رسول اکرم (ص‌): کمال عقل پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است
دوشنبه 1404/02/22 Monday - 2025 12 May الاثنين ، 14 ذو القعدة ، 1446
ساعت
1404-02-21 14:10 شماره خبر : 12772
صنعتی که پیش از تولد، مُرد؛

کارخانه گیاهان دارویی گچساران که روزی با وعده‌های پرزرق و برق «تاجگردون» کلنگ زنی شد، امروز پیش از آنکه به بار بنشیند، در آستانه نابودی است؛ پروژه‌ای میلیاردی که به جای افتخار، اکنون نماد ناکارآمدی و بی اعتمادی شده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» 26 مردادماه سال 97 بود که کلنگ احداث طرح تولید فرآورده‌های طبیعی سلامت (فرآوری گیاهان دارویی) که توسط بنیاد برکت وابسته به ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) طراحی و برنامه‌ریزی‌شده بود بر زمین زده شد. این طرح در مراسمی با حضور مدیرعامل بنیاد برکت، معاونت اجرایی ستاد فرمان حضرت امام (ره)، مدیرعامل گروه توسعه اقتصادی تدبیر، نماینده گچساران و باشت در مجلس و جمعی از مسئولان استانی و شهرستانی کلنگ زنی شد و قرار بود تا حضور مؤثر در بازار منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای گیاهان دارویی را به همراه داشته باشد.

راه‌اندازی پیشرفته‌ترین خطوط تولید مواد حد واسط گیاهی (اسانس، عصاره و ماده مؤثر) و فرآورده‌های دارویی طبیعی مطابق با استانداردهای روز از ویژگی‌های منحصربه‌فرد پروژه‌ای بوده که طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته باید طی مدت حدود 16 ماه (آبان ماه 98) به بهره‌برداری می‌رسید.

ظرفیت‌های کهگیلویه و بویراحمد در حوزه گیاهان دارویی

با توجه به این مهم که کهگیلویه و بویراحمد دارای ظرفیت‌های بالا در حوزه گیاهان دارویی بوده و فرآوری گیاهان دارویی ارزش‌افزوده بالایی را نصیب منطقه و کشور می‌کند، بنابراین بنیاد برکت با راه‌اندازی کارخانجات فرآوری گیاهان دارویی و سرمایه‌گذاری کلان درزمینهٔ تولید داروهای گیاهی به دنبال این مهم بود تا از خام فروشی گیاهان دارویی به خارج از کشور جلوگیری کند و وابستگی کشور به واردات داروهای شیمیایی را نیز کاهش دهد.

توسعه کشاورزی گیاهان دارویی مصرفی و بومی در منطقه بر اساس استانداردهای موردنیاز در صنعت فراوری گیاهان دارویی، تغییر الگوی کشت منطقه با استفاده حداکثری از منابع آبی و تضمین خرید محصولات، توسعه فازهای تهیه حد واسط‌ها و غذا داروها و هدایت ظرفیت کشاورزی سبزیجات و مرکبات به سمت محصولات با ارزش‌افزوده از اهداف این طرح بوده است. اگرچه راه‌اندازی مرکز تحقیق و توسعه و آزمایشگاه رفرنس با همکاری با مراکز دانشگاهی و نیروهای متخصص بومی را می‌توان از دیگر اهداف این طرح در دیار بام نفت ایران ذکر کرد.

آن روزها هم عبدالرحیم رحیمی، فرماندار اسبق گچساران در گفتگو با این پایگاه خبری تحلیلی در این خصوص گفته بود که کهگیلویه و بویراحمد ظرفیت بالایی برای کشت گیاهان دارویی دارد که متأسفانه به دلیل نبود صنایع تبدیلی و تضمین خرید، کشاورزان تمایلی به کشت گیاهان دارویی نداشتند. در شهرستان‌های گچساران و باشت بیش از 16 هزار هکتار زمین در حال تبدیل‌شدن از دیم به آبی است که ظرفیت خوبی برای کشت انواع گیاهان دارویی فراهم خواهد شد.

