اشک‌هایی که توان خاموش کردن آتش را ندارند!

 به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صبح زاگرس، رشته‌کوه‌ زاگرس، وسیع‌ترین واصلی‌ترین رویشگاه گونه‌های مختلف بلوط در ایران بوده و به همین دلیل این منطقه از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است؛ جنگل‌های بلوط منطقه زاگرس از منتهی‌الیه شمال غربی ایران آغاز و به جنوب غرب ایران می‌رسد.

این روزها هم فرقی نمی‌کند کجای جغرافیای زاگرس را انگشت بگذاری چراکه درد یکی است؛ قصه سوختن جنگل‌های زاگرس قصه تازه‌ای نیست و مرگ بلوط‌های هزارساله در آتش هرسال اتفاق می‌افتد و هیچ‌گاه از خاکسترشان بلوطی تازه نمی‌روید.

بااین‌وجود آتش‌سوزی جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد، سریالی تلخ و تکراری است که هرساله در فصول گرم سال به وقوع می‌پیوندد نبود سیستم آمایش و کنترل لحظه‌ای، نیروی انسانی متخصص، نبود تجهیزات پیشرفته و بالگرد اختصاصی برای اطفای حریق جنگل‌ها، تراژدی همیشگی جنگل‌های این استان به شمار می‌رود.

آتش‌سوزی‌های گسترده در حالی مراتع و جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد را از بین می‌برد که هنوز به سبک انسان‌های اولیه با وسایل ابتدایی همچون شاخ و برگ درختان، بیل و کلنگ به مقابله با چنین بحران و حوادثی می‌رویم.

در دو شبانه‌روز گذشته بخش‌های زیادی از جنگل‌های منطقه پیچاب شهرستان باشت دچار حریق شد که در جریان این آتش‌سوزی تعدادی از نیروهای بومی منطقه و نیروهای امدادی برای مهار آتش تلاش کردند و سرانجام توانستند آتش را مهار کنند اما آتش‌کار خود را کرد و گونه‌های درختی همچون بلوط را در کام خود فروبرد.

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری باشت در خصوص جزییات این آتش‌سوزی می‌گوید: بر اساس گزارش‌های مردمی مبنی بر آتش‌سوزی در جنگل‌های منطقه پیچاب، نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی به محل موردنظر اعزام شدند.

عبدی ادامه می‌دهد: این آتش‌سوزی صبح روز سه‌شنبه به دلیل نامعلومی آغاز که با تلاش امدادگران، نیروهای محلی و طبیعت دوستان این منطقه در روز گذشته (چهارشنبه) کنترل و مهار شد. اگرچه به دلیل سخت گذر بودن منطقه پیچاب، مهار آتش در این منطقه با سختی صورت گرفت.

عبدی بابیان اینکه بیش از ۶۰ نفر در مهار این آتش‌سوزی فعالیت داشتند می‌افزاید: مساحت عرصه‌های طبیعی خسارت‌دیده از آتش‌سوزی منطقه پیچاب از سوی کارشناسان برآورد و اعلام خواهد شد.

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری باشت می‌گوید: بیش از ۱۵۹ هکتار از جنگل‌ها و مراتع این شهرستان در ماه گذشته در قالب ۲ فقره طعمه حریق شد. سطح مراتع و جنگل‌های این شهرستان ۱۰۵ هزار هکتار است که از این میزان ۷۸ هزار هکتار جنگل است کارده، بن سرخ، بلوط، زالزالک و بادام وحشی از مهم‌ترین گونه‌های پوشش گیاهی و جنگلی باشت به شمار می‌روند.

با این تفاسیر شاید آتش‌سوزی جنگل‌ها پس از دو یا سه روز اطفا شود، حتماً هم می‌شود! اما گاه به قیمت خاکستر شدن هزاران درخت که هرکدام هزاران سال قدمت دارند و گاه به قیمت نابودی یک اکوسیستم و از بین رفتن یک سرمایه ملی و انگار همه عادت کرده‌ایم که ذره‌ذره سوختن و نابود شدن منابع و سرمایه‌های ارزشمند استانمان را تماشا کنیم. چشمان مردمان کهگیلویه و بویراحمد بارها و بارها سوختن سرمایه‌های خود را دیده و گریسته اما شاید اشک‌هایشان توان خاموش کردن جنگل‌های بلوط را نداشته است!

بنابراین آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع خطه زاگرس از بزرگ‌ترین دغدغه‌های دوستداران طبیعت است و هرچند این آتش‌سوزی‌ها درنهایت با تلاش نیروهای مردمی و متولیان امر مهار می‌شود،  اما بی‌تردید فرجام تلخ آن نابودی محیط‌زیست و منابع طبیعی کشورمان است. اگرچه بررسی‌ها نشان می‌دهد که خطای انسانی و نیز سهل‌انگاری افراد از علل اصلی آتش‌سوزی در عرصه‌های طبیعی کهگیلویه و بویراحمد بوده است و به گفته کارشناسان، همین امر تجربه‌ای سوزناک برای جنگل‌های زاگرس را رقم‌زده است. 

ابتدای مردادماه امسال بود که مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان در گفتگو با خبرنگاران گفته بود که آتش‌سوزی‌ها زنگ خطری برای نابود جنگل‌ها بوده و متأسفانه اغلب آتش‌سوزی‌ها ریشه در تعمدی بودن آن‌ها دارد.

جاودان خرد با تأکید بر اینکه برای حفاظت از این سرمایه ملی نیازمند مشارکت مردمی و عزم همگانی هستیم، بیان کرده بود: آتش‌سوزی، بیماری چوب، پروانه جوانه خوار بلوط، تخریب و تصرف اراضی، وابستگی معیشت اغلب روستاییان به جنگل، زغال گیری، خشک‌سالی و گردوغبار امان جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد را بریده است.

وی راه‌اندازی حرکتی برای صیانت از جنگل‌ها را نیازمند عزم ملی دانست و گفته بود: برای حفاظت از جنگل و راه‌اندازی چنین حرکتی، نیازمند یک پویش ملی هستیم که امیدواریم بتوانیم قبل از آنکه دیر شود با حفاظت از جنگل جان خود و نسل‌های آتی را نجات دهیم.

به گفته‌ کارشناسان، جنگل‌های زاگرس با گستردگی در ۱۱ استان کشور با شش میلیون هکتار مساحت، ۴۰ درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهند که حدود ۷۰ درصد تیپ گونه‌های جنگلی زاگرس را بلوط‌‌ها شامل می‌شوند و سایر گونه‌های درختی این جنگل‌ها افرا، کیکم، بنه، زبان‌گنجشک، گلابی وحشی، ارغوان، انواع بادام و دیگر درختان است.

تجربه آتش‌سوزی‌ها در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که عدم هماهنگی بین دستگاه‌های متولی، کمبود نیروهای متخصص، نبود امکانات اولیه  برای مهار حریق، کمبود اعتبارات و  مهم‌تر از همه نبود نگاه استراتژیک به منابع طبیعی از مهم‌ترین ضعف‌های مدیریت بحران آتش‌سوزی در این استان به شمار می‌رود که نیاز است در آینده موردبازنگری جدی قرار گیرند.

انتهای خبر/