طلسم بلاتکلیفی افسانه تله‌کابین یاسوج

رویایی در مه؛

طلسم بلاتکلیفی افسانه تله‌کابین یاسوج

پروژه تله کابین یاسوج که روزی وعده تبدیل‌شدن به نماد توسعه گردشگری در «پایتخت طبیعت ایران» را می‌داد، اکنون به نمادی از تعلیق و فراموشی تبدیل‌شده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی«صبح‌زاگرس» پروژه تله‌کابین یاسوج، یکی از مهم‌ترین طرح‌های گردشگری در استان کهگیلویه و بویراحمد، پس از گذشت نزدیک به یک دهه از آغاز عملیات اجرایی، با پیشرفتی تنها حدود ۳۰ درصدی، در وضعیت نیمه‌کاره و بلاتکلیف به سر می‌برد. 

از کلنگ زنی تا امروز؛سیر یک وعده عملی‌نشده
مطالعات اولیه این پروژه از سال ۱۳۸۶ آغاز شد و کلنگ ساخت آن در تاریخ ۱۲ مهرماه ۱۳۹۲ با حضور مسئولان به زمین زده شد.

 بر اساس برنامه‌ریزی اولیه، تکمیل و بهره‌برداری از این طرح ۳۶ ماهه (۳ سال) پیش‌بینی‌شده بود؛ اما امروز و پس از گذشت حدود 12 سال، نه‌تنها خبری از تحقق این وعده نیست، بلکه روند اجرای پروژه نیز به‌شدت کند و نامعلوم گزارش‌شده است.

جزئیات طرح؛ از آبشار یاسوج تا قله دنا
بر اساس طراحی اولیه، مسیر این تله‌کابین به طول ۱۵۰۰ متر (۱.۵ کیلومتر) از ورودی منطقه توریستی آبشار یاسوج آغاز و تا کوه «دوریاب» در بالادست پارک جنگلی این شهر امتداد می‌یافت.

 چشم‌انداز نهایی و بلندپروازانه این طرح، توسعه مسیر تا ۶ کیلومتر و دستیابی به چشم‌انداز بی‌نظیر قله‌های دنا و کاکان عنوان‌شده بود. 

وعده‌ای که رویای دسترسی آسان به هوای پاک، مناظر ابری و مه‌آلود صبحگاهی و طبیعت بکر زاگرس را برای گردشگران و مردم محلی ترسیم می‌کرد.

علل توقف؛ از بانک‌ها تا نوسانات ارزی
همکاری نکردن بانک‌های عامل با سرمایه‌گذار و همچنین نوسانات گسترده بازار ارز، از مهم‌ترین دلایل به حاشیه رفتن و توقف نسبی این پروژه عنوان‌شده است. این عوامل باعث شده‌اند تا رؤیای تبدیل یاسوج به مقصدی شاخص در گردشگری کوهستانی کشور، در آستانه فراموشی قرار گیرد.

یک مطالبه به‌حق و بلاتکلیف
پروژه تله‌کابین یاسوج از سوی مردم و فعالان محلی به‌عنوان یک مطالبه به‌حق و توسعه‌ای پیگیری می‌شود. این طرح ظرفیت ایجاد اشتغال پایدار، رونق اقتصادی و معرفی ظرفیت‌های بی‌نظیر طبیعی استان را دارد. بااین‌حال، طولانی شدن زمان اجرا و عدم توجه جدی به تکمیل آن، موجی از ناامیدی و انتقاد را در میان شهروندان و علاقه‌مندان به توسعه منطقه ایجاد کرده است.

اگرچه نوسانات ارزی و مشکلات بانکی به‌عنوان عوامل کندی پروژه عنوان‌شده‌اند، اما طولانی شدن زمان اجرا و عدم پیگیری جدی، این گمان را تقویت می‌کند که این طرح در اولویت مسئولان نیست و به دست فراموشی سپرده‌شده است.

ظرفیت‌های ازدست‌رفته گردشگری به‌عنوان «صنعت پاک»

استان کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن طبیعت چهارفصل، کوه‌های دنا و شهرهای یاسوج و سی سخت، از ظرفیت‌های بی‌نظیری برای جذب گردشگر برخوردار است.

