به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان یکی از استان‌های هدف گردشگری در منطقه جنوب کشور سالانه شاهد حضور گردشگران و مسافران زیادی است  که یکی از ویژگی‌های بارز این استان هم طبیعت بکر و دلنوازش بوده که با انواع پوشش گیاهی آراسته‌شده است. اگرچه بیشترین درختان این پوشش گیاهی را «بلوط» تشکیل داده که بخشی از بار تاریخی و فرهنگی این دیار را در خود جای‌داده و گویی درخت بلوط بافرهنگ این مردم عجین شده است؛ درختان بلوط در کهگیلویه و بویراحمد از دیرباز نه به‌عنوان یک درخت بلکه عضوی از زندگی مردم این سرزمین بوده تا جایی که سایه این درخت سقف خانه آن‌ها، ثمرش قوت لایموت و برگ، شاخه و هیزمش نیز مایحتاج زندگی این مردمان بوده است.

بااین‌حال درخت بلوط که به‌عنوان نماد فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد شناخته می‌شود، شاهد بی‌مهری‌های زیادی بوده تا جایی که آتش‌سوزی‌ها، احداث جاده‌ها، چرای بی‌رویه دام‌ها، عامل انسانی، تهیه هیزم، طرح‌های عمرانی و بیمارهای درختان بلوط در سال‌های گذشته ضربات جبران‌ناپذیری به طبیعت بی‌مانند این سرزمین وارد کرده است.

این روزها هم قصه سوختن مراتع و جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد، قصه تازه‌ای نیست چراکه مرگ بلوط‌های هزارساله در آتش هرساله اتفاق می‌افتد و هیچ‌گاه از خاکسترشان هم بلوطی تازه نمی‌روید، بسیجیان مثل همیشه پای‌کارند و نیروهای امدادی هم آماده، اما امکانات همچنان مثل گذشته است درحالی‌که  آتش همچنان در باد می‌رقصد و بلوط‌ها را خاکستر می‌کند.

‏اگرچه سرکشی آتش در جنگل‌های زاگرس خود تراژدی هرساله‌ای است که با مرگ تلخ هزاران بلوط پیوند خورده است، اما در این میان ارتفاعات، کوه‌ها و مناطق حفاظت‌شده کهگیلویه و بویراحمد سهم بیشتری از آتش‌سوزی‌ها را دارد و سالانه بسیاری از گونه‌های گیاهی و بلوط‌هایش در آتش، خاکستر می‌شوند.

بااین‌وجود، در طول سال‌های گذشته هر بار که جنگل‌های بلوط کهگیلویه و بویراحمد طعمه حریق شد، مسئولان از کمبود برای مقابله با آتش سخن می‌گفتند و این روزها هم شاهدیم همه از کمبود امکانات صحبت می‌کنند، همان تجهیزات خاصی که هیچ‌وقت به‌طور کامل تأمین نشد.

بااین‌وجود، در طول سال‌های گذشته هر بار که جنگل‌های بلوط کهگیلویه و بویراحمد طعمه حریق شد، مسئولان از کمبود برای مقابله با آتش سخن می‌گفتند و این روزها هم شاهدیم همه از کمبود امکانات صحبت می‌کنند، همان تجهیزات خاصی که هیچ‌وقت به‌طور کامل تأمین نشد.

وجود بافت کوهستانی و سخت گذر بودن مهم‌ترین عامل افزایش خسارت ناشی از آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های این استان به شمار می‌رود، بنابراین بیش از 80 درصد آتش‌سوزی‌های کهگیلویه و بویراحمد در مناطق سخت گذر این استان رخ می‌دهد که تا رسیدن نیروهای امدادی بخش وسیعی از جنگل‌ها و مراتع نیز از بین رفته است.

