افسانه‌های دنا زیرتیغ سدسازی ماندگان

بر اساس نظریه کارشناسان درحالی‌که سدسازی در این منطقه به از بین رفتن اکوسیستم این منطقه و به خطر افتادن زیست جانوری منجر می‌شود اما انتقال آب بین‌حوزه‌ای از این رودخانه در حالی مطرح است که حتی مردم «سمیرم» نیز به این ماجرا اعتراض دارند.

مافیای آب؛ سود می‌خواهد نه زنده بود دنا را

انتقال آبی که قرار است آب رودخانه ماربر را از بخش پادنای شهرستان سمیرم به مرکز استان اصفهان منتقل کند، یک انتقال آب بین حوضه‌ای که از حوضه آبریز کارون به حوضه زاینده‌رود و البته بین حوضه‌های اصلی، یعنی انتقال آب از حوضه اصلی آبریز خلیج‌فارس به فلات مرکزی است.

طبق نظر کارشناس محیط‌زیست  رودخانه ماربر، یکی از سرشاخه‌های رودخانه خرسان و نهایتاً سرشاخه رودخانه کارون است؛ یعنی درصورتی‌که انتقال آب رودخانه ماربر، انجام شود، شاهد کم‌آب شدن رودخانه خرسان و نهایتاً کم‌آب شدن رودخانه کارون و سد کارون ۳ هستیم.

دنا درخطر است درک کنید!

مسئله‌ای که طبیعت و محیط‌زیست استان‌های اصفهان، چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان را تحت تأثیر خود قرار داده و اثرات مخرب و زیان‌باری دارد.

مسئله اصلی اینجا نهفته است که ازنظر جغرافیایی هیچ خاکی و منطقه‌ای از کهگیلویه و بویراحمد جدا نمی‌شود و در این رابطه برخی با سنگ اندازی سعی کرده‌اند که مسئله اصلی که سدسازی است را به حاشیه ببرند تا در خلوت خود با چراغ خاموش است سد را احداث کنند و بر طبل جدایی دنا از بویراحمد بکوبند.

حال مهدی جمالی نژاد، استاندار اصفهان، در برنامه رادیویی انعکاس در تاریخ ۱۸ فروردین ۱۴۰۴ از تأمین منابع مالی سد ماندگان خبر داده و گفته است: «طرح انتقال آب از سد ماندگان در جنوب استان اصفهان برای تأمین آب آشامیدنی پنج میلیون جمعیت استان در حال اجرا است و تا ۲ سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. اعتبارات این طرح از محل اعتبارات استان تأمین‌شده است.»

این مسئله در حالی بوده که عیسی شهامت، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد، از بحران کم‌آبی و احتمال بروز خشک‌سالی در استان خبر می‌دهد و حتی یدالله رحمانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد خواستار پیگیری جدی استفاده از پساب تصفیه‌شده در صنعت و ترویج کشت گیاهان کم‌آب‌خواه ازجمله راهکارهای کاهش مصرف آب خبر داده است.

خودمان آب نداریم! اما

حتی مسئله کم‌آبی در این دیار پر آب باعث شده که آرش مصلح، مدیرعامل آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد، از ممنوعیت کشت محصولات آب‌بر همچون برنج در این دیار خبر دهد، مردمانی که تنها قوت آن‌ها برنج در کنار زجر آن بوده است.

حال مهدی جمالی نژاد، استاندار اصفهان، در برنامه رادیویی انعکاس در تاریخ ۱۸ فروردین ۱۴۰۴ از تأمین منابع مالی سد ماندگان خبر داد و گفت: «طرح انتقال آب از سد ماندگان در جنوب استان اصفهان برای تأمین آب آشامیدنی پنج میلیون جمعیت استان در حال اجرا است و تا ۲ سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. اعتبارات این طرح از محل اعتبارات استان تأمین‌شده است.»

امروز اگر نگاهی اجمالی به مسئله آب در اصفهان و یزد بیندازیم خواهیم دید که مسئله آب امروز در صنعت و کشاورزی این دو استان لحاظ شده و کاملاً واضح است که ادعای تأمین آب پنج میلیون اصفهانی از سد ماندگان ادعایی پوچ و صرفاً پوشش رسانه‌ای برای استثمار منابع آبی کهگیلویه و بویراحمد و ادامه یافتن فعالیت صنایع آب‌بر در دشت‌های بی‌آب اصفهان است.

