به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» دستور مستقیم رئیس‌جمهور پزشکیان در ۱۹ آبان ۱۴۰۴، که با وعده نجات استان‌های تشنه اصفهان و یزد صادر شد، امروز به کابوسی برای مردم و طبیعت کهگیلویه و بویراحمد تبدیل شده است.

نابودی در ابعاد وسیع؛ از آوارگان انسانی تا انقراض گونه‌های نادر

بر اساس گزارش میدانی «صبح زاگرس»، این دو پروژه عظیم، پیامدهای فاجعه‌باری را به همراه خواهد داشت:آوارگی اجباری: ۱۷ روستا در معرض تخلیه و آوارگی قرار گرفته‌اند. ساکنان این مناطق که نسل‌ها در کنار این رودخانه‌ها زیسته‌اند، با آینده‌ای نامعلوم و بی‌سرزمینی روبه‌رو هستند.

نابودی جنگل‌های بلوط؛ هزاران هکتار از جنگل‌های باستانی بلوط زاگرس، ریه‌های تنفسی ایران، برای همیشه در پشت دیواره‌های سد نابود خواهند شد.

دفن تاریخ؛محوطه‌های باستانی متعلق به تمدن ۴۵۰۰ ساله عیلامی که هنوز بسیاری از رازهای آن ناگشوده مانده، زیر حجم عظیمی از آب و رسوبات دفن شده و برای همیشه از دسترس باستان‌شناسان خارج می‌شود.

مرگ تنوع زیستی؛ منطقه حفاظت‌شده دنا میزبان گونه‌های منحصربه‌فردی مانند پلنگ ایرانی، خرس قهوه‌ای و سمندر امپراطور است. قطع شریان‌های آبی و تخریب کریدورهای مهاجرتی، نابودی این اکوسیستم بی‌نظیر را تسریع خواهد کرد.

سکوت مرگبار مسئولان استانی
در حالی که فعالان محیط زیست و مردم محلی خشمگین، فریاد اعتراض خود را به گوش می‌رسانند، سکوت استاندار کهگیلویه و بویراحمد و بی‌تفاوتی نمایندگان این استان در مجلس، پرسش‌های بزرگی را در اذهان عمومی ایجاد کرده است. به نظر می‌رسد منافع کوتاه‌مدت سیاسی و فشار استان‌های پرنفوذ، صدای دادخواهی مردمی را که مستقیم تحت تأثیر این فاجعه قرار دارند، خفه کرده است.

پرسش بنیادین؛ آیا نجات موقت اصفهان و یزد، به بهای نابودی ابدی دنا می‌ارزد؟
کارشناسان محیط زیست و منابع آب هشدار می‌دهند که این پروژه‌ها نمونه بارز «مدیریت غیریکپارچه و ناپایدار منابع آب» است. دکتر مریم موسوی، اکوهیدرولوژیست، در گفت‌وگو با «صبح زاگرس» می‌گوید: «این سدها نه تنها راه‌حل نیستند، بلکه بحران را تشدید می‌کنند. انتقال آب از حوضه‌های مبدأ غربی به حوضه‌های مقصد مرکزی، تنها به معنای جابه‌جایی بحران و نابودی اکوسیستم‌های مبدأ است. ما در حال نابودی منبع آبی هستیم که خودمان به آن وابسته‌ایم.»

نتیجه‌گیری؛ تکرار یک تراژدی آشنا
احداث سدهای ماندگان و خرسان ۳، تکرار الگویی ویرانگر است؛ الگویی که زاگرس و مردمانش را قربانی توسعه‌ای ناپایدار و سیاست‌های کوتاه‌مدت می‌کند. این پروژه‌ها پاسخی شتابزده و غیرکارشناسی به بحران آبی کشور است که در نهایت، نه تنها اصفهان و یزد را نجات نخواهد داد، بلکه میراث طبیعی و تاریخی تمام ایران را برای همیشه به ورطه نابودی می‌کشاند.