با این تفاسیر، عمده دلیل تهدیدکننده جنگل‌ها در کهگیلویه و بویراحمد، آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی بوده است که در چند سال اخیر منجر به تخریب بخش وسیعی از جنگل‌های بلوط در این استان شده است. ازاین‌رو کارشناسان معتقدند بیش از 90 درصد آتش‌سوزی جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد عمدی است و این قصه پردرد و رنج امروز منابع طبیعی و محیط‌زیست این خطه زرخیز است، این روزها هم آتش‌سوزی‌ در برخی مراتع و جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد امان طبیعت را بریده است و به یک تراژدی و تهدید دائمی تبدیل‌شده است.

این در حالی است که مدیرکل منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد در گفتگو با رسانه‌ها در این خصوص گفت: پوشش گیاهی و مرتعی در سطح استان به‌واسطه بارش‌های خوب افزایش چشمگیری داشته که با خشک شدن این گیاهان و مراتع خطر وقوع آتش‌سوزی‌ها را بالا می‌برد و می‌طلبد که مردم نسبت به پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی‌ها جدی باشند.

سعید جاوید بخت بابیان اینکه در شهرستان‌ها و اداره کل منابع طبیعی استان اکیپ‌های واکنش سریع و شبانه‌روزی را تشکیل داده‌ایم، تصریح کرد: از همه دستگاه‌ها درخواست داریم که بیش‌ازپیش و به هنگام وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع استان پای‌کار باشند؛ بنابراین تجهیزات و امکاناتی در بین شهرستان‌های استان جهت کمک به مهار آتش‌سوزی جنگل‌ها توزیع کرده‌ایم درحالی‌که همکاری مردم، تشکل‌های مردم‌نهاد، ائمه جمعه و جماعات، دستگاه‌های فرهنگی و بسیج جهت پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع مؤثر و مفید است.

وی ادامه داد: بالغ‌بر ۹۰ درصد استان کهگیلویه و بویراحمد؛ منابع طبیعی جنگل و مرتع است که ۵۶ درصد از این استان را جنگل تشکیل می‌دهد. افرادی که به دامان طبیعت برای تفریح می‌روند تا جایی که امکان دارد آتش روشن نکنند و در صورت روشن کردن آتش، قبل از ترک منطقه و محل از خاموش بودن آن اطمینان حاصل کنند و حتی ته سیگار خود را کنار جاده‌ها و در عرصه‌های منابع طبیعی نیندازند چراکه می‌تواند زمینه‌ای برای آتش‌سوزی گسترده باشد.

جاوید بخت در ادامه نیز تأکید مکرد: امسال نیز آتش‌سوزی‌هایی در عرصه‌های جنگلی و مرتعی استان رخ‌داده که عامل انسانی علت بسیاری از این آتش‌سوزی‌ها بود و بعضاً آتش‌سوزی‌هایی که اتفاق افتاده به دلیل بی‌احتیاطی در آتش زدن اراضی کشاورزی بود که به منابع طبیعی و جنگلی سرایت کردند و با تدابیر لازم و اندیشیده شده نیز مهار و خاموش شدند.

اگرچه فرماندار گچساران نیز در خصوص آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع این شهرستان افزود: برای مهار و خاموش کردن آتش‌سوزی‌هایی که در سطح شهرستان رخ می‌دهد امکانات لازم نیاز داریم و با توجه به صعب‌العبور بودن و سخت گذر بودن مناطقی که دچار آتش‌سوزی می‌شوند نیاز به بالگرد یک ضرورت است.

دیهیمی خوب با اشاره به تعداد آتش‌سوزی‌های به وقوع پیوسته در شهرستان گچساران بیان کرد: امسال به‌طور میانگین هر هفته یک مورد آتش‌سوزی در سطح جنگل‌ها و مراتع شهرستان گچساران رخ می‌داد که در مقطعی نیز روزانه چند مورد آتش‌سوزی در مناطق مختلف شهرستان داشته‌ایم لذا از ابتدای امسال تاکنون بالغ‌بر 47 فقره آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع شهرستان گچساران رخ‌داده است.

