معلولان و محرومیت از خدمات شهری

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس»؛ عمده مشکلات معلولان در سطح جامعه دسترسی نداشتن به امکانات شهری است؛ امکاناتی که همه شهروندان حق استفاده از آن را دارند، نباید این حق را از معلولان گرفت که نتوانند مانند سایر شهروندان از امکانات موجود برای رفع نیازهای خود استفاده کنند.  یکی از نیازهای مهم معلولان این است که بتوانند برای خرید بیرون بروند و بدون کمک گرفتن از کسی به راحتی کارهای خود را انجام دهند

معلولیت یکی از چالش‌های اجتماعی است که افراد مبتلا به آن با مشکلات و محدودیت‌های مختلفی در زندگی روزمره مواجه هستند. این محدودیت‌ها می‌توانند ناشی از عوامل جسمی، ذهنی، یا حسی باشند و تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی افراد معلول و خانواده‌های آن‌ها دارند. 

معلولین از اقشار آسیب‌پذیر جامعه هستند که نیازمند توجه ویژه همه ادارات و سازمان‌ها و حتی اقشار مختلف مردم هستند، عدم توجه به حقوق معلولین در بحث ورودی ادارات و مبلمان شهری دو مسئله مهمی است که متأسفانه  از سوی ادارات و  شهرداری مورد توجه قرار نگرفته، زیرا فضای شهری خیلی مناسب و مساعد برای حضور معلولین نیست.

معلولان به عنوان شهروندان جامعه این حق را دارند همانند سایرین از امکانات شهری استفاده کرده و بتوانند به راحتی در معابر شهری و اماکن عمومی رفت و آمد کنند. امری که علی رغم تاکید قانون و وجود مصوبات مختلف تا کنون محقق نشده است.

افراد معلول با چالش‌های متعددی در زندگی روزمره روبرو هستند از جمله دسترسی به خدمات، تبعیض و نابرابری، مشکلات روانی و نیاز به حمایت‌های اجتماعی. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای معلولین، دسترسی به خدمات عمومی و خصوصی است، این شامل دسترسی به حمل و نقل، آموزش، بهداشت و خدمات اجتماعی می‌شود.

شاید برای سایر شهروندان که از محدودیت‌های حرکتی رنج نمی‌برند قابل درک نباشد که ورود به جامعه و استفاده از خدمات دولتی و شهری چقدر می‌تواند برای یک معلول سخت باشد. اما باید گفت معلولان ما در شرایطی زندگی می‌کنند که حتی برای ابتدایی‌ترین نیازهای خود مانند تبادلات مالی، خدمات پزشکی، استفاده از مراکز تفریحی یا رستوران‌ها و حتی حضور در ادارات نیز با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند.

افراد معلول معمولاً با تبعیض‌های اجتماعی و اقتصادی مواجه هستند. این تبعیض می‌تواند در محیط کار، آموزش و حتی در زندگی روزمره احساس شود،  بسیاری از این افراد به دلیل محدودیت‌های جسمی و اجتماعی ممکن است با مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب مواجه شوند همچنین این افراد نیاز به حمایت‌های اجتماعی و خانواده دارند تا بتوانند با چالش‌های زندگی خود مقابله کنند.

افراد معلول باید به خدمات عمومی و خصوصی، از جمله حمل و نقل، آموزش و بهداشت، دسترسی داشته باشند، این افراد باید حق مشارکت در زندگی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را داشته باشند.دولت‌ها و نهادهای اجتماعی باید از افراد معلول حمایت کنند و شرایطی را فراهم کنند که آن‌ها بتوانند به طور مستقل زندگی کنند، آنان باید به آموزش و پرورش دسترسی داشته باشند و از برنامه‌های آموزشی مناسب بهره‌مند شوند.

ارائه حمایت‌های مالی و اجتماعی به افراد معلول و خانواده‌های آن‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک کند، برنامه‌های آموزشی و توانمندسازی برای افراد معلول می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا مهارت‌های لازم برای زندگی مستقل را کسب کنند.

معلولیت یک چالش اجتماعی است که نیاز به توجه و حمایت دارد. با ایجاد شرایط مناسب و فراهم کردن حقوق و نیازهای معلولین، می‌توان به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک کرد. این موضوع نه تنها به نفع افراد معلول است، بلکه به نفع جامعه به طور کلی خواهد بود. با همکاری دولت‌ها، سازمان‌های غیر دولتی و جامعه، می‌توان به سوی جامعه‌ای عادلانه‌تر و برابرتر حرکت کرد که در آن همه افراد، بدون توجه به محدودیت‌هایشان، بتوانند از حقوق و فرصت‌های برابر بهره‌مند شوند

اهمیت به مناسب‌سازی مکان های عمومی و فراهم کردن بستر مشارکت معلولین و جانبازان درجامعه تا آنجاست که در بند يازدهم سياست‌های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری در بخش‌های شهرسازی و مسکن كه مربوط به رعایت نیاز و آسایش جانبازان و معلولان در طراحی فضای شهری و اماكن عمومی است به آن تاکید شده است.

