مکانیسم ماشه؛ فرصتی برای آزادسازی توانمندی‌های نهفته ملی

فرج تلاشان در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» در خصوص مکانیسم ماشه با اشاره به سخنی از شهید سلیمانی مبنی بر این که «فرصتی که در این تهدیدها هست، در خود فرصت‌ها نیست» بیان کرد: باید این تهدید را به فرصتی برای پایان دادن به چرخه آویزان شدن به چند کشور بدعهد، ورشکسته، جنگ‌طلب و آدمکش و ورود به یک عرصه جدید برای بالندگی، خوداتکایی، پیشرفت و تحکیم استقلال کشور تبدیل کرد.

وی افزود: تهدیدات بین‌المللی، شامل فشارهای اقتصادی، تحریم‌ها، انزوای دیپلماتیک و تهدیدهای امنیتی، اگرچه در ظاهر موجب آسیب و محدودیت‌اند، اما می‌توانند کاتالیزوری برای تحوّل داخلی باشند. معنای سخن این است که فرصتِ نهفته در تهدیدات، در برخورد منفعل با «فرصت‌ها» و در انتظار مساعدت دیگران نیست؛ بلکه در توانِ ملی برای ترجمه فشارها به انگیزه‌های ساختاری رشد و تحول مستتر است.

معاون آموزشی و پژوهشی اساتید معارف کل استان ادامه داد: این ترجمه مستلزم عبور از الگویِ وابستگی به چند کشور که ممکن است بدعهد، ورشکسته یا جنگ‌طلب باشند، و حرکت به سوی شبکه‌هایی از همکاری همگون یا متنوع است که بر مبنای اصل خوداتکایی، نوآوری، توسعه صنعتی و تحکیم استقلال سیاست خارجی و اقتصادی طراحی شده‌اند.

وی تاکید کرد: هدف نهایی، ایجاد ظرفیتی ملی است که نه صرفاً در برابر شوک‌های بیرونی مقاوم بماند، بلکه از مواجهه با تهدیدها به‌عنوان موتور محرکِ سرمایه‌گذاری در دانش، زیرساخت و نهادها برای «بالندگی» و پیشرفت بهره‌برداری کند.

تلاشان در ادامه به سازوکارهای عملی تبدیل تهدید به فرصت اشاره کرد و گفت: برای عملیاتی شدن این ایده لازم است پنج حوزه کلیدی به‌طور همزمان و هماهنگ تقویت شوند؛ در حوزه اقتصاد و صنعت باید اقداماتی از جمله تدوین سیاست صنعتی بلندمدت با اهداف مشخص (مثلاً تولید قطعات حیاتی، دارو، فناوری‌های کلیدی)، حمایت از زنجیره‌های تأمین داخلی و ایجاد خوشه‌های صنعتی منطقه‌ای، ابزارهای مالی هدفمند مانند اعتبارات بلندمدت، تضمین صادرات، صندوق‌های نوآوری انجام شود.

این استاد دانشگاه در ادامه به راهکارهایی در زمینه علوم، فناوری و نوآوری اشاره کرد و گفت: در این زمینه میتوان اقداماتی از جمله سرمایه‌گذاری در آموزش مهارت‌های فنی و علوم پایه، تشویق همکاری دانشگاه-صنعت و مراکز رشد فناوری، سیاست‌های مالکیت فکری و انتقال فناوری منطبق بر منافع ملی را برنامه‌ریزی و انجام داد.

وی همچنین تقویت ذخایر ارزی، توسعه ابزارهای بدهی محلی و سازوکارهای مبادله غیردلاری و توسعه سامانه‌های پرداخت جایگزین و شبکه‌های بانکی منطقه‌ای را از جمله اقدامات مناسب در زمینه مالی و پولی دانست.

 تلاشان در ادامه به دیپلماسی اقتصادی و منطقه‌ای اشاره کرد و گفت: در این زمینه گسترش روابط تجاری با شرکای متنوع به خصوص کشورها و بلوک‌های نوظهور و توافقات چندجانبه و منطقه‌ای برای کاهش آسیب‌پذیری از تحریم‌ها باید در دستور کار قرار گیرد.

وی سیاست‌های آموزش و بازآموزی نیروی کار برای تطابق با صنایع جدید و گسترش شبکه‌های ایمنی اجتماعی برای مدیریت هزینه‌های انتقال ساختاری ار از جمله اقداماتی دانست که در زمینه اجتماعی و نیروی انسانی می‌تواند مفید واقع شود.

تلاشان در پایان تاکید کرد: تهدیدات بیرونی اگرچه بارِ هزینه‌ای دارند، اما می‌توانند فرصتی برای «آزادسازی توانمندی‌های نهفته ملی» فراهم کنند، مشروط بر اینکه این فرآیند با برنامه‌ریزی استراتژیک، سرمایه‌گذاری هدفمند در نیروی انسانی و فناوری همراه باشد، تبدیل تهدید به فرصت، به‌معنای ایستادگی منفعلانه نیست؛ بلکه به‌معنای طراحیِ سیستماتیک و سرمایه‌گذاریِ هوشمندانه برای عبور از وابستگی‌ها و ساختن پایه‌های یک اقتصاد و سیاست خارجی مقاوم و پیشرو است.

انتهای خبر/