زخم خونین بر پیکر دنا؟

سیاست‌های غلط و نفوذ تصمیم سازان مافیای آب در ساختار تصمیم‌گیری کشور در سال‌های گذشته، بسیاری از صنایع آب‌بر را به استان‌های اصفهان و یزد منتقل کرده، درحالی‌که این دو استان با کمبود شدید منابع آبی مواجه هستند و در همین راستا شاهد هستیم که رودخانه همیشه جاری زاینده‌رود به خشک‌سالی کشیده شده و سرچشمه‌های کارون در کوهرنگ در حال خشک شدن هستند و به‌جای اصلاح سیاست‌های غلط توسعه‌ای و صنعتی که موجب بحران آبی در اصفهان شده، تصمیم گرفته‌اند پروژه‌هایی مثل سد ماندگان، سد شهید و حتی در برهه‌ای خرسان را با تخریب اکوسیستم‌های حساس و منابع آبی کهگیلویه و بویراحمد ادامه دهند.

باید به مسئولان عالی‌رتبه در سطح کلان کشوری و حتی نمایندگان و مسئولان استان اصفهان و کهگیلویه وبویراحمد گوشزد کنیم که این تصمیمات نه‌تنها مشکلات آبی اصفهان را حل نخواهد کرد، بلکه با تخریب منابع طبیعی و آبی کهگیلویه و بویراحمد، بحران‌هایی جبران‌ناپذیر برای مردم این استان نیز ایجاد خواهند کرد.

به‌جای استفاده از راهکارهای منطقی و اصلاح سیاست‌های نادرست توسعه‌ای، برخی مسئولان با پروژه‌هایی نظیر سد ماندگان، در حال تخریب اکوسیستم‌های حساس و نابود کردن منابع طبیعی برای منافع اقتصادی استان‌های دیگر هستند. پروژه‌ای که هیچ‌گاه مجوزهای زیست‌محیطی را اخذ نکرده است.

افسانه‌های دنا زیرتیغ سدسازی ماندگان

بااین‌حال واضح است که در سال‌های اخیر، استان کهگیلویه و بویراحمد با افت شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی، خشک‌سالی‌های مداوم و مهاجرت‌های اجباری مردم خود مواجه است و به‌جای این‌که سیاست‌های معقولی برای استفاده بهینه از منابع آبی استان گرفته شود، همچنان پروژه‌های آبی استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل عدم تأمین منابع مالی نیمه‌کاره مانده و از یادها رفته‌اند.

آنچه در این میان نگران‌کننده است، سکوت و بی‌عملی مسئولان استانی است که در این زمینه واکنشی نشان نداده‌اند و به قول خودشان چراغ خاموش به دنبال ملغی کردن این پروژه هستند و این مسئله در حالی بوده که تنها فرماندار دنا در این زمینه بیانیه صادر کرده و با لحنی تند خواهان متوقف شدن این پروژه شده است.

 در سال‌های گذشته علی‌رغم تجمعات گسترده و مخالفت‌های شدید دانشجویان، روحانیون، فعالان محیط‌زیست، کشاورزان و... هیچ اقدام عملی برای جلوگیری و متوقف شدن احداث سد ماندگان صورت نگرفت، هرچند در برهه‌ای برای پایین آوردن تنش این پروژه تعطیل شد، اما آنچه عیان بوده است بیانه‌هایی بوده که همچنان نتوانسته است این زخم کاری بر پیکر دنا را مرهم باشد.

انتظار مردم آب کهگیلویه و بویراحمد از نمایندگان استان که در حساس‌ترین کمیسیون‌ها قرار گرفته‌اند، هرچند که به گفته‌ای آنها دنا را فراموش کرده‌اند؛ این است که در جلوی این دست دارزی مسلم به ذخیرگاه بزرگ دنا جلوگیری کنند.