شرکت داروسازی «هربی فارمد» مجری پروژه

وی با اشاره به این موضوع بازهم بیان کرده بود که این کارخانه در زمان راه‌اندازی توانایی و ظرفیت پشتیبانی حداقل 1000 هکتار زمین کشاورزی برای توسعه و ترویج گیاهان دارویی منطقه را دارد که به همت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و بنیاد برکت احداث خواهد شد. این پروژه با عنوان تولید و فرآوری گیاهان دارویی در سال 96 به تصویب رسید و زمین مناسب برای اجرای این طرح در فروردین 97 نیز مشخص شد که مدت‌زمان اجرای پروژه نیز تا آبان ماه 98 خواهد بود و مجری پروژه نیز شرکت داروسازی «هربی فارمد» است.

حرکت و آغاز یک کار خوب!

این در حالی بود که «غلامرضا تاجگردون» نماینده گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی در آیین کلنگ زنی احداث کارخانه گیاهان دارویی گچساران (مردادماه 97) نیز گفته بود درواقع ترکیبی که امروز برای این آیین انتخاب‌شده تا هم مسئولان باشند و هم زحمت کشان، حرکت و آغاز یک کار خوب، تلفیقی و برنامه‌ریزی‌شده است.

تحول در زندگی، تولید، اشتغال و درآمد مردم منطقه

وی در این آیین بیان کرده بود که احداث اولین کارخانه گیاهان دارویی در شهرستان به‌نوعی آغاز یک حرکت جهادی در منطقه است و کلنگی به زمین زده می‌شود تا در آینده‌ای نه‌چندان دور کارخانه‌ای به بهره‌برداری برسد، اما آن موضوعی که برای ما بسیار مهم است و به دنبالش هستیم این است که انتظار داریم در این کار مشترک یک تحولی در زندگی، تولید، اشتغال و درآمد مردم منطقه صورت بگیرد.

تبدیل 16 هزار هکتار زمین دیم به آبی

تاجگردون بازهم اظهار کرده بود که در آینده نزدیک حدود 16 هزار هکتار زمین‌های کشاورزی گچساران و باشت از دیم به آبی تبدیل خواهند شد و در یک حساب سرانگشتی برداشت ما از یک‌فصل مثلاً کشت گندم از 800 کیلو تبدیل به حدود 4 تن می‌شود و اگر در دو فصل کشت کشاورزان به شکل سنتی همان محصولات را انتخاب کنند، درآمد سالیانه این کشاورزان حدود 150 میلیارد تومان تفاوت درآمد است.

درآمد 400 میلیاردی گیاهان دارویی!

نماینده گچساران و باشت در مجلس بازهم اضافه کرد بود که کشت صحیح گیاهان دارویی نسبت به کشت سنتی محصولات زراعی فعلی ما نیز افزایش درآمد خواهد داشت، یعنی می‌توانید این 150 میلیارد درآمد را به حدود حداقل 400 میلیارد تومان در آینده افزایش دهید.

وی افزوده بود اما این موضوع به همت خود کشاورزان برمی‌گردد که صدالبته مواردی باید به هم وصل بشود تا این درآمد حاصل شود که جرقه و کلید آن همین احداث کارخانه گیاهان دارویی است بنابراین یک موضوعاتی حد وسط این کارخانه، زمین‌داران و کشاورزان وجود دارد که برخی قسمت‌ها باید تلفیقی و مشارکتی راه‌اندازی شود.

مقداری هم پول‌داریم

به گفته تاجگردون اگر دنبال افزایش پول، درآمد و شغل هستید این راهش است، عقل ناقص ما هم در این مجموعه مقدورات جامعه به‌جز این به مسئله دیگری هم نمی‌رسند چراکه آب‌ داریم، زمین‌ داریم، کشاورز داریم، مقداری هم پول‌ داریم و اگر بخواهیم پولمان را دوچندان کنیم این راهش است.

رونق بزرگ در فعالیت‌های اقتصادی منطقه

وی تصریح کرده بود که امروز آغاز یک تغییر جهت است و طرح‌های آب‌رسانی در حال انجام است، یک روزی با دوست عزیزی درباره اعتبارات بحث و نقد داشتیم و گفتم فکر می‌کنید این 16 هزار هکتار اگر بخواهد آبی شود چه مقدار پول این دو شهرستان گچساران و باشت نیاز دارد؟ یک هزار و 300 میلیارد تومان خرج می‌شود، یک کارخانه نیز ساخته می‌شود و حیف است با عدم دقت و عدم پیگیری کارها، نتوانیم آن بازدهی و بهره‌برداری مناسب را از آن‌ها به عمل‌آوریم که امیدواریم در آینده‌ای نزدیک شاهد یک رونق بزرگ در فعالیت‌های اقتصادی منطقه باشیم.