گردشگری به‌عنوان بزرگ‌ترین صنعت درآمدزای جهان و «صنعت پاک» شناخته می‌شود.اجرای طرح‌هایی مانند تله‌کابین می‌تواند به اشتغال‌زایی، رونق اقتصادی و معرفی استان به‌عنوان مقصدی ملی بینجامد.

باوجوداین پتانسیل‌های بالا، هیچ برنامه مدون و جدی برای توسعه گردشگری در استان دیده نمی‌شود. پروژه تله‌کابین یاسوج تنها نمونه‌ای از این بی‌برنامگی و عدم پیگیری است که موجب اتلاف منابع و از دست رفتن فرصت‌های توسعه شده است.

پروژه تله‌کابین یاسوج از یک وعده گردشگری به یک نماد فراموشی تبدیل‌شده است. این سؤال اساسی مطرح است که آیا مسئولان استانی و ملی برای احیای این طرح و دیگر پروژه‌های راکد، اراده و برنامه‌ای مشخص دارند یا خیر. ادامه این روند نه‌تنها اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌کند، بلکه استان را از موتور محرکه توسعه اقتصادی محروم می‌سازد.

درحالی‌که دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، در سفری فشرده و یک‌روزه به استان کهگیلویه و بویراحمد، به بررسی طرح‌ها و شنیدن مشکلات پرداخت، غیبت پروژه تله‌کابین یاسوج از دستور کار و گفت‌وگوهای رسمی، موجی از انتقاد و ناامیدی در میان مردم و کارشناسان محلی به راه انداخت.

سفر فشرده، غیبت چشمگیر

رئیس‌جمهور در مدت حدود ۸ ساعت اقامت در استان، در جلسات متعدد با مسئولان استانی و محلی حاضر شد و از برخی طرح‌ها بازدید به عمل آورد. بااین‌وجود، نام و پیگیریِ مهم‌ترین پروژه گردشگری نیمه‌کاره مرکز استان، یعنی تله‌کابین یاسوج، در برنامه‌های رسمی و بیانیه‌های منتشرشده جایگاهی نداشت.

نماد فراموشی؛ از وعده تا واقعیت

پروژه تله‌کابین یاسوج که روزی نماد توسعه گردشگری و اشتغال‌زایی در "پایتخت طبیعت ایران" قلمداد می‌شد، اکنون پس از بیش از یک دهه توقف و تنها ۳۰ درصد پیشرفت، به نمادی از فراموشی و بلاتکلیفی مدیریتی تبدیل‌شده است. غفلت از این طرح در سفر مقام عالی کشور، این تصور را تقویت کرد که این پروژه حتی در اولویت‌های نمایشی و سیاسی مسئولان نیز جایی ندارد.

هشدار کارشناسان؛ اتلاف سرمایه و فرصت

اقتصاددانان و فعالان توسعه محلی هشدار می‌دهند که راکد نگه‌داشتن چنین پروژه‌های سرمایه‌بر و زیرساختی، به معنای اتلاف منابع ملی، از دست دادن فرصت‌های شغلی پایدار و واگذاری بازار گردشگری منطقه به رقبا است. برآوردها حاکی از آن است که تکمیل این طرح می‌تواند برای صدها نفر اشتغال مستقیم و هزاران فرصت کاری غیرمستقیم ایجاد کند.

سکوت توضیح‌پذیر مسئولان استانی

پرسش‌های مکرر خبرنگاران از مقامات استانی حاضر در سفر درباره علت عدم طرح این پروژه کلیدی با رئیس‌جمهور، با سکوت یا پاسخ‌های کلی مواجه شد. این سکوت، شکاف میان دغدغه‌های مردم و اولویت‌های دستگاه‌های اجرایی محلی را آشکارتر کرده و این گمان را قوت بخشیده که ممکن است پیگیری جدی برای رفع موانع این پروژه (ازجمله مشکلات با منابع طبیعی و تأمین مالی) در سطح استان وجود نداشته باشد.

