
قبرستانهای طایفهای؛ سنت یا تیغی بر گلوی طبیعت؛
یاسوج در محاصره حصار قبرستانها!
وجود بیش از اندازه قبرستانهای طایفهای در چهارچوب شهر یاسوج و در میان جنگلهای انبوه یاسوج باعث شده که نفسهای این شهر تروریستی و گردشگرپذیر به مخاطره بیفتد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» شهر یاسوج، به عنوان مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد، با پدیدهای مواجه است که نه تنها چهره شهر را مخدوش کرده، بلکه توسعه آینده آن را نیز با مانع جدی روبهرو ساخته است.
بنیانهای فرهنگی و عشیرهای به گونه ای بوده در گذشته، هرطایفه برای خود قلمرو و زمینهای جداگانهای داشت و دفن متوفیان در خاک خود را یک رسم دیرینه و هویتبخش می دانسته است.
نفسهای آخر در سایه سکوت سنگقبرها
کمبود قبرستانهای عمومی و برنامهریزیشده و حتی نبود قبرستانهای مدرن، وسیع و دارای خدمات مناسب در دسترس همه، باعث شده که انگیزه برای ایجاد قبرستانهای خصوصی را افزایش یابد
در همین راستا کیوان آشنا شهردار یاسوج در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی«صبح زاگرس» مسئله قبرستانهای طایفهای یک موضوع ریشهدار و تاریخی در منطقه است. پیش از احداث آرامستان مرکزی شرفآباد، تمام تدفینها بر اساس سنتهای طوایف مختلف در این قبرستانها انجام میشد؛ اما امروز با گسترش شهر و مشخصتر شدن حریمها، این موضوع به یک معضل مدیریتی و زیستمحیطی تبدیل شده است.
وی ادامه داد: ما امروز چند مشکل اصلی داریم. اولاً اینکه قبرستانها معمولاً در اراضی ملی و حریم شهر گسترش پیدا میکنند که از نظر قانونی مشکلآفرین است؛ثانیاً، پراکندگی این قبرستانها ارائه خدمات شهری یکپارچه را با مشکل مواجه میکند وعلاوه بر این، موضوعات بهداشتی و زیستمحیطی نیز مطرح است.
آشنا با کارهای پیشگیری برای ممانعت از افزایش این آرامستانها اشاره داشت و گفت: خوشبختانه در سالهای اخیر هم معاونت پیشگیری دادگستری استان و هم شهرداری یاسوج به صورت جدی به این موضوع ورود کردهاند؛ ما جلسات متعددی با ریشسفیدان و معتمدین تمام طوایف برگزار کردیم و در این جلسات به این نتیجه رسیدیم که باید راهکار اساسی و مورد قبول همه پیدا شود.
آرامستان جدید در یاسوج احداث میشود
وی به راهکار اساسی برای این مسئله اشاره داشت و گفت: در همین راستا تصمیم گرفتهایم یک آرامستان جدید به غیر از آرامستان شرفآباد در یکی از محورهای اصلی دسترسی به شهر، یعنی جاده یاسوج-شیراز یا جاده یاسوج-اقلید جانمایی شود؛ این آرامستان باید بتواند نیازهای تمام شهروندان را پاسخگو باشد.
شهردار یاسوج به تکمیل ظرفیت قبرستان مرکزی شهر نیز اشاره داشت و ابراز داشت: متأسفانه در اطراف آرامستان مرکزی فعلی، سکونتگاههای غیرمجاز ایجاد شده که امکان توسعه و ارائه خدمات مطلوب در این آرامستان را با محدودیت مواجه کرده است. از طرفی، با رشد جمعیت شهر، به فضای بیشتری نیاز داریم.
آشنا به نقش ادارات مرتبط با این مسئله برای برخورد با افزایش آرامستانهای طایفهای در اطراف مرکز استان نیز اشاره داشت و گفت:یکی از تکالیفی که در جلسات مشخص شد، مسئولیت سازمانهای محیط زیست و منابع طبیعی برای جلوگیری از تصرف اراضی ملی است؛ اگر منابع طبیعی بتواند به خوبی از حریم اراضی ملی حفاظت کند، شهرداری نیز میتواند اقدامات تکمیلی خود را برای ساماندهی قبرستانهای موجود انجام دهد.
وی در جواب سئوالی که چرا در حال حاضر خاکسپاری در قبرستانهای طایفهای ادامه دارد و برخورد قانونی با این موضوع چگونه خواهد بود،ابراز داشت:در آخرین جلسات با معتمدین، به این توافق رسیدیم که تا زمان آمادهسازی آرامستان جدید، از سختگیریهای شهرداری و دادگستری تا حدی کاسته شود؛ این یک مصالحه موقت برای فراهم کردن بستر اجرای راهکار اصلی است.
هدف خدمت شایسته است
آشنا به زمان احداث آرامستان جدید نیز اشاره داشت و افزود:به محض اینکه آرامستان جدید در مرکز استان جانمایی شود، شهرداری تمام امکانات لازم از جمله محوطهسازی، سرویسهای بهداشتی، نمازخانه و سیستم آبرسانی را در آنجا ایجاد خواهد کرد. هدف ما ارائه خدمات شایسته برای درگذشتگان و بازماندگان است.
شهردار یاسوج با تأکید براینکه این آرامستان میتواند مشکلات مرکز استان در این زمینه را متفع کند، بیان داشت: کلید موفقیت این پروژه، همراهی و مشارکت خود مردم است؛ ما از طریق ریشسفیدان و معتمدین محلی در حال فرهنگسازی و توجیه مردم هستیم؛ وقتی مردم ببینند که آرامستان جدید دارای امکانات مناسب و دسترسی آسان است، قطعاً استقبال خواهند کرد.
آخرین نفسهای پایتخت طبیعت
حال با توجه به گستردش این آرامستان ها ، بد نیست بدانیم که مسائل اعتباری و منزلتی از سویی دیگر باعث شده که برخی طوایف داشتن قبرستان جداگانه را نشانهای از اعتبار، استقلال و بزرگبودن طایفه خود بدانند.
قبرستانهای طایفهای، نفس یاسوج را نه به دلیل وجودشان، بلکه به دلیل پراکندگی، بیبرنامگی و تبعیضآمیز بودن خود میگیرند.این پدیده، میراث گذشته است که با چالشهای شهرنشینی مدرن در تضاد قرار گرفته است.
قبرستانها یا طبیعت؟ انتخاب ناخواسته
امروز نجات یاسوج از این معضل، نیازمند یک عزم جدی و فراگیر از سوی شورای شهر، استانداری، شهرداری و به ویژه رهبران فکری و اجتماعی طوایف است.
آینده یاسوج به وحدت شهروندانش در حیات و ممات بستگی دارد. باید کاری کرد که قبرستان به جای آن که نماد تفرقه باشد، نماد آرامش و یگانگی شود.