هم فحش خوردم و هم تهدید شدم

اما این سخنان پایان ماجرا نبود و «عبدالرحیم رحیمی» فرماندار اسبق گچساران پنج ماه بعد از آیین کلنگ زنی در 25 آذرماه 97 در نخستین گردهمایی کشاورزان گچساران و باشت و شرکت هربی فارمد با عنوان الگوی کشت گیاهان دارویی نیز مواردی را بیان کرده و گفته بود که در این ۶ سال توهین شنیدم اما زمین الکی به احدی برای طرح‌های بی‌فایده ندادم، جز برای طرح‌های عام‌المنفعه و عموم؛ طرف می‌خواهد تالار عروسی بزند زمینش را از بنده مطالبه می‌کند، هم فحش خوردم و هم تهدید شدم.

استارت راه‌اندازی کارخانه را ببینیم!

وی بیان کرده بود که خواهش داریم که روزی در کارخانه گیاهان دارویی حضور به هم برسانیم و استارت راه‌اندازی کارخانه را ببینیم، هر آنچه در راه‌اندازی این پروژه انجام شد وظیفه بود و امیدواریم در پروژه‌ها و حوزه‌های دیگر هم شاهد احداث چنین کارخانجاتی هم در این شهرستان و دیگر نقاط استان باشیم. سرمایه‌گذار هرجایی پا نمی‌گذارد و تلاش‌های زیادی صورت گرفت تا چنین کارخانجاتی در این شهرستان راه‌اندازی شوند.

جانی دوباره در دولت شهید رئیسی

با این تفاسیر این طرح مهم اقتصادی قرار بود در مدت ۲ سال به بهره‌برداری برسد اما پیشرفت فیزیکی کار رضایت‌بخش نبود تا اینکه پس از سفر شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی کارخانه گیاهان دارویی گچساران جانی دوباره یافت و موردتوجه دولت سیزدهم قرار گرفت و نهایتاً با سرمایه‌گذاری ۱۳۰ میلیارد تومانی ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در زمینی به مساحت ۹۰ هزار مترمربع و فضای مسقف حدود ۶۰۰۰ مترمربع و اشتغال‌زایی ۳۰ نفر به‌طور مستقیم و حدود ۲۰۰ نفر به‌طور غیرمستقیم افتتاح شد اما دیری نپایید که سکوت زودهنگامی در دل سوله‌های کارخانه پیچید و کارخانه‌ای که هنوز آغاز نکرده بود پایان یافت.

یکی از شهروندان گچسارانی در این خصوص گفت: بیش از یک سال و نیم از افتتاح فاز نخست کارخانه گیاهان دارویی گچساران می‌گذرد، اما هنوز این کارخانه حتی یک روز تولید نداشته است.

دیگری هم بیان کرد: ظاهراً حساب‌وکتاب آقای نماینده برای این کارخانه اشتباه بوده است درحالی‌که آن موقع تبلیغات بسیاری روی این صنعت داشتند و وعده‌های بسیاری هم دادند. لذا این کارخانه قرار بود برای جوانان منطقه اشتغال‌زایی ایجاد کند اما تاکنون نه‌تنها شغلی ایجاد نکرده، بلکه دو بار نیز نیروهای خود را تعدیل کرده است و جالب اینکه نیروهای بومی حذف شدند اما مدیر کارخانه، نیرویی غیربومی است.

وعده‌هایی که روی کاغذ باقی ماند

شهروند دیگری به وعده‌های اجرانشده اشاره کرد و گفت: در جلسه بررسی پروژه‌های اقتصادی شهرستان‌های گچساران و باشت که در آبان ۱۴۰۳ در استانداری کهگیلویه و بویراحمد برگزار شد، مدیر کارخانه اعلام کرد که قرار است در بهمن‌ماه 1403 یک خط تولید راه‌اندازی شود، اما این وعده هم مثل بسیاری از وعده‌های دیگر، تنها روی کاغذ باقی ماند.

یکی دیگر از شهروندان تصریح کرد: بر اساس شنیده‌ها، با ورود آقای «سید پرویز فتاح» به‌عنوان مدیرکل ستاد اجرایی فرمان امام، دستور ویژه‌ای برای بهبود وضعیت کارخانه گچساران صادر شد و بیش از ۲۵۰ میلیارد ریال به‌حساب شرکت تولید دارو نیز واریز می‌شود تا گچساران شاهد آغاز تولید و اشتغال‌زایی باشد، اما متأسفانه این مبلغ در تهران هزینه شده و از آن برای کارخانه گچساران هیچ بهره‌ای هم حاصل نشده است.

