آقای رئیس‌جمهور بخواند؛
خون بتن در رگ‌های زاگرس؛ زخمی که درمان‌ندارد
دستور ویژه رئیس جمهور برای اجرای سریع دو سد سریالی ماندگان و سد خرسان؛ این سئوال‌ها را در ذهن‌ها تداعی کرده است که آیا آقای پزشکیان از مضرات و مشکلات این دو سد برای زاگرس و دنا واقف است یا خیر؟
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس»؛در اقدامی شتاب‌زده و بدون اخذ مجوزهای زیست‌محیطی، دستور آغاز دوباره عملیات عمرانی دو سد ماندگان و خرسان ۳ بر قلب منطقه حفاظت‌شده دنا، دهمین ذخیره‌گاه زیست‌کره جهان، صادر شد.
دستور مستقیم رئیس‌جمهور پزشکیان در ۱۹ آبان ۱۴۰۴، که با وعده نجات استان‌های تشنه اصفهان و یزد صادر شد، امروز به کابوسی برای مردم و طبیعت کهگیلویه و بویراحمد تبدیل‌شده است.
نابودی در ابعاد وسیع؛ از آوارگان انسانی تا انقراض گونه‌های نادر
بر اساس این گزارش؛ پروژه سد خرسان 3 و سد ماندگان، پیامدهای فاجعه‌باری را به همراه خواهد داشت:آوارگی اجباری؛ ۱۷ روستا در معرض تخلیه و آوارگی قرارگرفته‌اند. ساکنان این مناطق که نسل‌ها در کنار این رودخانه‌ها زیسته‌اند، با آینده‌ای نامعلوم و بی‌سرزمینی روبه‌رو هستند.
هزاران هکتار از جنگل‌های باستانی بلوط زاگرس، ریه‌های تنفسی ایران، برای همیشه در پشت دیواره‌های سد نابود خواهند شد.
یک دهستان کامل در آستانه نابودی؛
موج جدیدی از نگرانی‌ها درباره اجرای پروژه سد و انتقال آب خرسان ۳، دنا دهمین ذخیره‌گاه زیست‌کره جهان را در محاصره خود گرفته است؛ این طرح که مجوز زیست‌محیطی آن درگذشته «مغایر با پژوهش‌های علمی» صادرشده، همچنان به‌پیش می‌رود و امروز نیز دستور مستقیم دکتر پزشکیان برای احداث را نیز گرفته است.
یک فاجعه درراه است؛ ۱۷ روستا در معرض غرقابی شدن
باید بدانیم که دهستان سادات محمودی شهرستان دنا با حدود ۱۷ روستای بزرگ و کوچک، پس از آبگیری سد خرسان ۳ به‌طور کامل یا جزئی به زیرآب خواهند رفت. این به معنای نابودی کالبد اجتماعی و اقتصادی منطقه، آوارگی اجباری ساکنان و محو بخشی از تاریخ و هویت زاگرس است.
هشدار سه‌گانه؛محیط‌زیست، اقتصاد و تاریخ
کارشناسان حوزه آب و محیط‌زیست، پیامدهای این طرح را در سه بخش فاجعه‌بار می‌دانند؛ تخریب وسیع جنگل‌های بلوط زاگرس که به‌عنوان وسیع‌ترین واصلی‌ترین رویشگاه این‌گونه در ایران، ریه‌های تنفسی کشور محسوب می‌شوند.
فاجعه اجتماعی-اقتصادی؛ نابودی معیشت هزاران خانوار بومی که وابسته به زمین‌های کشاورزی، باغات و منابع طبیعی منطقه هستند.
فاجعه تاریخی؛ تخریب و غرقابی شدن آثار تاریخی و طبیعی منحصربه‌فردی که هنوز بسیاری از آن‌ها شناسایی و ثبت‌نشده‌اند.
کابوسی که به دست رئیس‌جمهور به حقیقت پیوست
ناگفته نماند که مردم استان‌های کهگیلویه وبویراحمد و چهارمحال‌وبختیاری، حدود ۱۲ سال است با این کابوس دست‌وپنجه نرم می‌کنند. سد خرسان ۳، یکی از ۲۵ سد پروژه بزرگ انتقال آب از سرشاخه‌های کارون است که آب را از دل کوهستان‌های دنا و زاگرس گرفته و به استان‌های مرکزی مانند کرمان و یزد منتقل می‌کند.
این سد بزرگ که با مخالفت‌های گسترده مواجه است، هم‌اکنون با پیشرفت فیزیکی ۱۰ درصدی در حال اجراست؛ این پیشرفت، زنگ خطر را برای فعالان محیط‌زیست، کارشناسان و مردم محلی به صدا درآورده است؛ آن‌ها این سد را فاجعه‌ای"می‌دانند که مشکلات بی‌شمار و غیرقابل جبرانی برای منطقه ایجاد خواهد کرد.
