خطر انقراض در کمین گونه‌های گیاهی کهگیلویه‌وبویراحمد

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌های واقع در جنوب غربی ایران با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومتر مربع یعنی ۱ درصد مساحت کل کشور بوده و در امتداد رشته کوه‌های زاگرس قرار دارد، اقلیم استان کهگیلویه و بویراحمد به ۲ منطقه سردسیر و گرمسیر تقسیم می­‌شود.

خداوند متعال باران رحمت خود را بر دشت‌ها ارزانی می‌دارد و مردم زیر سایه‌ی دنای استوار به زیست طبیعی خود مشغولند، چشمه‌های جوشان، دشت‌های سرسبز، کوه‌های پهناور و در کنار آن‌ها گیاهان و محصولات صحرایی و کوهستانی که هر کدام دوای هزاران دردند.

وجود بیش از ۲ هزار و ۱۰۰ گونه گیاه دارویی و خوراکی در کهگیلویه و بویراحمد، و ۴۵ گونه مختص دنا، موجب شده تا این استان از نظر تنوع زیستی رتبه بالایی در کشور داشته باشد. وجب به وجب خیابان‌های شهر یاسوج از اواخر فصل زمستان تا اوایل خردادماه پُر است از بساطی‌ها و دست‌فروشان خیابانی با محصولات کوهی و خودرو، گیاهان و محصولاتی از دل طبیعت و بدون هزینه‌ برداشت و در سطح شهر بدون پرداخت هیچ‌گونه مالیاتی به‌فروش می‌رسد. 

اگر کمی در بطن ماجرا فرو روید دَرخواهید یافت که دیگر همانند گذشته این گیاهان و محصولات دیگر در سطح کوه‌ها و دشت‌های اطرافتان پیدا نمی‌شود. مردم استان کهگیلویه و بویراحمد معتقدند که این گیاهان خاصیت‌های دارویی بسیار نادری دارند، درست است این گیاهان خودرو با خاصیت‌های اعجازانگیز خود درمان بسیاری از دردهایی است که می‌شناسیم.

گیاهان دارویی که تنها مختص به استان کهگیلویه و بویراحمد است، از جمله این گیاهان می‌توان به؛ بیلهر، جاشیر خوراکی، میخک دارویی، زرین گیاه، زنجبیل، مرزنجوش، تره کوهی، کلوس، آویشن، برنجاس، کاسنی لاله واژگون، ترنجبین، سیاه دانه و ... اشاره نمود. نابودی حجم زیادی از گیاهان مرتعی استان کهگیلویه و بویراحمد توسط مردم بومی و غیربومی آن باعث کاهش شدید تنوع‌زیستی شده و حتی شرایط زیستی گونه‌های جانوری را نیز تهدید می‌کند.

کشف خاصیت‌های گوناگون این گیاهان دارویی در حوزه‌های مختلف صنایع دارویی و غذایی، صنایع بهداشتی و آرایشی، ساخت عطر و... باعث افزایش بی‌رویه برداشت‌ها و بهره‌برداری خارج از زمان مناسب این گیاهان توسط افراد سودجو و فرصت‌طلب شده است، به‌گونه‌ای که چندان دور از ذهن نیست که در آینده‌ نزدیک پایه‌های اصلی این گیاهان نابود شوند. بنابر آخرین آمار موجود بیش از هشت هزار گونه گیاهی در ایران شناسایی شده است که حدود ۲۵۰۰ گونه آن خاصیت دارویی دارد که حدود ۱۷۲۸ گونه آن منحصر و بومی ایران است.

منطقه نرماب بویراحمد رویشگاه بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی است که این میزان تنوع عالی است و ما باید با تمام توان نه تنها از نابودی آن‌ها جلوگیری کنیم بلکه در طرح‌هایی مانند مشارکت مردمی، حفظ، اصلاح و احیای آن نیز مشارکت گسترده داشته باشیم. 

استفاده و برداشت این گیاهان و طلاهای سبز در پایتخت طبیعت ایران می‌بایست به‌گونه‌ای باسد که به ریشه و پایه آن آسیبی وارد نشود همچنین رویشگاه گیاهان حفظ، تا زادآوری این نوع گیاهان آسیب نبیند. برداشت بی‌رویه و غیراصولی گیاهان کوهی و دارویی، پوشش خاک را نیز از بین می‌برد.

برداشت گیاهان مرتعی به‌ویژه کنگر، بیلهر، قارچ، جاشیر و... به‌صورت ریشه کن مصداق قانون قاچاق کالا محسوب می‌شود و هرگونه برداشت، عرضه، خرید، فروش و نگهداری آن‌ها بدون مجوز با برخورد قانونی مواجه خواهد شد. سازمان‌ منابع‌طبیعی و حفاظت از محیط‌زیست موظف است تا از ریشه‌کن شدن این نعمت‌های خدادادی در کوه‌های استان کهگیلویه و بویراحمد توسط سودجویان و دلالان جلوگیری کند.

این امر اهتمام جدی مسئولان در امر حفاظت از این گونه‌های کمیاب گیاهی را می‌طلبد، مسئولان می‌بایست با کنترل برداشت توسط افراد از خطر ریشه‌کن شدن این گیاهان جلوگیری کنند، همچنین مردم فهمیم هم‌استانی می‌بایست با تقاضای کمتر خود باعث شوند تا سودجویان و دلالان این دندان طمع را کشیده و در صدد شغل و درآمد دیگری برای خود برآیند.

تصاویر تکمیلی را در زیر ببینید؛