ابعاد سیاسی شخصیت شهید سلیمانی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صبح زاگرس؛ رحمان تقوائی‌پور فعال سیاسی در یادداشتی به مناسبت سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی به بُعد سیاسی شخصیت ایشان پرداخت و گفت: شخصیت سیاسی شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی به عنوان یکی از چهره‌های کلیدی در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، دارای ویژگی‌ها و شاخصه‌هایی است که امروزه با تحولات سریع و پیچیده دنیا به ویژه غرب آسیا نیاز به یادآوری تجزیه و تحلیل دارد، خصیصه‌های سیاسی که این شهید والامقام را در زمینه‌های داخلی و خارجی نه تنها متمایز می‌کرد بلکه همانگونه که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی فرمودند، او را به یک مکتب تبدیل کرده است.

رحمان تقوائی‌پور به تحلیل شخصیت سیاسی شهید حاج قاسم سلیمانی در دو زمینه داخلی و خارجی پرداختند که بصورت خلاصه اشاره می‌شود: 

۱. شاخصه‌های داخلی

الف) محبوبیت و مقبولیت؛ حاج قاسم سلیمانی به عنوان یک قهرمان ملی در میان همه ایرانیان حتی آنان که رویکرد اپوزیسیون دارند، اما منصف و مستقل هستند هم شناخته می‌شود. شهید سلیمانی عزیز با عملکرد مخلصانه و شجاعانه خود در جبهه‌های جنگ و نقش‌آفرینی در مسائل امنیتی و نظامی، به یک نماد فداکاری و ایستادگی برای همیشه تاریخ این مرز و بوم تبدیل شد. این محبوبیت شگفت انگیز به ایشان این امکان را داد که در سیاست داخلی کشور بعنوان یک معیار و الگو تعریف شود، سنگ ترازوی که باید همه سیاستمداران کشورمان خط مشی و منش و مرام سیاسی خود را، با آن وزن کنند.

ب) وحدت بخشی؛ شهید سلیمانی عزیز، همواره بر اهمیت وحدت ملی تأکید داشتند و سعی می‌کردند تا بین احزاب و اقشار مختلف جامعه، از جمله اقوام و مذاهب مختلف، همبستگی ایجاد کنند. این رویکرد باعث می‌شد که وی به‌عنوان یک شخصیت میانجی‌گر و وحدت‌بخش در سیاست داخلی شناخته شود، حلقه وصلی که همه احزاب سیاسی به آن نیازمند بودند، منبع امید و اعتماد مردم به فضای سیاسی کشور دیده می‌شد، و همیشه به‌عنوان ملجاء و پناه جریانات سیاسی داخلی کشور بود که از تجربه و نگرش و فهم سیاسی حاج قاسم بهره برداری می‌کردند.

چرا که در عالم سیاست ایشان واقعا مخلصانه با هدف اعتلا و سربلندی انقلاب اسلامی کنش داشتند، و نه تنها باوری به منافع شخصی یا حزبی یا گروهی نداشتند بلکه در مقابل چنین رفتارهای مخربی هم ایستادگی می‌کرند، ایشان مرزهای دنیوی سیاست را در درون کشور جابجا می‌کردند و همه جریانات سیاسی را به خورشید تابان سیاست یعنی ولایت فقیه دعوت می‌کردند، جایگاهی که همیشه نگاه پدرانه و پر مهر و عطوفت آن خود یک دانشگاه بزرگ برای اهل سیاست است، حاج قاسم دست پرورده این نوع تربیت سیاسی است که ریشه در آموزه های ناب اسلامی و مذهب تشیع دارد.

ج) تأثیرگذاری بر نهادهای نظامی و امنیتی؛ شهید سلیمانی عزیز به عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، نقش مهمی در شکل‌دهی به سیاست‌های امنیتی و نظامی کشورمان ایفا می‌کرند. ایشان با ایجاد ارتباط نزدیک با نیروهای نظامی و امنیتی، توانسته بود سیاست‌های موثری را در راستای حفظ امنیت کشور پیاده کند.

۲. شاخصه‌های خارجی

الف) دیپلماسی غیررسمی؛ حاج قاسم سلیمانی به عنوان یک دیپلمات غیررسمی عمل می‌کرد و روابط نزدیکی با گروه‌های مختلف سیاسی و نظامی در غرب آسیا برقرار کرده بود. او توانست از طریق مذاکره و تعامل، نفوذ ایران را در کشورهای همسایه افزایش دهد.

