آتش در کمین بلوط‌های کهن‌سال زاگرس

باید بدانیم که سال‌های سال است که در فصول بهار و تابستان شاهد پای‌کوبی زبانه‌های آتش و دود بر فراز جنگل‌های زاگرس در کهگیلویه وبویراحمد هستیم و این آتش‌سوزی‌های بی‌امان نفس درختان و وحوش را به شماره انداخته و امسال هم همچون سال‌های گذشته آتش در کمین جنگل‌های استان خواهد بود.

امسال با توجه به پراکنش مناسب بارش‌ها و رویش انبوه علفزارها و مراتع در جنگل‌های زاگرس استان بیشتر در مناطق سردسیری در پهنه‌ای دنا وقوع آتش‌سوزی‌های پی‌درپی دور از انتظار نیست که متولیان امر باید از همین امروز تا دیر نشده برای مقابله با آتش‌سوزهای احتمالی چاره‌اندیشی کنند.

زخم کاری بر پیکر بلوط های زاگرس

مساله آتش سوزی های زاگرس به زخمی کاری بر پیکر این طبیعت بکر وارد کرده که هر ساله تکرار می‌شود و در ظاهر هم کاری از دست کسی بر نمی‌آید، ولی اگر در هر کاری مجموعه‌های مربوطه با هماهنگی لازم در آمادگی بسر برند قطعاً شاهد آسیب‌های جدی در اتفاقات پیش رو نخواهیم بود.

هرچند که بعضاً برخی از این آتش‌سوزی‌های سریالی عمد بوده و برخی افراد در آن‌ها نقش دارند، اما باید دانست این آتش‌سوزی‌های گسترده و خاموشی آن‌ها با زحمت و البته با کمک جوامع محلی و با دستان خالی چند روزبه طول می‌انجامد و توجه و حمایت بیش‌ازپیش دستگاه‌های متولی ازجمله سازمان منابع طبیعی و مدیریت بحران وزارت کشور برای تأمین تجهیزات اطفای حریق در این استان را بیش‌ازپیش ضروری ساخت.

سینه پر از درد بلوط های زاگرس

اما امروز درد درختان بلوط زاگرس آتش‌سوزی نیست، سینه بلوط‌ها امروز از غم‌های زیادی پر است، روزی آتش، روزی آفت پروانه بلوط خوار، روزی سوسک‌های بلوط خوار، روزی دیگر تبرهای قاچاقچیان هیزم و ذغال، سینه سترگ آن‌ها را می‌شکافد و به عمر چندین چند ساله آنها پایان می‌دهد.

پروانه برگ‌خوار آفتی است که به درختان بلوط و گیاهان گوناگونی مانند مرکبات، پسته، بادام و بسیاری دیگر از گیاهان حمله می‌کنند؛ این آفت به پنج نسل در طبیعت می‌تواند خسارت وارد کند.

در کنار این آفات، با فرارسیدن فصل گرما موضوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها به دغدغه‌ای برای محیط‌بانان و دوستداران و فعالان محیط‌زیست در کهگیلویه وبویراحمد تبدیل‌شده و هرلحظه هراس از شعله‌های سرخ آتش دارند.

تجربه‌های آتش‌سوزی‌های وسیع، دامنه‌دار و طولانی‌مدت  در جنگل‌های زاگرس حوضه زاگرس نشان از این دارد که  درختان بلوط زاگرس لحظه‌ای درنگ برای نفس کشیدن ندارند و هر بار باید منتظر فاجعه جدیدی باشند.

به گفته کارشناسان مراتع و علفزارهای استان که در برخی مناطق کم‌کم در حال خشک شدن است مستعد آتش‌سوزی هستند و هرگونه سهل‌انگاری و کم‌توجهی به این امر خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.

از سویی دیگر کوهستانی بودن مناطق آتش‌سوزی، صعب‌العبور بودن، وسعت زیاد، وزش باد، رها کردن خرده‌شیشه‌ها در طبیعت زمینه نابودی جنگل‌های زاگرس را دوچندان کرده است.

سوختن بلوط ها برای منفعت عده ای زمین خوار

طبق اخبار و گزارش‌ها عامل بیشتر آتش‌سوزی‌ها در استان انسانی بوده که باید مردم هنگام ورود به طبیعت تا حد امکان از روشن کردن آتش خودداری کنند.

بر اساس آمار از سال‌های 96 تاکنون بیش از دو هزار هکتار از جنگل‌های این استان به‌واسطه آتش‌سوزی‌های سریالی از بین رفته‌اند و جز تلی از خاکستر چیزی از آن‌ها باقی نمانده است.

 باید بدانیم که استان کهگیلویه وبویراحمد با ۳۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار منطقه حفاظت‌شده و موقعیت اکولوژیکی و توپوگرافی خاص خود دارای پوشش گیاهی، جانوری و منابع حیاتی متنوعی است به‌گونه‌ای که افزون بر ۲۰ درصد پوشش جنگلی زاگرس و حدود ۴۰ درصد گونه‌های دارویی کشور را در خود جای‌داده است. 

هم‌اینک هفت منطقه حفاظت‌شده با وسعت ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار، دنای شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خاییز سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵ هکتار، خامی با وسعت ۲۵ هزار و ۶۷۱ هکتار، دیل با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار، سولک با ۲ هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در این استان زیبای طبیعی وجود دارد. 

نابودی بلوط ها به معنای نابودی زاگرس است

کهگیلویه وبویراحمد همچنین دارای پنج منطقه شکارممنوع شامل پادنای سمیرم، خرم ناز، لار و ماغر، حاتم و کوه تلرش است.

بر پایه تحقیقات، ۴۰ درصد آب شیرین ایران در محدوده زاگرس تولید می‌شود و اگر این جنگل‌ها از بین بروند، ضمن کاهش منابع آبی، گستره بالایی از خاک این منطقه که در طول هزاران سال گذشته تشکیل‌شده است، در اثر سیلاب از نابود خواهد شد.

بسیاری از رودخانه‌های پرآب و مهم کشور ازجمله کارون، سیروان، کرخه، سیمره و دز از زاگرس سرچشمه می‌گیرند و نابودی زاگرس سبب خشک شدن این رودخانه‌های مهم و حیاتی کشورمان نیز می‌شود.

انتهای خبر/