آزمونی برای اراده دولت

سفر رئیس‌جمهور به کهگیلویه و بویراحمد می‌توانست فرصتی تاریخی برای احیای پروژه‌های راکدی مانند تله‌کابین یاسوج باشد. غفلت از این فرصت، پرسش‌های بنیادین درباره عزم جدی دولت برای توسعه متوازن مناطق را بار دیگر مطرح می‌کند. اکنون نگاه افکار عمومی استان به واکنش و اقدام جبرانی دولت و مجلس دوخته‌شده است. آیا طرحی برای نجات این نماد گردشگری از گرداب فراموشی وجود دارد، یا سرنوشت آن، الگویی تکراری برای دیگر پروژه‌های ناتمام استان خواهد بود؟

درحالی‌که صنعت گردشگری در جهان به‌عنوان موتور محرکه اقتصاد و اشتغال‌زایی شناخته می‌شود، استان کهگیلویه و بویراحمد باوجود لقب «پایتخت طبیعت ایران» و دارا بودن جاذبه‌های بکری مانند آبشار یاسوج، پارک جنگلی، تنگ مهریان و سد شاه‌قاسم، به دلیل ناتمام ماندن پروژه‌های زیرساختی همچون تله‌کابین یاسوج، از قافله توسعه گردشگری عقب‌مانده است.

چشم‌انداز بلندمدت یا وابستگی به نفت؟

کارشناسان اقتصادی و فعالان حوزه گردشگری در استان هشدار می‌دهند که ادامه روند فعلی و چشم دوختن به اقتصاد نفتی، بدون برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های گردشگری، به معنای از دست دادن فرصت‌های تاریخی توسعه در این منطقه است.

تله‌کابین یاسوج؛ وعده ۳۰۰ شغل مستقیم و هزاران فرصت غیرمستقیم

بر اساس برآوردهای اولیه، اجرای کامل پروژه تله‌کابین یاسوج می‌تواند حداقل برای ۳۰۰ نفر اشتغال مستقیم و برای چند هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم فرصت شغلی پایدار ایجاد کند. این طرح می‌تواند گره کور بیکاری در استان را تااندازه‌ای بگشاید و تحول اقتصادی چشمگیری در منطقه ایجاد نماید.

علل راکد ماندن پروژه؛ از مشکلات اداری تا اختلاف با منابع طبیعی

باگذشت بیش از یک دهه از آغاز این پروژه و باوجود خرید خط تله‌کابین، کار اجرایی آن تنها ۳۰ درصد پیشرفت داشته و متوقف مانده است. بر اساس اطلاعات میدانی، مشکلات بین سرمایه‌گذار و سازمان منابع طبیعی بر سر برخی مباحث حقوقی و کاربری اراضی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موانع اداری ادامه کار شناسایی‌شده است. این درگیری‌های اداری، همراه با چالش‌های تأمین مالی و نوسانات ارزی، پروژه را به‌کلی راکد کرده است.

پایتخت طبیعت با زیرساخت‌های ناتمام

یاسوج و استان کهگیلویه و بویراحمد، باوجود برخورداری از طبیعتی چشم‌نواز و جاذبه‌های متعدد، از زیرساخت‌های اولیه گردشگری محروم هستند. پروژه تله‌کابین تنها یکی از چندین طرح نیمه‌کاره و راکدی است که می‌توانست چهره اقتصادی و اجتماعی منطقه را متحول کند، اما به سرنوشت بلاتکلیفی و فراموشی دچار شده است.

سخن پایانی و پرسش بی‌پاسخ

سؤال اصلی مردم و فعالان توسعه‌ی استان این است: چرا طرح‌های کلیدی گردشگری باوجود پتانسیل بالا و اشتغال‌زایی گسترده، در گیرودار مشکلات اداری و کم‌توجهی مسئولان محلی و ملی خاک می‌خورند؟ به نظر می‌رسد تا زمانی که نگاه به گردشگری، از شعار به عزم عملی و مدیریت یکپارچه تبدیل نشود، رویای توسعه از طریق صنعت پاک گردشگری در «پایتخت طبیعت ایران» محقق نخواهد شد.

حال باید بدانیم که دهه‌ها از وعده‌های توسعه‌ای در این استان می‌گذرد، پروژه تله‌کابین یاسوج نیز به فهرست بلند پروژه‌های ناتمام یا با پیشرفت کند استان اضافه‌شده است. این سؤال همچنان پابرجاست که آیا مسئولان استانی و ملی اراده‌ای برای پایان دادن به این بلاتکلیفی و تحقق رویای گردشگری مردم کهگیلویه و بویراحمد دارند یا خیر.

 

انتهای خبر/