حاج قاسم سلیمانی به عنوان یک دیپلمات غیررسمی، نقش بسیار مهمی در سیاست‌های خارجی کشورمان ایفا کرد. او با استفاده از تجربیات نظامی و اطلاعاتی خود، توانست روابط نزدیکی با گروه‌های مختلف سیاسی و نظامی در غرب آسیا برقرار کند. شهید سلیمانی به عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، به خوبی می‌دانست که دیپلماسی صرفاً محدود به مذاکرات رسمی نیست و می‌توان از طریق تعاملات غیررسمی نیز نفوذ و قدرت را افزایش داد. 

او با گروه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان، حشد الشعبی در عراق و دیگر گروه‌های مقاومت در سوریه و یمن ارتباط برقرار کرد. این روابط نه تنها به تقویت محور مقاومت کمک می کرد، بلکه به ایران این امکان را داد که در بحران‌های منطقه‌ای نقش فعالی ایفا کند. شهید سلیمانی به خوبی از قدرت نرم استفاده کرد و با ایجاد اتحادهای استراتژیک، توانست منافع کشورمان را در برابر تهدیدات خارجی حفظ کند.

از طریق سفرها و دیدارهای مکرر با رهبران این گروه‌ها، او توانست همکاری‌های نظامی و اطلاعاتی را به وجود آورد که به تقویت موقعیت ایران در منطقه کمک کرد. شهید سلیمانی همچنین به عنوان یک میانجی‌گر عمل می‌کرد و سعی می‌کرد اختلافات میان گروه‌های مختلف را کاهش دهد تا انسجام بیشتری در جبهه مقاومت ایجاد شود.

او با درک عمیق از فرهنگ و تاریخ منطقه، توانست به زبان مشترک با این گروه‌ها صحبت کند و اعتماد آن‌ها را جلب نماید. این ویژگی‌ها باعث شد که حاج قاسم سلیمانی به یک چهره محوری در دیپلماسی غیررسمی ایران تبدیل شود. در نهایت، او نشان داد که دیپلماسی می‌تواند فراتر از میز مذاکره باشد و با بهره‌گیری از روابط انسانی و استراتژیک، اهداف ملی را دنبال کند.

برای نمونه حاج قاسم به عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، نقش کلیدی در شکل‌گیری و تقویت حضور روسیه در سوریه ایفا کرد. او با درک عمیق از وضعیت بحرانی سوریه و نیاز به یک هم‌پیمان قدرتمند در مقابل سیاست‌های آمریکا، تلاش کرد تا روابط ایران و روسیه را تقویت کند. از جمله اهداف ایشان از این همکاری را می‌توان در موارد زیر دید: 

1. مقابله با تهدیدات مشترک؛ حاج‌قاسم به خوبی می‌دانست که هر دو کشور در برابر تهدیدات گروه‌های تروریستی مانند داعش و جبهه النصره که تحت الحمایه آمریکا و رژیم صهیونسیتی و بصورت کلی غربی ها قرار دارند، نیاز به همکاری دارند و باید در به مقابله مؤثرتر با این گروه‌ها باهم نقش آفرینی کنند، توانایی دیپلماتیک شهید سلیمانی در فهماندن خطرات آتی برای روسیه در سوریه، قابل تحسین و تامل است.

2. تقویت محور مقاومت؛ حاج قاسم با دعوت از روسیه به سوریه، سعی کرد محور مقاومت را در ابعاد نظامی و اطلاعاتی تقویت کند و با ایجاد یک ائتلاف نظامی-امنیتی قدرت ایران را در منطقه افزایش دهد.

3. ایجاد توازن قوا؛ ورود روسیه به سوریه باعث ایجاد توازن قوا در مقابل آمریکا در منطقه شد و به ایران این امکان را داد که از حمایت نظامی و هوایی روسیه بهره‌مند شود.