نمادی از سوء مدیریت و بی‌اعتمادی

بااین‌حال برخی از اهالی منطقه سربیشه گچساران نیز هشدار می‌دهند که وضعیت فعلی می‌تواند به فروش کارخانه منجر شود، آن‌هم کارخانه‌ای که بانام مردم گچساران و با صرف صدها میلیارد ریال از سرمایه کشور ساخته‌شده است. کارخانه‌ای که قرار بود مایه افتخار باشد، اکنون به نمادی از سوء مدیریت و بی‌اعتمادی تبدیل‌شده است.

اگرچه جوانان گچسارانی از مسئولان می‌خواهند که در سالی که با عنوان سرمایه‌گذاری برای تولید نام‌گذاری شده، انتظار می‌رود مسئولان با عزمی جدی و عملیاتی این کارخانه را وارد چرخه تولید کنند. استانی که بیش از ۲ هزار گونه گیاه دارویی و خوراکی دارد، نباید فرصت‌های طلایی‌اش به این سادگی از بین برود.

لزوم تسریع در راه‌اندازی خطوط تولید و بهره‌برداری کامل

تعیین مدیریت بومی و متعهد برای کارخانه، شفاف‌سازی در خصوص منابع مالی و هزینه کرد آن‌ها، تسریع در راه‌اندازی خطوط تولید و بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های کارخانه، ایجاد سازوکارهای نظارتی برای جلوگیری از انحراف منابع ازجمله انتظارات مردم منطقه از مسئولان است. اگرچه با توجه به ظرفیت‌های بالای استان کهگیلویه و بویراحمد در حوزه گیاهان دارویی فعال‌سازی کامل این کارخانه می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی منطقه و کشور ایفا کند.

این کارخانه شامل بخش‌هایی نظیر واحد شستشو، خشک‌کن و بوجاری خط تولید، ادویه خط تولید بالک (بسته‌بندی در حجم بالا) خط تولید دم‌نوش و آزمایشگاه کنترل کیفی و واحد تحقیقی و توسعه است. ظرفیت تولید فرآوری و بسته‌بندی این شرکت ۷۹۰ تن انواع گیاهان دارویی به‌صورت دارویی بالک بسته‌بندی در حجم بالا، ادویه و دم‌نوش در سال برآورد شده است که با توجه به زیرساخت‌های موجود قابلیت افزایش تولید به میزان ۱۲۵۰ تن در سال را نیز داراست.

از ویژگی‌های مهم تولیدات کارخانه نیز تولید محصول، استاندارد شناسنامه دارو عاری از هرگونه آلودگی‌ها شامل باقیمانده سموم آفات و فلزات سنگین و سایر آلاینده‌ها است. با توجه به وجود اراضی مستعد حدود ۲ هزار هکتار در مناطق اطراف کارخانه، یکی از روش‌های تأمین مواد اولیه گیاهان دارویی از طریق مشارکت با مردم در قالب کشاورزی قراردادی و استفاده از ظرفیت مراتع و دیمزارها است. همچنین به دلیل نزدیکی به بنادر صادراتی دیلم و گناوه ظرفیت و امکان صادرات گیاهان دارویی به کشورهای منطقه و کشورهای اروپایی وجود دارد که می‌تواند ارزآوری مناسبی را برای کشور داشته باشد.

پروژه کارخانه گیاهان دارویی گچساران نمادی از هم‌افزایی میان دولت، بخش خصوصی و جامعه محلی برای شکوفایی ظرفیت‌های بومی و توسعه اقتصادی منطقه به شمار می‌رود. موقعیت خاص این کارخانه و دسترسی به گونه‌های نادر گیاهان دارویی که مختص استان کهگیلویه و بویراحمد است ظرفیتی انحصاری را به وجود آورده که با راه‌اندازی مجدد این کارخانه و ایجاد و توسعه زنجیره ارزش گیاهان دارویی خود موجبات ایجاد اشتغال، بهبود معیشت، حفظ منابع پایه آب و خاک و افزایش توان صادراتی گیاهان دارویی می‌شود.

انتهای خبر/

اخبار مرتبط
نظر شما
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.

هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر می‌گذارید!

آخرین اخبار