رمضان؛ کارگاه عظیم مبارزه با نفس

به گزارش پایگاه تحلیلی و خبری «صبح زاگرس»طاهره رادمنش در یادداشتی نوشت؛ رمضان ماهی مبارک است که خدای مهربان آن را برای دریافت انواع جوایز مادی و معنوی، پاک شدن گناهان انسان‌ها و تقرب آن‌ها در بین ماه‌های سال قرار داده است.

خداوند متعال، برای پاک شدن گناهان انسان‌ها و تقرب آن‌ها، در میان‌سال، ماه رمضان را قرار داده است که در این ماه بندگان خدا مهمان خداوند کائنات هستند و خداوند کریم در این ماه انواع جوایز مادی و معنوی به روزه‌داران و نمازگزاران کرامت داده است.

هرچه قدر ما نسبت به ماه مهمانی خدا معرفت داشته باشیم می‌توانیم از آن بهره بیشتری ببریم.

خداوند متعال در آیه ۱۸۵ سوره بقره با این مضمون «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَن کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِّنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُواْ الْعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ» فرموده است: «ماه رمضان همان ماه است که در آن قرآن فرو فرستاده‌شده است، کتابى که مردم را راهبر و متضمن دلایل آشکار هدایت و میزان تشخیص حق از باطل است پس هر کس از شما این ماه را درک کند باید آن را روزه بدارد و کسى که بیمار یا در سفر است باید به شماره آن تعدادى از روزهاى دیگر را روزه بدارد، خدا براى شما آسانى می‌خواهد و براى شما دشوارى نمى‏‌خواهد تا شماره مقرر را تکمیل کنید و خدا را به‌پاس آنکه رهنمونی‌تان کرده است به بزرگى بستایید و باشد که شکرگزارى کنید.»

در این آیه شریفه هدف از روزه، رسیدن به تقوا ذکرشده است. خداوند متعال با وجوب روزه اراده فرموده تا نفس عبادت‌کنندگان تربیت و تهذیب شود.

آری،رمضان ماه تهذیب نفس، کسر شهوت، غلبه و چیره شدن بر نفس، ماه صبر و استقامت و بالاخره ماه خودسازی و اصلاح جامعه است. 

این ماه دانشگاه انسان‌سازی است؛ بله رمضان دانشگاه علمی و عملی، آموزشی و پرورشی و تربیتی و اصلاحی است.

ازآنجاکه در ماه مبارک رمضان انسان خویشتن را به تشنگی و گرسنگی تمرین می‌دهد، شهوت در انسان فروکش می‌کند، مراقبت بیشتری در دوری از گناه صورت می‌گیرد و دل‌ها براثر روزه رقیق‌تر می‌گردد و ازنظر روحی و روانی آمادگی و همت بیشتری در انسان برای خودسازی ایجاد می‌شود. 

خدای سبحان نیز وعده کرده، هرکس درراه او مجاهدت ورزد، راه‌های خود را به او بنماید و به سعادت و کمال نائلش سازد، چنان‌که در آیه‌ای می‌فرماید: «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنینَ» (4)
و کسانی که درراه ما کوشیده‌اند، به‌یقین راه‌های خود را بر آنان می‌نماییم و در حقیقت، خدا با نیکوکاران است.

باید بدانیم که مسلمانان با روزه گرفتن، تمرین مبارزه با نفس مى‌نمایند و به جنگ شهوات و لذات افسارگسیخته مى‌روند. از طرفى برنامه انسان در غیر ماه روزه انسان را به خوردن و خوابیدن و سستى وا‌می‌دارد ولى روزه رمضان این سستى‌ها را از بین مى‌برد.

رمضان، ماه خدا و میهمانی خدا، ماه بهار قرآن، ماه لیله‌القدر و پاکی و تعالی انسان و ماه برکت، رحمت، مغفرت، توبه، انابه، صبر و مواسات و ماه تقوا و طهارت و رهایی از شر نفس و به خدا پیوستن است.

