دشت 3 هزار هکتاری «خان احمد» چشم‌انتظار آب‌رسانی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» امروزه کشاورزی در توسعه اقتصادی و اجتماعی اکثر مناطق کشورمان نقشی تعیین‌کننده دارد که تلاش برای سرعت بخشیدن به صنعتی شدن و گسترش فعالیت‌های این بخش ضروری به نظر می‌رسد، اگرچه حوزه کشاورزی به‌عنوان منبع اشتغال نیز مطرح بوده و در بسیاری از مناطق زمینه اشتغال درصد قابل‌توجهی از نیروی کار را فراهم کرده است.

مشکلات بخش کشاورزی در کهگیلویه و بویراحمد

باید توجه داشت که مزارع کشاورزی وسیع در سایه حمایت‌های مالی و مدیریت کارآمد توأم بادانش روز محصولی به‌مراتب باکیفیت تولید خواهد کرد، اما در این میان متأسفانه استانی مانند کهگیلویه و بویراحمد و به‌تبع آن شهرستان گچساران هنوز در بخش کشاورزی با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند که از هر طرف به آن نگاه شود چالش‎های فراوانی پیش روی کشاورزان دیار بام نفت ایران گذاشته است.

جدای از این مسائل مشکلاتی همچون سنتی‎ بودن، خرد‎ بودن مالکیت اراضی، عدم آگاهی کشاورزان و نیز کمبود ادوات کشاورزی که هرکدام نیاز به بررسی دقیق خود را دارند، هرچند در این زمینه باید آسیب‎شناسی شود و این زنجیره از بذری که در زمین کاشته می‎شود تا محصولی که سر از بازار درمی‎آورد را موردبررسی قرارداد.

گچساران قطب کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد

با این تفاسیر شهرستان گچساران نام قطب کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد را با خود يدک می‌کشد، بیش از ۱۶ هزار و ۳۰۰ هکتار از اراضی دیم این شهرستان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی آبی شده است که این زمین‌های کشاورزی در دشت‌های خیرآباد، لیشتر، امامزاده جعفر، رودبال و ناز مکان‌ها، دشت مور، دیل، آرو، دژسلیمان و سایر مناطق گچساران قرار دارند. این میزان زمین‌های کشاورزی در قالب طرح‌های ساخت کانال‌ها و سامانه مدرن انتقال آب و شبکه‌های آبیاری نوین و کلاسیک تحت‌فشار به آبی تبدیل‌شده است.

کنترل مصرف آب مزارع و مبارزه با کم‌آبی و خشک‌سالی از مزایای استفاده از روش‌های نوین آبیاری است که این امر با توجه به خشک‌سالی‌ها و کاهش بارندگی بسیار مهم است. در مناطق مختلف شهرستان گچساران ۳۲ هزار و ۲۲۵ هکتار زمین کشاورزی وجود دارد که از این میزان ۱۶ هزار هکتار زمین دیم و نزدیک به ۱۷ هزار هکتار نیز زمین آبی است.

مهم‌ترین طرح‌های آبیاری در کهگیلویه و بویراحمد

بنابراین 53 درصد از زمین‌های کشاورزی گچساران آبی هستند که فاز یک و فاز دوم تأمین آب اراضی دشت امامزاده جعفر و خان احمد از مهم‌ترین طرح‌های آبیاری در این شهرستان به شمار می‌روند و در این راستا آب‌رسانی به سه هزار و 600 هکتار از زمین‌های دشت امامزاده جعفر به بهره‌برداری رسیده است. فاز دوم تأمین آب سه هزار و 200 هکتار از زمین‌های دشت امامزاده جعفر و خان احمد نیز در حال اجرا است که سالانه با بهره‌برداری از این پروژه ۳۶ میلیون مترمکعب آب از رودخانه زهره به زمین‌های کشاورزی این مناطق نیز انتقال خواهد یافت.

آبیاری نوین در ۱۱ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی

این در حالی است که لیلا عطا زاده رئیس جهاد کشاورزی گچساران در این خصوص گفته است که آبیاری نوین در ۱۱ هزار و ۷۸۲ هکتار از زمین‌های کشاورزی این شهرستان تاکنون اجراشده است؛ بیش از ۳۲ هزار هکتار زمین قابل‌کشت در مناطق مختلف گچساران وجود دارد که از این میزان دو هزار و ۵۰۰ هکتار باغی و مابقی هم زراعی است.