آقایان نماینده، سکوت شما نشانه چیست؟

باید به نمایندگان استان گوشزد کنیم که «مرکز پژوهش‌های مجلس» توانسته است با یک گزارش مثلاً علمی سد آبریز را که می‌توانست شاه‌کلید تنفس اقتصادی استان درزمینهٔ کشاورزی دشت‌های تشنه بلاد شاپور کهگیلویه و بویراحمد باشد، متوقف کند و این مسئله به صورتی پیش رفته است که نمایندگان کهگیلویه و بویراحمد در برابر سد ماندگان سکوت کرده‌اند و از ابزارهای سیاسی و قانونی خود، ازجمله درخواست از مرکز پژوهش‌های مجلس جهت بررسی مخاطرات سد ماندگان، هیچ استفاده‌ای نبرده‌اند. این سکوت، فقط به نفع دیگران است و مردم استان را بیشتر در معرض آسیب‌های محیط‌زیستی قرار می‌دهد.

در همین راستا باید به دغدغه‌های مسئولان کشوری، قضایی و حتی محیط زیستی اشاره‌کنیم که به‌صراحت گفته‌اند این سدسازی مغایر با محیط‌زیست و اکوسیستم جاری دنا است.

بر اساس نظرات کارشناسان، سدسازی در حوزه دنا و در منطقه خط رأس و حفاظت‌شده دنای شمالی در پادنا به‌منزله نابودی سرزمین افسانه‌ای دنا و خشک‌سالی‌های پی‌درپی و از بین رفتن منطقه زیست کرده و حتی خشک‌سالی رودخانه کارون و حتی برهم خوردن توازن زیستی در دنا می‌شود و افسانه سرزمین دنا همیشه با ایجاد این سدسازی‌های سریالی از بین خواهد رفت.پ

چندی پیش، امیرحسین ثابتی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، در پاسخ به درخواست دانشجویی که از وی خواسته بود جلوی احداث سد ماندگان را بگیرد، نقل به مضمون گفته بود: «نمایندگان استان شما هستند که پول و بودجه‌ها را تقسیم می‌کنند. زورشان می‌رسد؛ از خودشان مطالبه کنید.»

لازم است استاندار، نمایندگان مجلس و نهادهای امنیتی پیش از آن‌که آسیب‌های زیست‌محیطی این سد دامن استان را بگیرد و اکوسیستم بکر دنا را تنها به سیاهه‌ای در لابه‌لای کتاب‌های تاریخ و جغرافیا بدل کند، در مقابل تصمیمات تمامیت‌خواه خلاف قانون بایستند.

آیا می دانید که سد ماندگان مجوز زیست‌محیطی ندارد!

در همین راستا معاون محیط‌زیست کشور گفت: سد ماندگان مجوز ارزیابی زیست‌محیطی خود را دریافت نکرده و پروژه‌ای است که به‌طور خاص با وزارت نیرو و استان اصفهان در ارتباط است، اما محدودیت‌هایی برای انتقال آب وجود دارد.

ترابی همچنین به موضوع مجوز زیست‌محیطی اشاره کرد و تأکید کرد: «بدون این مجوز، نمی‌توان اقدام به اجرای طرح‌های مختلف کرد.»

همچنین استاندار کهگیلویه وبویراحمد در جلسه با معاون رئیس‌جمهور چهاردهم گفت: سد ماندگان دغدغه همه مردم استان کهگیلویه و بویراحمد است که فعالان محیط زیستی عنوان می‌کنند که این سد می‌تواند تأثیرات نامطلوبی روی اکوسیستم منطقه داشته باشد، بهترین راهکار این است که سازمان مدیریت کشور یک کار مطالعاتی در خصوص این سد انجام دهد که اگر این ایرادات جدی باشد باید فکری اساسی برای آن کرد و اگر به این نتیجه برسند که سد آسیبی نمی‌رساند دغدغه مردم نیز در این خصوص کمتر خواهد شد.

طبق نظر کارشناس محیط‌زیست در کهگیلویه وبویراحمد، رودخانه ماربر، یکی از سرشاخه‌های رودخانه خرسان و نهایتاً سرشاخه رودخانه کارون است؛ یعنی درصورتی‌که انتقال آب رودخانه ماربر، انجام شود، شاهد کم‌آب شدن رودخانه خرسان و نهایتاً کم‌آب شدن رودخانه کارون و سد کارون ۳ هستیم که فاجعه زیستی محیط برای سرزمین زیبای چهارمحال بختیاری و همین‌طور جلگه خوزستان را دارد و همان بلایی که بر سد سلمان تنگه یا سید شهید رجایی آمد بر روی سد عظیم کارون سه خواهد آمد.

انتهای خبر/