رمضان، ماه حضرت علی(ع) آن مقتدای عدالت و انسانیت است که نماز خون و شهادت در محراب عشق را برای اولین بار به یادگار گذاشت. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ماه مبارک رمضان، اهمیت دادن به قرآن کریم در این ماه است. از طرفی قرآن کریم در این ماه و در شب قدر بر پیامبر اکرم(ص) در آسمان چهارم به نام «بیت‌المعمور» نازل‌شده است و از طرفی قرآن کریم مهم‌ترین کتاب آسمانی و جامع تمام قوانین الهی و عامل سعادت و هدایت انسان‌هاست. بنابراین شاید بتوان گفت که اصلاً هدف اصلی ماه مبارک رمضان، توجه بشریت به  قرآن کریم است و روزه و ریاضت‌های دیگر در این ماه مقدمه‌ای برای انس و آشنایی بیشتر با قرآن کریم است.

از منظری دیگر باید بدانیم که روزه دارای فواید جسمی، روحی، فردی و اجتماعی فراوانی است که هر انسان منصفی را به کرنش در مقابل حکمت عظیم پروردگار وامی‌دارد.

 کاهش آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری، تقویت اراده عمومی، تقویت روحیه همدلی و اتحاد، توجه بیشتر به مستمندان وفقرا، تقویت معاشرت نیکو، تقویت صبر واراده، تقویت قدرت مبارزه با شیطان و نفس و ببه‌عبارت‌دیگر تقوا، عشق‌بازی و انس با معبود، آرامش روانی ازجمله آثار روزه است. 

روزه هم روان انسان را از پلیدی­های گناه پاک می­سازد و او را برای زندگی پاک و حیات طیّبه آماده می­سازد و هم او را به یاد آتش جهنم انداخته و آمادگی هرچه بیشتر برای رفتن به‌سوی منزلگاه ابدی در انسان ایجاد می­کند؛ هم او را با یاد گرسنگان و فقیران همراه می‌سازد.

بنابراین، جایگاه قرآن کریم در این ماه از همه مهم‌تر است و باید مسلمانان با استفاده از آموزه‌های قرآن کریم در این ماه، سکوی پرشی برای رسیدن به معرفت الله پیدا کنند و استفاده از قرآن کریم را فقط منحصر در این ماه نکنند.

 خداوند سبحان با وجوب روزه اراده فرموده تا نفس عبادت‌کنندگان تربیت و تهذیب شود. مسلمانان با روزه گرفتن، تمرین مبارزه با نفس مى‌کنند. با روزه به جنگ شهوات و لذات افسارگسیخته مى‌روند.

پیامبر اسلام(ص) در رابطه با فواید این ماه فرموده است: «اگر بنده  خدا می‌دانست که در ماه رمضان چه برکتى وجود دارد دوست مى‌داشت که تمام سال، رمضان باشد» و نیز امام رضا(ع) فرموده‌اند: «هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل این است که در ماه‌هاى دیگر تمام قرآن را بخواند» و نیز از امام علی(ع) نقل است که فرموده است: «شما به‌راستی نمى‌دانید که رمضان چیست و چه فضائلى در او نهفته است» این در حالی است که رسول اکرم(ص) فرموده است: «روزه عامل بازدارنده است پس هرگاه روزه گرفتید. فریاد و پرخاش نکنید، اگر کسى به شما دشنام داد یا به جنگش برخاست بگوید من روزه‌ام.» بنابراین، نتیجه روزه می‌تواند رسیدن به تقوا که از مهم‌ترین درجات مؤمنین است، باشد.

همچنین، امام رضا(ع) فرموده است: «براى این روزه در رمضان واجب شد زیرا این ماه نزول قرآن است و شب قدر که افضل از هزار ماه است در این ماه قرار دارد و براى این‌یک ماه روزه واجب شده زیرا همه مى‌توانند یک ماه را روزه‌بگیرند»

انتهای خبر/