مطالبه عمومی؛ توقف و بازنگری دستور رئیس‌جمهور
مطالبه عمومی و فریاد زاگرس نشینان این است؛ دولت چهاردهم و شخص رئیس‌جمهور که در روزهای اخیر مهر تأییدی برای احداث این دو سد جنجالی در قلب زاگرس را صادر کرده است باید هرچه سریع‌تر اجرای این طرح را متوقف کن؛ آن‌ها خواستار یک بازنگری علمی، شفاف و اصولی با اولویت حفظ محیط‌زیست و حقوق مردم، در وسیع‌ترین زیست‌بوم کشور هستند.
حال آیا صدای فریاد دنا و مردمش به گوش تصمیم‌گیریان خواهد رسید، یا شاهد غرق شدن بخش دیگری از میراث طبیعی ایران در پشت دیواره سدها خواهیم بود؟
آقای رئیس‌جمهور و دست‌اندرکاران برای تحقق این سدهای سریالی باید بدانند که طرح عظیم سد خرسان ۳ که به‌عنوان یکی از ۱۰ سد بزرگ کشور معرفی می‌شود، نه‌تنها یک پروژه عمرانی، که تهدیدی وجودی برای کل اکوسیستم زاگرس است.
بر اساس طراحی اولیه، حجم مخزن این سد بیش از یک میلیارد مترمکعب در نظر گرفته‌شده که در صورت اجرا، فاجعه‌ای بی‌سابقه را رقم خواهد زد.
تغییر اقلیم تاریخی؛ خداحافظی دنا با برف!
کارشناسان محیط‌زیست هشدار می‌دهند که این سد می‌تواند اقلیم دو استان را برای همیشه تغییر دهد. سرزمین دنا و زاگرس باید برای همیشه با برف خداحافظی کند
بخارآب عظیم ناشی از دریاچه سد و گرمای تولیدشده آن، چرخه آب و هوایی منطقه را که طی هزاران سال شکل‌گرفته است، بر هم خواهد زد؛ این تغییر می‌تواند به از بین رفتن کامل اقلیم منحصربه‌فرد منطقه و تشدید پدیده مهاجرت بیانجامد.
نابودی ریه‌های زاگرس؛ ۱۲,۰۰۰ هکتار جنگل بلوط در کام آب
احداث این سد منجر به نابودی ۱۲,۰۰۰ هکتار از جنگل‌های بلوط و مراتع زاگرس خواهد شد؛ این در حالی است که هر هکتار جنگل بین ۲۰۰ تا ۲,۰۰۰ مترمکعب آب را در زمین نفوذ می‌دهد و میزان نفوذ آب در مناطق جنگلی ۴۰ برابر بیشتر از مناطق بدون پوشش است؛ نابودی این جنگل‌ها، شریان‌های حیاتی تغذیه آب‌های زیرزمینی را قطع خواهد کرد.
تهدید زیست‌بوم ۱۰ میلیون نفری
ناگفته نباید گذاشت که مجموعه جنگل‌های زاگرس، زیست‌بوم جمعیتی بالغ‌بر ۱۰ میلیون نفر است. این پهنه رویشی ۵۰ درصد کل دام کشور و ۷۰ درصد عشایر ایران را در خود جای‌داده است. تخریب این اکوسیستم، امنیت غذایی و معیشتی میلیون‌ها نفر را به‌طور مستقیم تهدید می‌کند.
یک انتخاب سرنوشت‌ساز
اکنون وقت آن است که مسئولان به این پرسش تاریخی پاسخ دهند؛ آیا اجرای پروژه‌ای با این حجم از پیامدهای مخرب، آن‌هم بدون کسب مجوزهای زیست‌محیطی صحیح، به قیمت نابودی یکی از ارزشمندترین اکوسیستم‌های کشور می‌ارزد؟
آینده زاگرس امروز در حال تصمیم‌گیری است.
این در حالی است که تاریخ کهن دیار زاگرس ازجمله قبرستان لما و له سوار نیز به کام دریاچه این سد فرو خواهد رفت. گویی نه‌تنها طبیعت، که هویت مذهبی و تاریخی مردم منطقه نیز قربانی این پروژه می‌شود.
مخالفت‌های بی‌اثر؛ از استاندار تا رئیس‌جمهور
باوجوداینکه مسئولان استانی ازجمله استاندار کهگیلویه و بویراحمد و حتی نمایندگان استان از جمله بهرامی نماینده مردم شهرستان های بویراحمد؛دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی مخالفت صریح خود را با اجرای این سد اعلام کرده و حتی گفته اند که در سفر احتمالی و آینده رئیس‌جمهور و هیئت دولت به استان، خواستار بازنگری در این پروژه شده‌اند، اما جلسه دو شب گذشته رئیس‌جمهور و دستور ویژه برای احداث این دو سد؛ آب سردی بر پیکر مسئولان استانی بوده است.
پرسش بزرگ: چه کسانی پشت این پروژه هستند؟
ادامه روند احداث این سد علیرغم مخالفت‌های گسترده محلی و استانی، این پرسش جدی را به وجود می‌آورد که چه نهادها یا جریان‌هایی مصمم به اجرای این پروژه بوده هستند و چرا علیرغم هشدارهای کارشناسی و مخالفت‌های مردمی، این طرح با این سرعت پیش می‌رود؟آیا کسی هست که صدای زاگرس در حال مرگ را بشنود؟
انتهای خبر/