پروژه آب‌رسانی به منطقه خان احمد فعال است

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد در خصوص پروژه مهم آب‌رسانی به منطقه خان احمد هم گفت: پروژه آب‌رسانی به 3 هزار و 200 هکتار از اراضی خان احمد تعطیل نیست و فاز دوم پروژه هم‌اکنون 76 درصد پیشرفت فیزیکی دارد اگرچه فاز اول در سال 96 باهدف آبیاری 3 هزار و 650 هکتار از دیم‌زارها و باغات دشت امامزاده جعفر افتتاح و مورد بهره‌برداری قرارگرفته و فاز دوم برای رساندن آب به 3 هزار و 200 هکتار در دستور کار بوده و پروژه به جد فعال است.

آرش مصلح تصریح کرد: تسریع در عملیات اجرایی و بهره‌برداری در کمترین زمان ممکن از فاز دوم پروژه به طول 70 کیلومتر باهدف رونق تولید در بخش کشاورزی و ایجاد اشتغال برای 4 هزار نفر و همچنین جلوگیری از مهاجرت مردم به شهرها و حتی اجرای مهاجرت معکوس دغدغه مجموعه مدیران استانی و کشوری است. امیدوارم در صورت تأمین اعتبار تا پایان سال 1404 شاهد افتتاح و بهره‌برداری از این پروژه بزرگ و مؤثر در توسعه اقتصادی استان باشیم.

امید کشاورزان گچساران و باشت برای جهش تولید

 این در حالی است که افزایش چشمگیر توسعه زیرساخت‌های آبیاری نوین از سویی و در دست‌ساخت بودن چندین طرح دیگر امید کشاورزان گچساران و باشت برای جهش تولید را زنده کرده است. به گفته کارشناسان حوزه کشاورزی میزان بهره‌وری آبیاری بارانی تا ۷۰ درصد و آبیاری قطره‌ای تا ۹۵ درصد است ولی در سامانه آبیاری کم‌فشار تا ۷۵ درصد در مصرف آب کشاورزی صرفه‌جویی می‌شود و این شاید مهم‌ترین دلیلی است که موجب شد مسئولان برای تأمین آب کشاورزی همت کنند.

یدالله رحمانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد در بازدیدی که اواخر فروردین‌ماه امسال از طرح آب‌رسانی امامزاده جعفر_خان احمد داشت در این خصوص نیز گفته بود که طرح آب‌رسانی کشاورزی امامزاده جعفر -خان احمد در قالب دو فاز در حال انجام است که فاز نخست این طرح به بهره‌برداری رسیده است؛ متأسفانه براثر سیلاب‌های گذشته از ۱۲ الکتروپمپ این طرح تنها یک پمپ سالم و فعال است که آب منطقه‌ای پیگیری لازم را انجام داد و در تابستان سال گذشته تعدادی از آن‌ها را به مدار تولید برگشت و هم‌اکنون آب سه هزار و ۶۰۰ هکتار را تأمین می‌کند.

تثبیت‌ جمعیت در روستا و جلوگیری از مهاجرت

وی تصریح کرده بود که عملیات اجرایی فاز دوم آب‌رسانی به دشت خان احمد نیز در سال‌های ۹۶ و ۹۷ بااعتباری بیش از ۹۰۰ میلیارد ریال با 2 پیمانکار آغاز شد و هم‌اکنون در حال اجراست؛ که هدف از اجرای این طرح تأمین آب سه هزار و 200 هکتار اراضی خان احمد، علی‌آباد و امامزاده جعفر با توسعه آن برای بالا بردن سطح درآمد و رفاه اجتماعی مردم منطقه، افزایش تولیدات کشاورزی و توسعه زیر بخش‌های کشاورزی و صنایع تبدیلی، ایجاد تعادل و کمک به کسری آبخوان دشت آبرفتی امامزاده جعفر و تثبیت‌ جمعیت در روستا و جلوگیری از مهاجرت خواهد بود.

رحمانی اضافه کرده بود که فاز دوم طرح آب‌رسانی به دشت امامزاده جعفر_خان احمد هم‌اکنون دارای پیشرفت فیزیکی ۷6 است و یکی از طرح‌های حیاتی برق منطقه‌ای استان و این منطقه، پروژه پست فوق توزیع گنبد است که با تکمیل آن، برق الکتروپمپ‌ها تأمین می‌شود و همه مشکلات در این زمینه‌ مرتفع می‌شوند.