سیده نرگس علی‌پور در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» گفت: مناسب‌سازی مبلمان شهری و ساختمان‌ها نیازمند همراهی و همدلی دستگاه‌ها و ادارات ذی‌ربط و به‌ خصوص شهرداری‌ها و شوراهای اسلامی شهر به‌ عنوان متولی امور شهری است.

سرپرست بهزیستی شهرستان باشت بیان کرد: معلولان مانند سایر افراد حق دارند که به راحتی در فضاهای شهری به ویژه معابر و پیاده‌روها تردد کنند و در این رابطه با مشکل و مانعی مواجه نباشند. رعایت نکردن قوانین مناسب­‌سازی و رفع موانع معماری در سطح شهر مشکلات عدیده­‌ای برای افراد معلول، جانباز، افراد کم توان، سالمندان و ... ایجادکرده است.

علی‌پور مطرح کرد: مناسب‌سازی یکی ازمهمترین موضوعات در حوزه حقوق افراد دارای معلولیت است و امروزه به جای ایزوله کردن و خاص کردن افراد دارای معلولیت، تاکید بر حضور آنها در جامعه است و هدف این است که یک فرد دارای معلولیت یک زندگی مستقل همراه با منزلت اجتماعی را در بستر جامعه در درون خانواده تجربه کند و از تمامی حقوق شهروندی برخوردار باشد.

وی گفت : بعضی از ادارات با توجه به جلساتی که در سال گذشته داشتیم تا جایی که امکان داشت نسبت به این سامانه کار انجام دادند ولی بعضی ادارات به دلایلی یا مکان مشخصی ندارند یا امکان درست کردن رمپ ورودی نداشته و باعث اشغال فضای معابر می‌شود کار انجام نداده اند . متاسفانه ما در سطح شهرستان بعضی جاها ظرفیت کم معابر و عدم امکان ایجاد رمپ را برای این اداره نداشته، ولی به هر حال باید چاره اندیشی برای معلولان داشته باشیم که این افراد در تولید و اشتغال نقش ویژه دارند.

سرپرست اداره بهزیستی شهرستان بیان کرد: تلخی واقعیت وضعیت نامطلوب مناسب‌سازی را می‌توان از روزمرگی‌های زندگی افراد دارای معلولیت مشاهده کرد، رنج راه آنچنان ناهموار و سخت است که آنها را در این ماندن و دوری از بیرون مصمم‌تر می‌کند، کوچه و خیابان‌هایی که عبور و مرور از آنها نه فقط برای افرادی دارای مشکلات جسمی و حرکتی هستند که برای کودکان و آنهایی که سالم هستند هم گاه سخت می‌شود اما همین مشکلات برای افرادی که دچار معولیت‌های جسمی و حرکتی هستند که گاه آنچنان راه رفتن را سخت می‌کند که ترجیح را بر ماندن در محدودیت خانه می‌دهند.

وی مطرح کرد: امروزه یکی از مشکلات عمده معلولان تردد در سطح شهر بوده که همیشه با خطرات جانی و مالی برای این افراد همراه بوده است. نامناسب بودن پیاده‌روها و معابر عمومی یکی از موانع بزرگ در جهت عبور‌ و‌ مرور معلولان در سطح شهر می‌باشد، لذا بهتر است که مناسب‌سازی محیط‌های شهر اجرا شود بویژه این مناسب‌سازی باید ازمبدأ یعنی خانه آغاز  شود، زیرا اگر یک فرد معلول نتواند از خانه‌اش بخاطر نامناسب بودن راهها و معابر محلي بیرون بیاید، مناسب‌سازی فضاهای عمومی برای او معنایی ندارد.

به گفته‌ کارشناس مربوطه هر سه ماه یکبار جلسه کمیته مناسب سازی شهرستان برگزار می شود. از ابتدای فعالیت کمیته مناسب‌سازی تاکنون به نهادها و دستگاه‌های مختلف در خصوص مناسب‌سازی اخطارهایی داده شده است.در شهرستان باشت حدود ۴۰ درصد ورودی‌های ادارات دولتی و بانک‌ها برای معلولان مناسب‌سازی شده است که نیازمند توجه بیشتر است و انتظار داریم مسئولان معلولان را بیشتر دریابند.