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران در این خصوص هم گفت: در سال جاری بیش از ۳۷۰ هکتار از سطح مراتع و جنگل‌های این شهرستان دچار آتش‌سوزی شده است که این آتش‌سوزی‌ها در قالب ۴۷ فقره گزارش شد که بیشتر در ارتفاعات سر آب ننیز، اشکفت شیری، رودبال، دیل، مارین، نارک، باغ فردوس، اطراف شهر رخ‌داده بودند

قدرت الله علی پور افزود: از این تعداد آتش‌سوزی ۱۷۰ هکتار آن مرتع و جنگل و ۲۰۰ هکتار دیگر اراضی کشاورزی و باغات است. امسال بیش از ۱۲ فقره آتش‌سوزی در جنگل‌های گچساران رخ داد در برخی از مناطق دچار حریق نیز وزش باد، گرمای زیاد و سخت گذر بودن کار مهار آتش را سخت کرده بود. در این آتش‌سوزی‌ها بخشی از اراضی جنگلی به‌ویژه بلوط و گونه‌های گیاهی بادام‌کوهی و درختچه‌های این مناطق نیز دچار خسارت شد.

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران تصریح کرد: بیش از ۴۳۵ هزار هکتار عرصه منابع طبیعی در گچساران وجود دارد که از این میزان ۳۲۰ هزار هکتار مرتع و بیش از ۱۱۵ هزار هکتار جنگل است. مهم‌ترین دلیل وقوع آتش‌سوزی در سطح عرصه‌های طبیعی بی‌احتیاطی مردم به‌ویژه بهره‌برداران محصولات جنگلی و مرتعی و نیز گردشگران است که در برخی مواقع یک بی‌دقتی موجب سرایت آتش در سطح وسیعی از اراضی جنگلی می‌شود.

به گفته کارشناسان، بخشی از مراتع و جنگل‌های زاگرس از منابع طبیعی باارزش کشورمان به شمار می‌روند که همه‌ساله بنا بر دخالت عواملی نیز جرقه‌های حاصل از افزایش دما، وزش بادهای گرم و عوامل انسانی؛ در شعله‌های آتش نابود می‌شوند.  امسال نیز شاهد آتش‌سوزی‌های گسترده در سطح جنگل‌ها، مراتع و علفزارهای مناطق وسیعی از کهگیلویه و بویراحمد بوده‌ایم که به گفته مسئولان سهم عامل انسانی در وقوع این آتش‌سوزی‌ها هم کم از دیگر عوامل نبوده است.

این در حالی است که روزهای گذشته نیز شاهد آتش‌سوزی در جنگل‌های کوه سفید شهرستان لنده بودیم لذا محمد ظاهر آخش بخشدار موگرمون (شهرستان لنده) روز گذشته نیز از مهار آتش جنگل‌های کوه سفید این شهرستان خبر داد.

وی گفت: اکنون کار پایش منطقه در حال انجام است و برخی نیروها برای جلوگیری از شعله‌ور شدن دوباره آتش که در دونقطه رخ‌داده بود، در منطقه حضور دارند و علت شروع آتش‌سوزی در حال بررسی است و هنوز به‌صورت دقیق مشخص نیست.

بخشدار موگرمون اظهار کرد: در پی این آتش‌سوزی حدود ۶۰ هکتار جنگل و مرتع در کوه سفید شهرستان لنده طعمه حریق شده و این آتش‌سوزی از ساعت ۲۱  سه‌شنبه‌شب آغاز و در یک مرحله مهار شد؛ اما به دلیل وزش باد شدید دوباره شعله‌ور شد که با تلاش نیروهای مردمی، منابع طبیعی و برخی نیروهای استانی روز پنجشنبه، ۲۲ شهریورماه مهار شد.

باید توجه داشت که کهگیلویه و بویراحمد با داشتن 20 درصد جنگل‌های حوزه زاگرس از گذشته تاکنون دارای یک پوشش جنگلی مناسب بوده است. ولی متأسفانه سالانه به دلیل اقلیم، سخت گذر بودن و تعرض‌هایی که به عرصه‌های منابع طبیعی در فصل پائیز موقع کاشت، در بهار بوته کنی گیاهان و تابستان به لحاظ پوشش جنگلی و آتش‌سوزی‌ها، در سایه بی‌مهری مسئولان و متولیان امر رو به‌سوی نابودی می‌رود.