بهبود اشتغال‌زایی در منطقه

استاندار کهگیلویه و بویراحمد در ادامه نیز بیان کرده بود که با توجه به راندمان خوبی که این اراضی دارند می‌توانند اشتغال‌زایی در منطقه را بهبود ببخشد و در سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» یکی از اقدامات خوب در جهت تحقق شعار سال است. لذا یکی از تأکیدات به مدیران ذی‌ربط آب منطقه‌ای، برق و فرمانداری این است که مدام پیگیری کنند در زمان اعلام‌شده این پروژه مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

بااین‌وجود نیز نشست بررسی پروژه‌های عمرانی شهرستان‌های گچساران و باشت، عصر روز چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ با حضور یدالله رحمانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد، غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی، مدیران کل استانی و مسئولان دستگاه‌های اجرایی در سالن دولت برگزار می‌شود که در این نشست نیز روند اجرای پروژه آب‌رسانی به اراضی کشاورزی دشت امامزاده جعفر و خان احمد بررسی و آخرین وضعیت فازهای مختلف این طرح مطرح شد.

آرش مصلح، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد، با ارائه گزارشی از وضعیت اجرایی پروژه گفت: فاز اول این طرح به بهره‌برداری رسیده، فاز دوم با ۷۶ درصد پیشرفت فیزیکی در حال اجراست و فازهای سوم و چهارم نیز در دست پیگیری است. هم‌اکنون 4 پیمانکار در این پروژه فعال هستند که دو پیمانکار با اعتباراتی به مبلغ ۲۱۰ میلیارد تومان و ۹۸ میلیارد تومان برای ادامه عملیات در سال جاری انتخاب‌شده‌اند؛ بنابراین از ۵۴ کیلومتر خط انتقال آب، تنها ۵ کیلومتر باقی‌مانده است.

 وی ادامه داد: سازه‌های اصلی شامل ایستگاه مادر، ایستگاه ثانویه خان احمد، مخزن ۱۰ هزار مترمکعبی و خطوط انتقال درجه‌یک و دو اجراشده‌اند. همچنین الکتروموتورها و پمپ‌های مربوطه در کارخانه پمپ ایران در حال ساخت و نصب هستند که در صورت تأمین کامل منابع مالی، این پروژه تا پایان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهد رسید.

در ادامه این نشست نیز فازهای سوم و چهارم پروژه که مسئولیت اجرای آن‌ها با سازمان جهاد کشاورزی استان است، موردبررسی قرار گرفت. محمد ویسی‌نژاد مدیر آب‌وخاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان در این خصوص گفت: هم‌اکنون ۱۶ طرح مطالعاتی برای این پروژه‌ها در دست اقدام است که بخشی از آن‌ها فاقد ردیف بودجه هستند و برخی نیز نیازمند مجوز از کمیسیون ماده ۲۳ است.

پیگیری تأمین اعتبارات از محل منابع ملی

به گفته مسئولان با تکمیل این پروژه‌ها، بیش از ۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان‌های گچساران و باشت از نعمت آبیاری نوین برخوردار خواهند شد. جهانگیر شاهینی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، با تأکید بر لزوم تسریع در روند مطالعات نیز تصریح کرد: تأمین اعتبارات این پروژه‌ها از محل منابع ملی در دستور کار قرار دارد.

غلامرضا تاجگردون نماینده گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی در این نشت هم با انتقاد از تعلل در اجرای طرح‌ها و برخی پیگیری‌ها که ضروری است از تهران دنبال شود گفت: تا پایان خرداد ۱۴۰۴، مطالعات شبکه‌های ۳ و ۴ باید تکمیل و برآورد دقیق هزینه‌ها و تعیین مشاور طرح باید به‌صورت دقیق اعلام شود.

امکان بهره‌برداری در سال ۱۴۰۵ فراهم شود

تاجگردون با تأکید بر پیگیری‌ها از سوی مدیران استانی برای تأمین ردیف بودجه ملی باید ادامه یابد اضافه کرد: در سفر احتمالی وزیر به استان در خردادماه امسال، گزارش پیشرفت به ایشان ارائه شود. اگرچه عملیات اجرایی طرح باید تا شهریور ۱۴۰۴ آغاز شود تا امکان بهره‌برداری در سال ۱۴۰۵ هم فراهم شود.

استاندار کهگیلویه و بویراحمد در پایان این نشست بیان کرد: مطالعات مربوط به فازهای سوم و چهارم باید تا پایان خرداد ۱۴۰۴ نهایی شود، مشاور پروژه و برآورد هزینه‌ها هرچه سریع‌تر مشخص شود، پیگیری برای اخذ ردیف بودجه ملی صورت گیرد و عملیات اجرایی پروژه از شهریور ۱۴۰۴ آغاز شود.

