زخم کاری خشک‌سالی بر پیکر نیمه‌جان کهگیلویه‌وبویراحمد

حتی درهمین زمینه کارشناسان هواشناسی با ابراز نگرانی از کاهش بارندگی در سال زارعی جاری گفته‌اند چشم‌انداز امیدبخشی از بارندگی‌های امسال در این دیار دیده نمی‌شود و بر اساس نقشه‌های بلندمدت سامانه‌های هواشناسی و ایجاد تغییرات اقلیمی روزهای باقی‌مانده زمستان امسال نیز بارش‌ها کمتر از نرمال خواهد بود.

باید بدانیم که کاهش چشمگیر بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد زنگ خطر کم‌آبی و خشک‌سالی را به صدا درآورده که این خشک‌سالی هم می‌تواند برای دشت‌های پایین‌دست و حتی استان‌های هم‌جوار سرزمین دنا نیز نگران‌کننده باشد.

کهگیلویه وبویراحمد  که به‌واسطه طبیعت کوهستانی و منابع آبی فراوان شناخته می‌شد، اکنون با چالش جدی کمبود آب مواجه است؛ این وضعیت می‌تواند تبعات گسترده‌ای ازجمله کاهش تولیدات کشاورزی، خشک شدن چشمه‌ها و قنات‌ها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و درنهایت تهدید معیشت مردم را به دنبال داشته باشد.

تغییرات اقلیمی، یا نابودی پوشش گیاهی

دلایل مختلفی از تغییر اقلیم جهانی، کاهش پوشش گیاهی، افزایش دمای هوا و فعالیت‌های انسانی ازجمله عواملی هستند که بر کاهش بارندگی تأثیرگذارند، همچنین، برخی کارشناسان معتقدند که تغییر الگوهای بارشی و کاهش رطوبت در جو نیز در این پدیده نقش دارند.

پیامدهایی که افزون بر تأثیر مستقیم بر معیشت کشاورزان، کمبود آب آشامیدنی ساکنان کهگیلویه وبویراحمد نقش اثرگذاری در زندگی حیات‌وحش در این بخش از زاگرس داشته است.

کاهش شمار پرندگان مهاجر آسیایی به کهگیلویه وبویراحمد از پیامدهای کم‌بارانی های امسال است که بیشترین پیامد آن گریبان گردشگری و شاخه پرنده‌نگری را می‌گیرد.

خشک شدن شمار قابل‌توجهی از چشمه‌ها و فقر مراتع از اثرات مهم کم‌بارانی های امسال در استان است که نه‌تنها معیشت جامعه عشایر را به‌شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد بلکه حیات‌وحش حاضر در زیستگاه‌های استان را هم در معرض تشنگی قرار می‌دهد.

با توجه به اینکه بخش قابل‌توجهی از دیمزارهای کهگیلویه وبویراحمد در مناطق گرمسیری و کم بارش استان قرار دارد کاهش میزان برداشت محصول از این مزارع از دیگر پیامدهای خشک‌سالی در استان است.

میانگین بارندگی‌های امسال در کهگیلویه وبویراحمد ۱۴۸میلی‌متر برآورد شده این وضعیت برای استانی که متوسط بارندگی‌های بلندمدت ۳۰ ساله‌اش ۵۸۳ میلی‌متر است آن‌هم درزمانی که بیشتر از بیش از پنج ماه از بهترین زمان‌های بارش باران را پشت سر گذاشته‌ایم روایتگر روزگار سخت خشک‌سالی است.

میزان بارندگی‌های ابتدای مهر امسال تاکنون در استان۱۵۲میلی‌متر کمتر از پارسال و حدود ۲۷۱میلی‌متر نسبت به میانگین بلندمدت ۳۰ ساله کاهش‌یافته به همین علت بسیاری از چشمه‌های کهگیلویه وبویراحمد خشکیده و یا کم آب‌شده‌اند.