4. توسعه روابط ایران و روسیه؛ شهید سلیمانی با تقویت روابط دوجانبه، به دنبال ایجاد یک اتحاد استراتژیک میان دو کشور بود که می‌توانست در آینده نیز به نفع هر دو طرف باشد، چرا که هر دو کشور دشمنی دیرینه و متخاصم و زیاده خواه به نام ایالات متحده آمریکا را در حوزه تمدنی خود را عمیقأ درک می‌کردند، بسترسازی این فهم سیاسی درست برای روسیه، از جمله نقش‌های بی‌بدیل حاج قاسم سلیمانی بود.

بخشی از پیامدهای مثبت این دیپلماسی و همکاری هم برای کشور عزیزمان ایران شامل موارد زیر می‌شود:

1. موفقیت‌های نظامی؛ همکاری ایران و روسیه منجر به موفقیت‌های نظامی در میدان نبرد علیه تروریست‌ها شد و بسیاری از مناطق استراتژیک سوریه آزاد شد.

2. تقویت موقعیت ایران؛ این همکاری باعث شد که ایران به عنوان یک بازیگر کلیدی در بحران سوریه پایه های امنیتی مستحکم تری داشته باشد و به تبع آن نفوذ خود را در منطقه بیش از پیش افزایش دهد.

3. ایجاد ائتلاف‌های جدید؛ حضور روسیه باعث شکل‌گیری ائتلاف‌های نظامی، اقتصادی و سیاسی جدیدی در خاورمیانه شد که می‌توانست به ثبات منطقه کمک کند.

4. توسعه دیپلماسی چند جانبه؛ این همکاری زمینه‌ساز دیپلماسی چندجانبه بین ایران، روسیه و دیگر کشورها شد و نشان داد که همکاری‌های نظامی می‌تواند به مذاکرات سیاسی نیز منجر شود.

5. نقش جدید روسیه؛ ورود روسیه به سوریه، این کشور را به یک بازیگر مهم در غرب آسیا هم تبدیل کرد و بر معادلات قدرت در منطقه تأثیر گذاشت.

در نهایت، حاج قاسم سلیمانی با دیپلماسی هوشمندانه خود توانست نه تنها امنیت ملی کشورمان را تأمین کند، بلکه به تحکیم روابط با یک قدرت بزرگ جهانی نیز کمک نماید.

ب) حمایت شهید حاج قاسم سلیمانی از گروه‌های مقاومت مانند حزب‌الله لبنان و حشد الشعبی در عراق، ریشه در آموزه‌های دین اسلام و مذهب شیعه دارد. در این راستا، دکتر رحمان تقوائی پور به نکات زیر اشاره کردند:

1. مفهوم جهاد؛ در دین اسلام، جهاد به عنوان یک وظیفه دینی شناخته می‌شود که نه تنها به معنای جنگ نظامی، بلکه به معنای مبارزه با ظلم و دفاع از مظلومان نیز تعبیر می‌شود. شهید سلیمانی با حمایت از گروه‌های مقاومت، به دنبال تحقق این مفهوم و دفاع از حقوق oppressed یا ستم دیدگان و مستضعفین عالم در برابر دشمنان بود.

2. ولایت فقیه؛ مذهب شیعه بر اساس اصل ولایت فقیه، رهبری جامعه اسلامی را در زمان غیبت امام عصر بر عهده ولی فقیه می‌داند. شهید سلیمانی به عنوان یک فرمانده نظامی و سیاسی، خود را ملزم به پیروی از این اصل می‌دانست و حمایت از گروه‌های مقاومت را در راستای تحقق اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می‌دید.

3. مقابله با استکبار؛ آموزه‌های شیعه در سیره و سنت ائمه‌اطهار بر ضرورت مقابله با ظلم و استکبار تأکید دارند که نمونه بارز آن ماجرای عاشوراست. شهید سلیمانی با حمایت از گروه‌های مقاومت، به دنبال ایجاد جبهه‌ای متحد در برابر قدرت‌های استکباری بود که به دنبال تضعیف کشورهای اسلامی بودند.

4. تقویت وحدت مسلمانان؛ شهید سلیمانی بر این باور بود که حمایت از گروه‌های مقاومت می‌تواند به وحدت مسلمانان در برابر تهدیدات مشترک کمک کند و همبستگی بین شیعه و سنی را تقویت کند به همین خاطر حضور ایشان در دسته بندی ها و دو قطبی های مذهبی تعریف نمی‌شد.