آب‌رسانی خان احمد 76 درصد پیشرفت فیزیکی دارد

سید معصوم افضلی در گفتگوی اختصاصی با این پایگاه خبری تحلیلی در خصوص آخرین وضعیت طرح آب‌رسانی به اراضی کشاورزی منطقه خان احمد و امامزاده جعفر گفت: امروز عملیات اجرایی طرح آب‌رسانی به دشت‌های خان احمد (فاز دوم) فعال و هم‌اکنون ۷۶ درصد پیشرفت فیزیکی دارد اگرچه اعتبار موردنیاز برای تکمیل این طرح حدود ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.

رئیس منابع آب گچساران افزود: بنابراین عملیات اجرایی این طرح در سال‌های ۹۶ و ۹۷ باهدف تأمین آب سه هزار و ۲۰۰ هکتار از اراضی خان احمد و روستاهای هم‌جوار و همچنین دشت امامزاده جعفر (ع) شروع شد.

اشتغال‌زایی مستقیم برای یک هزار و 500 نفر

وی ادامه داد: بالا بردن سطح درآمد و رفاه اجتماعی مردم منطقه، افزایش تولیدات کشاورزی و توسعه زیر بخش‌های کشاورزی و صنایع تبدیلی، ایجاد تعادل و کمک به کسری آب خوان (آب زیرزمینی) دشت امامزاده جعفر و همچنین تثبیت جمعیت در روستاها و جلوگیری از مهاجرت به شهرها از دیگر اهداف این طرح است. لذا مسئله‌ای که بسیار حائز اهمیت است اینکه در زمان بهره‌برداری از این طرح برای یک هزار و 500 نفر به‌طور مستقیم اشتغالی زایی خواهد داشت.

افضلی تصریح کرد: بااین‌حال عمده کارهای باقی‌مانده در این طرح نیز شامل خرید تجهیزات و قطعات الکتریکال (۱۲ دستگاه الکتروپمپ، تابلوها و ترانس‌های برق) و همچنین تجهیزات مکانیکال (شیرآلات داخلی ایستگاه و خط انتقال فلزی) و نیز خرید لوله فلزی انتقال به طول ۵ کیلومتر و ابنیه‌های باقی‌مانده است که به برای تکمیل کارهای باقیمانده و در فرآیند برگزاری مناقصه دو پیمانکار جدید اجرا و تکمیل سوله ایستگاه پمپاژ و خط انتقال فلزی آب با مبلغ قرارداد ۲۲۰ میلیارد تومان و پیمانکار خرید الکتروپمپ‌ها و تجهیزات آن با مبلغ قرارداد ۱۰۰ میلیارد تومان مشخص و در حال تجهیز و شروع عملیات اجرایی هستند که امیدواریم با تأمین اعتبارات به‌موقع شاهد بهره‌برداری از این طرح عظیم آب‌رسانی در آینده نزدیک باشیم.

ضرورت اجرای خطوط فرعی درجه ۳ و ۴ در اراضی

وی ادامه داد: البته ضروری است که سازمان جهاد کشاورزی نسبت به اجرای خطوط فرعی درجه ۳ و ۴ در اراضی تحت پوشش‌ نیز اقدامات اساسی را انجام دهد؛ اما از دیگر مشکلات اصلی طرح‌های آب‌رسانی فازهای اول و دوم امامزاده جعفر و خان احمد کمبود برق موردنظر به میزان ۱۶ مگاوات است که جهت راه‌اندازی الکتروپمپ‌ها در هر دو ايستگاه آب‌رسانی (خان احمد و پاکوه) ضروری است البته این میزان برق با احداث پُست برق «گنبد ماهور باشت» تأمین خواهد شد که عملیات اجرایی آن آغازشده است.

در پایان می‌توان گفت کشاورزی در بسیاری از مناطق کهگیلویه و بویراحمد با مکانيزه شدن هنوز فرسنگ‌ها فاصله دارد و بسياری از کشاورزان مناطق مختلف این استان نتوانسته‌اند به دلايل مختلف آن‌گونه که بایدوشاید از مزیت‌های طرح‌های توسعه کشاورزی بهره‌مند شوند، اما مسئولان و متولیان امر ازجمله سازمان جهاد کشاورزی و آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد می‌توانند با انجام اقداماتی مهم توسعه اين صنعت را در استان تسریع بخشند.

انتهای خبر/