احداث کدام سد جنجالی در دنا متوقف می‌شود؟!

سد خرسان ۳ یکی از ۲۵ سدی است که قرار است آب خود را از سرشاخه‌های رودخانه کارون بگیرد و به‌عنوان یک پروژه انتقال آب هم استفاده شود و به کرمان و یزد آب برساند. 

مطالعات سد «خرسان ۳» از سال ۱۳۸۶ شروع و از سال ۹۰ هم عملیات اجرایی آن آغازشده است، بااین‌حال پس از گذشت این مدت حدود ۱۰ تا ۱۵درصد پیشرفت فیزیکی داشته است، حالا گفته می‌شود که اعتباراتی برای آن در نظر گرفته‌شده و طرح در حال ادامه پیدا کردن است.

ساخت گاه سد «خرسان ۳» در شهرستان لردگان استان چهارمحال‌وبختیاری قرار دارد و بخشی از مخزن آن‌هم در دهستان سادات محمودی شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد جانمایی شده است.

 بر اساس طراحی اولیه این سد، حجم مخزن بیش از یک میلیارد مترمکعب در نظر گرفته‌شده که در صورت احداث شدن آن، ۲۴ روستا در دو استان کهگیلویه وبویراحمد و چهارمحال‌وبختیاری زیرآب می‌روند.

 این سد به‌عنوان یکی از ۱۰ سد بزرگ کشور معرفی می‌شود و ساخت آن می‌تواند اقلیم هر دو استان کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال‌وبختیاری را تحت تأثیر قرار دهد.

دهستان سادات محمودی شهرستان دنا حدود ۱۷ روستای بزرگ و کوچک دارد که بعد از آبگیری سد یا به‌صورت کامل یا بخشی از آن‌ها در مخزن سد قرار می‌گیرند و زیرآب می‌روند.

 شرکت آب منطقه‌ای استان کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید که «حتماً برای سکونت این روستاها با همکاری بنیاد مسکن اقداماتی انجام می‌شود»، اما مسکن تنها مشکل مردم این منطقه نیست؛ آن‌ها بعد از احداث سد تمام درآمدهای خود ازجمله زمین‌های کشاورزی و دامداری را از دست می‌دهند.

 درآمد بخشی از این روستاییان از محل فروش بلوط است و این جابه‌جایی، معیشتشان را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. فقط در منطقه سادات محمودی ۱۰۰ هکتار از زمین‌های زراعی و باغی و بیش از ۴۰۰ هکتار اراضی دیم زیرآب می‌رود. در این ۱۰ سال ۱۷ روستا در استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل واقع‌شدن در مخزن سد از برخی خدمات زیرساختی ازجمله گازرسانی محروم شده‌اند.

حال امروز خبرها از اعتراض نمایندگان خوزستان به مسئولان عالی‌رتبه رسیده است که آنان خواهان ابطال مجوز این سد از سوی مسئولان عالی‌رتبه کشوری شده است.

اعتراض نماینده آبادان برای دنا

جلیل مختار در خصوص  ابطال مجوز شورای اقتصاد و اعطای تسهیلات خارجی برای سد خرسان و جلوگیری از تخصیص بودجه به این سد به رئیس سازمان برنامه‌وبودجه کشور نامه نوشت.

در نامه نماینده آبادان به رئیس سازمان برنامه‌وبودجه کشور در مهرماه 1403 نوشته‌شده است: استحضار می‌رساند تداوم اجرای سد خرسان توسط هیئت دولت با فرض قانونی بودن منوط به رعایت شیوه‌نامه پروژه‌های دارای پیشرفت فیزیکی بوده است، ازآنجاکه در زمان طرح سد خرسان در کارگروه تعیین تکلیف پروژه‌های فاقد مجوز، این پروژه 4 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است، مطابق شیوه‌نامه این پروژه می‌بایست در کارگروه ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست کشور طرح و همانند سایر پروژه موردبررسی قرار می‌گرفت. متأسفانه به علت سهل‌انگاری با به هر دلیلی که نیاز به بررسی بیشتر توسط محاکم قضایی دارد، این مهم انجام نگردید. لذا اطلاق مصوبه هیئت دولت به‌عنوان مجوز محیط زیستی و یا حتی مجوزی برای اجرای پروژه موضوعیت قانونی ندارد.