بر اساس آمارها در حال حاضر میانگین بلندمدت بارندگی هفتاد درصد کاهش‌یافته به همین علت شرایط سختی برای دامداران استان ایجادشده و آنان بخش قابل‌توجهی از درآمد خود را صرف خرید خوراک دام می‌کنند.

عشایر نگران از نباریدن باران

از سویی دیگر عشایر سخت‌کوش دیار کهگیلویه وبویراحمد  که سال‌ها زندگی در شرایط سخت طبیعت به آنان آموخته با مشکلات کنار بیایند اما کم‌بارانی های امسال زندگی و معیشت آنان را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است.

بر اساس داده‌های هواشناسی، این استان در سال آبی جاری تا پایان دی‌ماه، به‌طور میانگین ۵۷ میلی‌متر با کاهش بارش روبرو بوده است.

دامداران ساکن مناطق عشایری کهگیلویه وبویراحمد با اشاره به گرانی نهاده‌های دامی، قیمت جابه‌جایی با خودرو در کوچ های قشلاق و ییلاق یا حرکت در میان‌بندها و دیگر هزینه‌های نگهداری دام مانند دارو مجبور به فروش دام‌هایشان هستند از مسئولان می‌خواهند تا حمایت بیشتری برای بقای سنتی‌ترین سبک زندگی بشر داشته باشد.

در همین زمینه و با توجه به خشک‌سالی پیش‌بینی‌شده در سال آینده یدالله رحمانی استاندار کهگیلویه وبویراحمد در جلسه ستاد بحران استانداری بیان داشته است: پیش‌بینی‌ها مشخص است و ماسال بسیار سختی را پیشرو خواهیم داشت پس باید از آلان مدیریت بحران را داشته باشیم.

سال سخت استان از دیدگاه استاندار

رحمانی گفته است: در بحث مدیریت آب برای شرب و کشاورزی مدیریت و برنامه‌های خود را داشته باشید و به‌عنوان یکسر فصل در دستور کار خود قرار دهید، جهاد کشاورزی بحث بیمه را به‌طور جد در دستور کار قرار دهد. پیشگیری‌ها را از همین حالا در دستورات کار خود قرار دهید.

وی افزوده است: گزارش‌ها را به‌صورت منسجم داشته باشید و ارسال نمایید، بحث تأمین برق نیز تمام دستگاه‌ها موظف به انعقاد تفاهم‌نامه هستند هر دستگاهی تاکنون این کار را انجام نداده است موظف به انجام تا هفته پیشرو است.

استاندار ابراز داشته است: این صرفه‌جویی و توسعه در نیروگاه خورشیدی می‌تواند کمک شایانی در بحث ذخیره انرژی به ما باشد؛ امیدواریم بحران‌های گفته‌شده نیز صورت نگیرد ولی در صورت بروز ما باید تا قبل از آن مدیریت و برنامه‌های خود را داشته باشیم.

وضعیت بی سابقه بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد

در همین زمینه علی معتمدی پور مدیر سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه وبویراحمد بیان داشته است: وضعیت بی‌سابقه‌ای از بحث کم‌بارشی داشته‌ایم، برای کشاورزی می‌تواند بد و خسارت زا باشد و این ریسک کشاورزی را بالا خواهد برد، یخبندان‌ها و کم‌باری‌ها و کاهش محسوس دما خطرات برای باغات و تولیدات دیمی و کشت را بالا خواهد برد.

وی ادامه می‌دهد: اقدامات و پیش‌بینی‌های صورت گرفته در این بحث بیمه بوده است که نسبت به سال گذشته حدود ۸۰ درصد پیشرفت و افرایش در همه حوزه‌ها ازجمله شیلات، کشاورزی و ... را داشته‌ایم.

وی افزود: استان ما در کشور رتبه ۳ بحران‌خیز بودن را دارد آن‌هم به خاطر توپوگرافی خاص استان است، بیمه محصولات کشاورزان می‌تواند کمک شایانی به این موضوع داشته باشد.

