رسم خوب «کاسه‌بَهرهَ» تا صدای دل‌نشین الغوث کهن‌سالان ایل

مردم دیارِ کهگیلویه و بویراحمد هم به‌تبع سایر نقاط کشور با توجه به عقایدی که داشتند از دیرباز تاکنون آداب‌ورسوم خاصی را در ماه ضیافت الهی به اجرا درآورده‌اند که در این گزارش در گفتگو با یکی از کهنسالان ایل به تعدادی از این آداب‌ورسوم اشاره می‌شود.

رسم زیبای کهن‌سالان ایل در استقبال از ماه رمضان

رسم زیبایی مردم لر نشین دیار زاگرس در کهگیلویه وبویراحمد همیشه از زیبایی‌های و خاطرات نوستالژیک به‌یادماندنی همراه است، در میان این مردم همیشه از نیمه شعبان جنب‌وجوش خاصی برای به پیشواز رفتن ماه رمضان در میان آن‌ها، مشاهده می‌شود و مردم تماماً شیعه این استان برای انجام فرایض دینی این ماه آماده می‌شوند.

مردم این دیار بنا بر سنتی دیرینه چند روز مانده به آغاز ماه رمضان با روزه‌داری به پیشواز ماه میهمانی خدا می‌روند زیرا معتقدند با این کار، باب مهیا شدن برای ماه خودسازی باز می‌شود.

میرزا که یکی از کهن‌سالان ایل در روستای زیبای کریک در همسایگی دنا بوده به رسومات به‌جامانده از قدیم در این روستا برایمان می‌گوید و یکی از زیباترین رسومات این دیار را دلجویی، صله‌رحم، کمک به همنوعان و حتی اذان‌گویی مردم روستا در بیدار کردن مردم می‌داند و می‌گوید: مردم دیار زاگرس از دیرباز همیشه منتظررسیدن ماه مهمانی خداوند می‌مانند و این ماه را ماهی پربرکت و پر از نعمات خداوندی برای خود، همسایگان و روستائیان می‌دانند و بر این باورند که این ماه رزق و روزی و برکت خداوند بر روی سفره آنان است.

میرزا محمد که خود از دیرباز یکی از متولیان احداث چند مسجد و حتی مسئول هیئت امناء سابق امامزاده روستا بوده ادامه می دهد، مردم روستا در ماه مبارک رمضان در روزهای پنج‌شنبه نذری دادن  به نیت ائمه و پخت و توزیع خیرات برای مردگان را در برنامه‌های خود دارند و با پخت حلوای خرمایی و شیر برنج و توزیع این غذاها به‌عنوان خیرات به استقبال ماه رمضان می‌روند.

وی خانه‌تکانی و گردگیری مساجد را دیگر برنامه‌ها و آئین‌های مردم دیار زاگرس در استقبال از ماه مبارک رمضان دانست و افزود: مادران و زنان روستا در ماه رمضان مانند عید نوروز که منازل خود را غبارگیری می‌کنند اقدام به غبار وبی مساجد می‌کنند. آن‌ها معتقد هستند خانه‌ای که برای شروع ماه رمضان پاک و تمیز نباشد، خیروبرکت ماه مهمانی خدا از آن گریزان می‌شود.

سنت‌های زیبا و دلنشین در ماه مهمانی خداوند

میرزا محمد عبدی زاده این روستازاده ساکن روستای کریک، ماه رمضان را ماه زیبای صله‌رحم دانست و افزود: از آداب زیبا و رسومی که مردم دیار سرزمین دنا با اجرای آن به پیشواز ماه ضیافت الهی می‌روند، «آشتی‌کنان» است که این مراسم در میان افراد یا قبایل یا ایل با برگزاری مراسمی توسط ریش‌سفیدان انجام می‌شود و خانواده‌های که در ایامی باهم کدورت دارند به احترام این ماه عزیز و با پادرمیانی رئیس سفیدان و بزرگان روستا باهم آشتی می‌کنند.

وی به اعلام شروع ماه مبارک رمضان از سوی بزرگان روستا اشاره داشت و گفت: از زیباترین رسومات در این ماه که از قدیم‌الایام همچنان نیز پابرجا بوده و مردم نیز به آن احترام زیادی می‌گذارند، اعلام شروع ماه مبارک رمضان با گفتن صدای اذان و نقاره‌خانه از سوی بزرگان است.

میرزا ادامه داد: نقاره‌خانه نوعی طبل بوده که از سوی سادات و افراد معتمد در اعلام شروع ماه مبارک رمضان در کوچه‌های روستای و حتی بر روی بام خانه با گفتن اذان شروع می‌شد و مردم روستا با شنیدن این صدا چه در غروب و چه در سحرگاه آماده ضیافت ماه مهمانی خداوند می‌شدند.

