رسول اکرم (ص‌): کمال عقل پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است
دوشنبه 1403/10/10 Monday - 2024 30 December الاثنين ، 28 جمادى الآخر ، 1446
ساعت
1403-09-30 15:58 شماره خبر : 9444 https://sobhezagros.ir/short/VW77m 0
آداب و رسومی به قدمت تاریخ؛

چله نشینی شب یلدا از زیباترین رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد در اولین شب از فصل زمستان است که آداب و رسوم خاصی را همراه با خود دارد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» ایرانیان نزدیک به چند هزار سال است شب یلدا را که طولانی‌ترین شب در طول سال است تا سپیده‌دم بیدار می‌مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می‌دارند تا اندوه غیبت خورشید و تاریکی و سردی روحیهٔ آنان را تضعیف نکند. هرچند علی‌اکبر دهخدا مراسم شب یلدا را این‌گونه توصیف می‌کند: شب چله بلندترین شب سال است که ایرانیان آن را از دیرباز مبارک می‌دانستند. در این شب ایرانیان با گردآمدن دور آتش، رقص و پای‌کوبی یلدا را جشن می‌گرفتند. آنگاه سفره‌ای فراخ و گشاده می‌گسترانیدند که روی آن آتشدان، عطردان و خوراکی‌های گوناگون از جمله خوراکی‌های فصلی و خوردنی‌های غیر نوشیدنی مانند نان، شیرینی، حلوا و گوشت قربانی بود.

بنابراین در این شب در کشورمان بر اساس آیین و رسوم هر منطقه و یا استان تنقلاتی برای این شب در نظر گرفته می‌شود؛ اما انار و هندوانه جزو میوه‌های اصلی شب یلدا است که در هر سفره ایرانی در سراسر این سرزمین کهن دیده می‌شود. یکی دیگر از آیین‌های شب یلدا، شاهنامه‌خوانی و یا تفأل به دیوان حافظ است که  مردم دیوان اشعار لسان‌الغیب را با نیت بهروزی و شادکامی می‌گشایند و فال دل خویش را از او طلب می‌کنند.

در این شب پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به بازگویی خاطرات و قصه‌گویی کهن برای نوه‌های خود می‌پردازند و موجب می‌شود که یلدا را برای خانواده‌ها دل‌پذیرتر کند. اما همه این‌ها ترفندهایی است تا خانواده‌ها گرد یکدیگر آیند و بلندترین شب سال را با شادی و خرسندی به سپیده برسانند.

 

از این رو  یلدا در استان کهگیلویه و بویراحمد از این آیین‌ها هم  مستثنی نیست  و تنقلاتی به غیر از آجیل  از بادام کوهی پوست کنده  همراه با کلخنگ و گندم برشته و کنجد بر سر سفره یلدا می‌گذارند تا همه‌چیز در این شب با رنگ و بو و طعم طبیعی و بومی به خود بگیرد.

در کهگیلویه و بویراحمد رسومات شب یلدا با «متیل خوانی» بزرگ فامیل اجرا می‌شود. طبق این مراسم پیرترین فرد خانواده باید متیل یا افسانه‌ای بلند را برای دیگران بخواند.

 

یکی از متیل‌های (داستان‌های افسانه‌ای) این شب، داستان دو برادر به نام «احمعیل و محمعیل» بوده که مادر پیری داشتند و در سرمای زمستان در یک غار دچار یخ‌زدگی می‌شوند، این داستان از آنجا شور پیدا می‌کند که مادر این دو جوان در جستجوی آنان با یک هیزم آتشین به کوه می‌رود و هیزم آتشین خود را برای نجات فرزندان به دهانه کوه پرتاب می‌کند، بعد از اصابت این هیزم آتشین به دهانه کوه، یخ‌ها و برف‌های کوه ذوب شده و فرزندان این پیرزن که در سرما گیر افتاده بودند رهایی می‌یابند، که این داستان نشانگر برف و باران و روزافزونی در پایان زمستان است.

با این وجود نیز اهمیت نزول برکت‌های آسمانی در فرهنگ مردم کهگیلویه و بویراحمد، حتی در پذیرایی شب یلدا هم مشهود است؛ در این شب غذاهایی مانند شیر برنج و آش دوغ پخته می‌شود که رنگ سپیدشان یادآور برف و پخت آن‌ها در حکم آرزوی زمستانی پربرکت است.

 

علاوه بر این رسومات در میان مردم کهگیلویه و بویراحمد، مردم این دیار طبق رسمی کهن به نام «کاسه بهره» برای همسایه‌هایی که کم‌بضاعت هستند، غذا می‌برند. در این شب مردم کهگیلویه و بویراحمد به‌منظور افزایش بارش برف و باران آش‌های محلی مثل آش ماش و آش دوغ می‌پزند.

در گذشته اگر مكان براي آتش روشن كردن مناسب نبود مردم از كرسي ها استفاده مي كردند به اين شكل كه ميزي در وسط اتاق قرار مي گرفت و بر روي ميز سفره شب يلدا پهن مي شد و در زير ميز نيز اجاقي براي گرم كردن بود و افراد حاضر در مهماني پاهاي خود را در زير ميز قرار مي دادند كه اين كار لذت شب يلدا را براي مردم كهگيلويه و بويراحمد بيشتر مي كند.

 

مردم اين استان در شب يلدا كه به «چاله گرم كُنون» معروف است تلاش مي كنند اجاق خانه گرم باشد و از غذاهاي گرم استفاده می‌كنند تا سرماي زمستان را كمتر احساس كنند.

خواندن «يار يار» محلی و ني زدن نيز از ديگر رسومات مردم اين استان در شب يلدا يا همان شب چله است. 

آداب و رسوم شب یلدا، در هر گوشه از کشورمان با کمی تفاوت در جزئیات، برگزار می‌شود؛ اما فراموش نکنیم که هدف اصلی و مقصود نهایی از برگزاری این آیین‌ها، تأکید برکنار هم بودن و همدلی با یکدیگر است. جشن شب یلدا، در حقیقت نمادی از امید به فردا و آینده روشن است که در کنار هم می‌توانیم قدر لحظه‌ها را بیشتر بدانیم و با در کنار هم بودن برای لحظاتی هم شده از دغدغه‌های روزمره زندگی دور شویم و در کنار عزیزانمان لحظاتی سرشار از شادی را سپری کنیم.

اخبار مرتبط

آخرین اخبار