در همین راستا مدیرکل هواشناسی کهگیلویه وبویراحمد گفته است: در حال حاضر میانگین بارش‌ها چیزی حدود ۳۵۰ میلی‌متر کمبود بارش‌ها راداریم که این آمار بسیار خطرآفرینی خواهد بود.

کمبود 72درصدی باران در استان

کرمی افزوده است: نسبت به پارسال ۱۳۷ و میانگین ۴۹۰ میلی‌متر است و تا به امروز حدود ۷۲ درصد کمبود بارش داشته‌ایم. اگر بارش‌ها بخواهد با این الگوها پیش برود یک دغدغه بسیار بزرگ برای سال پیشرو را خواهیم داشت.

  کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد. این استان با ۷۲۶ هزار نفر جمعیت یک درصد مساحت کشور را در اختیار دارد.

ایل نگران از نباریدن باران و برف

موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی کهگیلویه و بویراحمد، این استان را مستعد خشک‌سالی و سیلاب کرده است اما از طرفی، وابستگی اقتصاد استان به بخش کشاورزی و دامداری، حساسیت آن را نسبت به تغییرات اقلیمی افزایش می‌دهد؛ کوچ بهاره و پاییزه عشایر که زندگی آن‌ها بر اساس دام‌پروری نیز بوده در آینده می‌تواند نگران‌کننده باشد و سرسبز نشدن دشت‌های سرزمین‌های شمالی ایثار دنا می‌تواند در این زمینه نیز نگران‌کننده به نظر برسد.

باید بدانیم که درگذشته، کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان یکی از قطب های تولید محصولات کشاورزی در کشور شناخته می‌شد؛ اما در سال‌های اخیر، به دلیل خشک‌سالی‌های متعدد، تولید محصولات کشاورزی در این استان کاهش چشمگیری یافته و حتی در بیشتر مناطق که مهد برنج‌کاری بوده است امروز نیز زمین‌های خشک و بی‌آب علف چشم می‌خورد.

قله‌هایی که دیگر سفیدپوش نمی‌شوند

کارشناسان معتقدند که برای مقابله با بحران کمبود آب در کهگیلویه و بویراحمد باید تدابیر و طرح‌های جامع و بلندمدتی در پیش‌گرفته شود؛ به نظر آن‌ها، توسعه دستگاه‌های آبیاری نوین همچون آبیاری قطره‌ای و بارانی می‌تواند در بخش کشاورزی مؤثر باشد و با کاهش هدر رفت آب، بهره‌وری را افزایش دهد.

امروز متأسفانه در پی بی‌بارشی و خشک‌سالی‌های متوالی بیشتر زمین‌های بایر استان دچار فرونشست شده و حتی برخی از دشت‌های پر آب از آب تهی گشته‌اند و خشک‌سالی بر آن‌ها چیره شده است.

آنچه امروز به عینه دیده می‌شود این است که بارندگی در دیار کهگیلویه و بویراحمد یک چالش جدی و پیچیده است که نیازمند توجه ویژه مسئولان و همکاری همه‌جانبه مردم است. برای مقابله با این چالش، باید اقدامات کوتاه‌مدت و بلندمدت را به‌صورت هم‌زمان دنبال کرد.

  آنچه امروز می‌بینیم قله‌هایی است که رنگ رخسار آن‌ها غمگین کشته و برفی بر آنان دیده نمی‌شود و یا اگر برفی بر روی آن‌ها باریده در سیاهی زمستان در حال ذوب شدن است، باید بدانیم که اقلیم چهارفصل کهگیلویه وبویراحمد همیشه با داشتن آب‌های روان و طبیعت همیشه چهارفصلش معروف بوده و این خشک‌سالی می‌تواند آثار زیانباری برآن تحمیل کند.

انتهای خبر/