این روستازاده دنا نشین در ادامه به رسومات دیگر این ماه اشاره داشت و افزود: در این ماه یکی دیگر از آداب و رسومات زیبایی مردمان ایل بحث سحری و اذان صبح است که به روش‌های مختلف صورت می‌ گرفت، به‌گونه‌ای که برخی از مردم روستا در هنگام سحر بااطلاع رسانی و در دست گرفتن چراغ‌های فتیله‌ای نفتی به درب منزل همسایه دیگر خود می‌رفتند و در اطلاع‌رسانی فرارسیدن سحر آن‌ها را خبر می‌کردند و حتی مؤذن بر روی بام خانه شروع به اذان گفتن می‌کرد.

میرزا برپا کردن علم در زمان‌های نه‌چندان دور همانند ماه محرم را یکی دیگر از رسومات این دیار دانست و ابراز داشت: در ماه مبارک رمضان رسم علم برپا کردن به این‌گونه بود که تعدادی از افراد معتمد که بیشتر از سیدهای معتمد منطقه بودند عَلَمی بر پا می‌کردند و با طبل و عَلَمی که در دستان خود داشتند در روستاها و ایلات حرکت کرده و با نوازندگی و کوبیدن طبل هم ماه رمضان را نوید می‌دادند و هم نذری‌ها را جمع می‌کردند.

نذری دادن از سنت‌های حسنه مردم دنا نشین

وی نذری و افطاری دادن را از سنت‌های حسنه مردم دیار زاگرس و دنا دانست و گفت: یکی از زیباترین رسومات که هم به صله‌رحم و نزدیکی مردم روستا کمک می‌کرد سنت نذری دادن بود، به این صورت که از ابتدای ماه رمضان خانواده‌هایی که معمولاً نسبت به دیگران وضع مالی بهتری داشتند به‌نوبت نذری می‌دادند و افطاری اهل محل یا روستا را تهیه می‌کردند که گاهی این نذری را به مسجد برده و افطاری می‌دادند، گاهی نیز از گوسفندهای خود نذر کرده و در کنار امامزاده روستا ذبح می‌کردند که هنوز هم این رسم وجود دارد و مردم برای زائران امامزاده، گوسفندان خود را ذبح کرده و نذری می‌دهند.

دورهم نشینی‌های رمضانی در دیار کوهستان

میرزا دورهم نشینی های شبانه در شب‌های ماه مبارک رمضان را از دیگر سنت‌های حسنه مردم دیار دنا در ماه رمضان دانست افزود: در شب‌های ماه مبارک رمضان مردم روستا پس از افطار دورهم جمع می‌شوند و ضمن قرائت قرآن کریم، دعا و مناجات و حتی الغوث الغوث، از احوال وزندگی و مشکلات یکدیگر اطلاع پیدا می‌کنند و هرکسی به‌نوبه برای رفع مشکلات خانواده دیگر در این ماه تلاش می‌کند.

رسم زیسبای کاسه بهره،رسومی که باید مانا بماند

وی رسم زیبای «کاسه بَهَره» را یکی از زیباترین و به‌یادماندنی‌ترین رسومات مردم دیار زاگرس نشین کهگیلویه وبویراحمد دانست و افزود: از قدیم الا یالم تاکنون یکی از سنت‌های ناب مردم این دیار در ماه مبارک رمضان، سنت غذا دادن به همسایه بوده که این سنت به زبان لری به‌عنوان «کاسه بهره» معروف است؛ در این سنت مردم روزه‌دار روستا موقع افطار مقداری از غذایی را که برای خود تهیه‌کرده‌اند، به همسایه‌های مستمند و نیازمند می‌دهند و این سنت حسنه در این دهه و این سالیان دراز همچنان با شور و شعف خاصی در میان مردم رواج داشته و حتی در همه خانه‌های روزه‌دار شاهد این رسم زیبا و دیرینه هستیم.

این سپیدموی دنا نشین طبغ و آماده‌سازی غذاهای محلی در این ایام را از دیگر سنت‌های زیبا و به‌جامانده از نیاکان در میان مردم روستانشین دیار دنا دانست و ابراز داشت: تهیه آش دوغ، دِنگو، حلوا، آش ماست، آب‌گوشت، کلگ گوشت (کلگ: نان بلوط)، کله‌پاچه، آش کارده و دم پخت گوشتی از خوراکی‌های رایج ماه رمضان در میان روستائیان بوده که همراه با نان محلی یعنی نان همان نان «تیری» که به دست زنان روزه‌دار روستا پخت می‌شود که مردم این دیار به‌عنوان افطاری و سحری آن را صرف می‌کنند.

انتهای خبر/