده ۲۳ تهیه و حدود ۸۰ میلیارد جهت تکمیل طرح مطالعاتیان لحاظ شد و حال در مرحله‌ای است که مشاور و پیمانکار جهت ادامه عملیات آن مستقر و شروع به کار کنند.

 محرومیت با این سد از بین می‌رود

حال بر اساس نظر کارشناسان تنها شدی که در حوزه آب استان برساخت آن تأکید شده سد آبریز است؛ زیرا احداث آن کاملاً به نفع استان است و محرومیت این منطقه با این سد کم‌رنگ می‌شود.

امروز چندین سد در استان و یا در همسایگی استان در حال آماده‌سازی و حتی احداث هستند؛ ولی سدهای استراتژیکی که می‌توانند منبع تغذیه خوبی برای مردم استان باشند، سدهای تنگ سرخ، آبریز، چم شیر و کوثر بوده و این در حالی است که سد مارون و ماندگان و خرسان سدهایی هستند که آسیب‌های بی‌شماری به زیست‌کره این استان وارد کرده است.

 سد آبریز و آینده دشت‌های جنوب

به گفته کارشناسان این سد اقتصادی بیش از ۳۰ هزار هکتار اراضی دیم شهرستان‌های کهگیلویه، بهمئی چرام و لنده را سیراب و تنش کم‌آبی چهار شهرستان را برطرف می‌کند.

ماجرای صحبت‌های تنش زای آقای نماینده

حال در روزهای اخیر نماینده رامهرمز صحبت‌های تنش‌زایی را در مورد این سد و احداث آن و زمین‌های دشت شهرستان کهگیلویه کرده است که در این همین راستا نماینده مردم شهرستان‌های کهگیلویه با موضوع گیری در این راستا خواهان شکستن سکوت از سوی مسئولان استانی ازجمله استاندار شده است.

حجت الاسلام و المسلمین سید محمد موحد در جلسه شورای اداری استان؛ سد آبریز را از پروژه‌های مهم استان دانسته و عنوان کرد: با وزیر مربوطه جلسات متعددی برگزارشده و اقدامات خوبی انجام‌گرفته است؛ اما نیاز است این پروژه به‌عنوان یکی از اولویت‌های سفر دولت موردتوجه ویژه قرار گیرد.

 اجازه نمی‌دهم حق مردم خورده شود

نماینده مردم شهرستان‌های کهگیلویه، لنده، بهمئی و چرام در مجلس با ابراز تأسف از اظهارات اخیر نماینده رامهرمز درباره انتقال آب، بیان داشت: متأسفانه برخی بدون شناخت دقیق از منطقه، اظهارنظرهای غیر کارشناسی می‌کنند. آب متعلق به مردم این حوزه است و هرگونه تصمیم‌گیری باید با در نظر گرفتن منافع آنان باشد.

نماینده کهگیلویه بزرگ گفت: «با پیگیری‌های انجام‌شده و نشست با وزیر نیرو، اقدامات مربوط به این پروژه تا اخذ ماده ۲۳ در سازمان مدیریت انجام‌شده است. همچنین دیداری با دکتر پورمحمدی داشتم و اقداماتی انجام گرفت، اما لازم است در راهبرد سفر دولت به استان، این پروژه جایگاه ویژه‌ای داشته باشد.»

حقابه جنوبی‌ها؛ آیا سد آبریز به داد دشت‌های تشنه می‌رسد؟

وی با انتقاد از اظهارات یکی از نمایندگان استان خوزستان درباره انتقال آب از منطقه گندم‌کار اظهار داشت: اگر کسی بتواند دقیقاً بگوید گندم‌کار در کجا قرار دارند، به او جایزه می‌دهم. این آب حق مردم این حوزه است و سال‌هاست پروژه آن کلنگ زنی و مراحل قانونی و تخصیص اعتباراتش انجام شده است.

موحد تصریح کرده است: با بیان‌های غیرکارشناسی نباید فضای مجازی را ملتهب و مردم را تحریک کرد. این آب متعلق به مردم این منطقه است و اجازه نخواهم داد حقی که متعلق به آنان است، تضییع شود.

وی تأکید کرد: «از استانداران کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان و همچنین وزیر نیرو انتظار دارم این موضوع را مدیریت کنند. این پروژه حداقل هفت سال است که آغاز شده و همه مراحل قانونی از جمله ماده ۲۳ و تخصیص اعتبار را پشت سر گذاشته است. اظهارنظرهای غیر مستند و احساسی فقط باعث ایجاد تنش و بی‌اعتمادی در میان مردم می‌شود.»

در همین راستا مدیرعامل آب و منطقه استان کهگیلویه وبویراحمد در گفتگو با خبرنگار ما گفت:مسئولان اجرایی استان، استاندار و به جد نماینده مردم شهرستانهای کهگیلویه در مجلس به دنبال مصوبات و اجرای این سد هستند.

 سد آبریز چقدر به وعده‌ها عمل کرده است؟

آرش مصلح ابراز داشت: در حال حاضر تمامی کلیه مطالعات زمین‌شناسی، هیدرولوژی، زیست‌محیطی، پدافند غیرعامل، باستان‌شناسی، خاک‌شناسی اراضی و... و تائید آن‌ها، مستندات جهت اخذ مجوز ماده ۲۳ تهیه و حدود ۸۰ میلیارد جهت تکمیل طرح مطالعات لحاظ شده و طرح در بودجه 1404 درج شده و بودجه  80 میلیارد تومان برای این سد گنجانده شده است .

وی ابراز داشت:برای مجوز ماده 23 جلسات آن در سازمان برنامه بودجه تشکیل شده و دفاعیات نیزاجرا شدند و هفته گذشته در نیمه دوم مرداد پیگیری‌هایی که در تهران با حضور استاندار معاونان عمرانی و اقتصادی وحتی با حضور نماینده محترم شهرستان کهگیلویه در سازمان برنامه و بودجه صورت گرفت، سد آبریز وارد مرحله عملیات اجرایی خواهد شد و در آینده نزدیک این اتفاق خواهد افتاد.

وی این سد را یک سد حیاتی و مهم و استراتژیک دانست و افزود: این سد یک پکیچ کاملی است و هم در زمینه آب شرب و هم در زمینه آب کشاورزی نیاز چهار شهرستان و مناطق پایین دست را برطرف خواهد کرد.

مدیرعامل آب منطقه یکی از مطالبات مهم در سفر احتمالی رئیس‌جمهوری در آینده را سد آبریز دانست و افزود: مطالبه سد آبریز یکی از مهم‌ترین مطالبات کشاورزان و مردم کهگیلویه است که امید داریم در سفر هیئت دولت به استان به ثمر بنشیند.

کویری که با این سد گلستان می‌شود

باید به این مسئله نیز اشاره‌کنیم که دشت‌های تشنه کهگیلویه در مجاورت مارون سال‌هاست کویری از درد شده است، حاصل آب‌های جاری مارون و کوثر که اجازه برداشت برای مصارف کشاورزی به شهرستان داده نمی‌شود و انتظار می‌رود که در سفر رئیس دولت وفاق ملی به استان پرونده است سد به سرانجام برسد.

انتهای خبر/