5. تأکید بر حق مسلمین؛ طبق آموزه‌های اسلام، دفاع از سرزمین و حقوق مسلمین یک واجب شرعی است. شهید سلیمانی با حمایت از گروه‌های مقاومت، به دنبال احقاق حقوق ملت‌های مسلمان و دفاع از سرزمین‌های اسلامی بود و همیشه مسلمانان جهانی را به هشیاری درباره غارت سرزمین‌هایشان توسط استکبار جهانی و پایمال کردن حقوق و هویت آنان، هشدار می‌داد و روشنگری می‌کرد .

در این زمینه باید پنج جمله از حاج قاسم سلیمانی را باید در تحلیل شخصیت سیاسی ایشان درنظر گرفت:

1. "مقاومت، تنها راه نجات ملت‌ها از ظلم و استکبار است."

2. "ما باید در کنار (برادران خود) در جبهه‌های مقاومت بایستیم و از آنها حمایت کنیم."

3. "حزب‌الله لبنان نمونه‌ای از (اراده ملت‌های مسلمان) برای مقابله با دشمنان است."

4. "حشد الشعبی (نماد اتحاد ملت عراق) در برابر تروریسم و ظلم است."

5. "ما با حمایت از مقاومت، پیام (وحدت و همبستگی) را به دنیا ارسال می‌کنیم."

این جملات نشان‌دهنده تعهد حاج قاسم سلیمانی به اصول اسلامی و مذهب شیعه در حمایت از گروه‌های مقاومت و تلاش برای تحقق عدالت و آزادی در منطقه بود.

در پایان رحمان تقوائی پور فعال سیاسی، از منظر رهبر معظم و فرزانه انقلاب اسلامی به بُعد سیاسی شخصیت حاج قاسم اشاره کرد و گفت:

حاج قاسم سلیمانی به عنوان یک شخصیت سیاسی و نظامی، الگوی برجسته‌ای برای بسیاری از افراد و ملت‌ها به شمار می‌آید. رهبر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در چندین مورد به ویژگی‌ها و شخصیت سیاسی حاج قاسم اشاره کرده‌اند که می‌تواند دلیل این الگو بودن باشد. 

تقوائی از منظرگاه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی؛ دلایل الگو بودن حاج قاسم سلیمانی در عرصه سیاسی را اینگونه برشمرد:

1. ایستادگی در برابر دشمن: حاج قاسم سلیمانی نماینده‌ای از اراده و عزم ملی بود که به هیچ‌وجه در برابر تهدیدات خارجی تسلیم نشد و همواره بر اصول خود پایبند ماند.

2. تاکید بر وحدت؛ شهید سلیمانی به اهمیت وحدت میان ملت‌ها و گروه‌های مختلف تأکید داشت و همواره تلاش می‌کرد تا با ایجاد همبستگی، جبهه‌ای واحد در برابر دشمنان تشکیل دهد.

3. خدمت به مردم؛ شهید سلیمانی خود را خدمتگزار مردم می‌دانست و همواره در تلاش بود تا به نیازهای جامعه پاسخ دهد و مشکلات را حل کند.

4. دوران سخت را مدیریت کرد: شهید سلیمانی در شرایط بحرانی و جنگ‌ها، توانست با تدبیر و استراتژی‌های مناسب، به پیروزی‌های مهمی دست یابد و نقش مؤثری در ثبات منطقه ایفا کند.

5. مدیریت بحران؛ حاج قاسم نشان داد که می‌توان با تدبیر و عقلانیت، بحران‌ها را مدیریت کرد و از آن‌ها به نفع ملت بهره برد.

در این زمینه به ۳ جمله رهبر انقلاب اسلامی ایران درباره شخصیت سیاسی حاج قاسم سلیمانی هم اشاره کرد:

1. "حاج قاسم سلیمانی در میدان عمل، نشان داد که چگونه می‌توان در برابر استکبار ایستادگی کرد."

2. "شخصیت حاج قاسم، نماد ایستادگی، مقاومت و عشق به مردم بود."

3. "او تنها یک فرمانده نظامی نبود، بلکه یک سیاستمدار واقعی بود که در راستای اهداف انقلاب اسلامی حرکت کرد."

این جملات رهبری نشان‌دهنده ویژگی‌های بارز حاج قاسم سلیمانی هستند که او را به عنوان یک الگوی سیاسی معتبر برای همه اعصار و ادوار معرفی می‌کند.

انتهای خبر/