وی در این نامه آورده است؛ نظر به رأی شعبه 9 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان یاسوج علیه سد خرسان و با توجه به تبعات سیاسی، اجتماعی لغو فاینانس کشور چین؛ تمدید مجوز شورای اقتصاد برای استفاده از تسهیلات خارجی در شرایط فعلی خلاف قانون و مصالح ملی هست، به همین دلیل ابطال مجوز صادره تا تعیین تکلیف شکایات طرح‌شده مورد استدعاست.

سد خرسان غیرقانونی است

نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی گفته است: مجری طرح سد و نیروگاه خرسان خطاب به مدیرکل محترم دادگستری استان چهارمحال‌وبختیاری به‌صراحت از فقدان مجوز 23 این پروژه اشاره می‌کند، حال‌آنکه طبق قانون شرط تخصیص بودجه و همچنین استفاده از فاینانس اخذ مجوزهای قانونی و مجوز ماده 23 هست؛مضاف بر آنکه برخی مجوزهای اعلامی وزارت نیرو خطاب به دستگاه قضا خلاف واقع و در برخی جهات از مرجع غیر صلاحیت‌دار بوده است، لذا خواهشمند است دستور فرمایید به هر شکل ممکن ضمن ابطال مجوز شورای اقتصاد برای استفاده از تسهیلات خارجی و تضمین تعهدات ماده 62 قانون محاسبات عمومی اقدام گردد.

مافیای آب به دنبال نابودی سرزمین دنا

هرچند که فکر کارشناسان و دوستداران محیط‌زیست بر روی لغو اجرای این سد است، اما احداث سد غیرقانونی ماندگان در حوضچه آبریز کارون و رود خرسان و حتی در منطقه پادگان همسایه شمالی دنا، همه را نگران کرده و حتی نامه‌های متعدد مسئولان و اعتراضات مردمی هم نتوانسته است جلوی این سد جنجالی را بگیرد.

باید به‌صراحت گفت که احداث سد ماندگان، آخرین تیشه به ریشه یخچال‌های نیمه‌جان دنا و تیر خلاص به زیست‌بوم دنا است، زیست بومی که آخرین خانه حیات‌وحشی که قریب صدها گونه جانوری کمیاب و چندین هزار گونه گیاهی را در دل خود جای‌داده و به‌عنوان بهشتی در جنوب گرم ایران خودنمایی می‌کند.

دنا دیگر رخت سفید نمی‌پوشد

سدسازی‌های سریالی در دامان دنا امروز به یک کابوس وحشتناک تبدیل‌شده و با احداث آن‌ها و به گفته مسئولان و کارشناسان احداث چند دیگ بخار در همسایگی دنا ایجاد خواهد شد که بخار ناشی از آب آن‌ها می‌تواند زیست‌کره کوهستانی و برف‌گیر دنا را برای همیشه از بین ببرد و آخرین روزی‌های دنا را باید نظاره‌گر باشیم که این عروس زیبای دنا در پاییز و زمستان رخت سفید بر تن می‌کند.

حال بعد از تصویب و اجرایی شدن سد ماندگان در پایین‌دست کوه دنا، و کش‌وقوس‌های فراوان در مورد احداث این سد نابودکننده افسانه‌های بی‌انتهای دنا، استان اصفهان بسنده به این سد نکرده  و قدم بعدی را در سرچشمه رودخانه ماربر در پایین‌دست «قله پازن پیر» و گردنه «خطیر سوخته» برداشته است.

آخرین تیشه به ریشه یخچال‌های نیمه‌جان دنا

حال در شهرستان سمیرم استان اصفهان، در دامنه شمالی دنا نگرانی‌ها با احداث این سدها و تکه‌پاره شدن منطقه دنا هرروز بیشتر می‌شود؛ احداث سدی که تا سال گذشته نامی از آن مطرح نبوده و در اواخر سال ۱۴۰۲، مقامات استان اصفهان بر نوید پیشروی آن تحت عنوان طرح آب‌رسانی جنوب استان اصفهان تأکید داشتند و حتی به گفته آنان تصویب احداث این سد در دولت سیزدهم، انجام‌شده است.

در همین راستا باوجود مخالفت‌های گسترده با احداث سد ماندگان و شکل‌گیری تجمعات اعتراضی گسترده‌ای در استان کهگیلویه و بویراحمد، به نظر می‌رسد این اقدام از دست‌ساخت خارج نشده و کماکان در حال اجراست.

انتهای خبر