بااین‌وجود نیز متأسفانه این روزها شعله‌های آتش دوباره به جان مراتع و جنگل‌های ارتفاعات  در شهرستان کهگیلویه افتاده است. حمزه محقق زاده فرماندار کهگیلویه با اشاره به اینکه حریق جنگل‌های کهگیلویه در چند نقطه هنوز ادامه دارد گفت: متأسفانه شعله‌های آتش دوباره به جان مراتع و جنگل‌های ارتفاعات  در شهرستان کهگیلویه افتاده است.

وی با اشاره به توپوگرافی مناطق دچار حریق، پراکندگی سبک و سنگین دامنه آتش و سخت گذر بودن برخی مناطق افزود: با پیگیری انجام‌شده یک فروند بالگرد هوانیروز به منطقه اعزام‌شده است. گستره آتش و توپوگرافی منطقه کار را برای نیروهای اطفای حریق سخت کرده است و بالگرد هوانیروز برای هلی برن نیرو به ارتفاعات جنگل‌های دچار حریق کهگیلویه عازم منطقه شد. 

محقق زاده با تأکید بر اینکه  تلاش  نیروها از چند جبهه برای دسترسی و مهار کامل حریق ادامه دارد اظهار کرد: نیروهای اطفای حریق پای‌کار بوده و انتقال نیرو و تجهیزات نیز ادامه دارد که به دلیل وزش  باد و پوشش  گونه‌های مختلف گیاهی، شعله‌های آتش در جنگل‌ها و ارتفاعات این شهرستان کهگیلویه در حال گسترش و فوران شدن است و سخت گذر بودن، وزش شدید باد و پوشش گیاهی، مهار شعله‌های آتش در این ارتفاعات را سخت کرده است. 

فرماندار کهگیلویه  با تأکید بر اینکه کمبود نیروی انسانی و کمبود تجهیزات مهار آتش‌کار مهار شعله‌های آتش در جنگل‌ها و ارتفاعات  این شهرستان را با مشکلات بیشتر و دوچندانی روبه‌رو کرده است گفت: دلیل آتش‌سوزی و میزان خسارت این ارتفاعات تا پایان مهار آتش‌سوزی نامعلوم است و  بعد از مهار شعله‌های آتش و پایش منطقه، اقدام لازم برای برآورد نمودن میزان خسارات و بررسی دلیل آتش‌سوزی انجام می‌شود و گزارش آن رسانه‌ای خواهد شد.

 بر این اساس آتش‌سوزی‌های پی‌درپی جنگل‌ها و مراتع کهگیلویه و بویراحمد هشدار و زنگ خطری است که تنها شناسایی کانون‌های بحران در منطقه و توجه ویژه به خسارت‌های جبران‌ناپذیر آن به پوشش گیاهی و جنگل‌های منطقه، می‌تواند راه‌حل عبور از وضعیت فعلی باشد.هفت منطقه حفاظت‌شده با وسعت ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار، دنای شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خائیز سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵ هکتار، خامی با وسعت ۲۵ هزار و ۶۷۱ هکتار، دیل با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار، سولک با ۲ هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد.

استان کهگیلویه و بویراحمد با ۳۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار منطقه حفاظت‌شده و موقعیت اکولوژیکی و توپوگرافی خاص خود دارای پوشش گیاهی، جانوری و منابع حیاتی متنوعی است به‌گونه‌ای که افزون بر ۲۰ درصد پوشش جنگلی زاگرس و حدود ۴۰ درصد گونه‌های دارویی کشور را در خود جای‌داده است. کهگیلویه و بویراحمد ۸۷۴ هزار هکتار جنگل دارد که بیش از ۷۰ درصد آن بلوط است و مابقی آن را گونه‌های بادام، بنه یا پسته کوهی و گلابی وحشی و کیکم پوشش می‌دهد.

انتهای خبر/