تحول در سینمای ایران یا تکرار چالش‌های گذشته؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح زاگرس» با گذشت نخستین هفته‌های سال ۱۴۰۴، سینمای ایران حال‌وهوایی متفاوت را تجربه کرده است؛ هم از حیث فروش و تعداد مخاطب و هم از منظر بازتاب اجتماعی و تحلیل‌های اقتصادی پیرامون آن. در حالی که پیش‌بینی‌ها از کاهش استقبال مردم از سینما به‌دلیل هم‌زمانی تعطیلات نوروزی با ماه رمضان و افزایش نرخ بلیت خبر می‌دادند، آمارهای نهایی از پایان اکران نوروزی نشان می‌دهد که سینما نه‌تنها عقب‌نشینی نکرد، بلکه با ثبت فروش ۱۹۷ میلیارد و ۴۹۲ میلیون تومان و جذب بیش از ۲ میلیون و ۳۰۵ هزار تماشاگر، به یکی از پرمخاطب‌ترین تعطیلات نوروزی دهه اخیر تبدیل شد.

اگرچه افزایش فروش گیشه به ظاهر نشانه‌ای مثبت و امیدوارکننده است، اما باید در محاسبات، فاکتورهای مهمی را لحاظ کرد: افزایش قیمت بلیت (که در مواردی تا ۵۰ درصد نیز رشد داشته)، تعطیلی‌ گسترده در نوروز و البته کاهش برنامه‌های جایگزین تفریحی در برخی شهرها.

به بیان ساده‌تر، رشد عددی فروش لزوماً به معنای سودآوری گسترده برای فیلم‌ها یا افزایش قابل توجه علاقه‌مندی عمومی به سینما نیست. برای درک بهتر، باید نگاهی به فروش و تعداد تماشاگر فیلم‌ها انداخت.

دایناسور، پادشاه بی‌رقیب نوروز

فیلم کمدی «دایناسور» به کارگردانی مسعود اطیابی، با فروش ۸۴ میلیارد و ۲۳۴ میلیون تومان و جذب ۹۶۴ هزار تماشاگر، پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین فیلم نوروز ۱۴۰۴ لقب گرفت. این موفقیت بار دیگر نشان داد که ژانر کمدی همچنان بی‌رقیب‌ترین انتخاب برای مخاطب عام ایرانی است.

در رتبه دوم، «موسی کلیم‌الله» اثر ابراهیم حاتمی‌کیا با ۳۶ میلیارد تومان فروش و بیش از ۴۳۷ هزار تماشاگر قرار گرفت؛ فیلمی با تم تاریخی-مذهبی که با وجود فضای معنوی رمضان، عملکردی نسبتاً قابل قبول داشت.

«کوکتل مولوتوف» نیز با جذب ۳۲۷ هزار تماشاگر و فروش ۳۰.۸ میلیارد تومان، جایگاه سوم جدول را به خود اختصاص داد. این فیلم که نگاه اجتماعی متفاوتی را به مسائل روز ارائه داده، مورد توجه طیف خاص‌تری از مخاطبان قرار گرفت.

در میانه‌ جدول، فیلم‌هایی مانند «رها» با فروش ۱۹.۵ میلیارد، «پسر دلفینی ۲» با ۱۱.۷ میلیارد و «پیشمرگ» با ۷.۳ میلیارد تومان قرار گرفتند؛ آثاری که در قیاس با تبلیغات پیش از اکران، کمتر از انتظار ظاهر شدند. فیلم «بامبولک» نیز با ۷ میلیارد فروش و ۹۶ هزار مخاطب نتوانست انتظارات سازندگان را برآورده کند.

اما بزرگ‌ترین شکست گیشه نوروزی بدون تردید به «عینک قرمز» تعلق دارد؛ فیلمی که با تنها ۵۵۰۰ تماشاگر و ۴۵۱ میلیون تومان فروش، عملکردی به‌مراتب پایین‌تر از کف فروش استاندارد سینماهای کشور داشت و احتمالاً به‌زودی از چرخه اکران خارج خواهد شد.

نقش «۷۰ سی» در اعداد درخشان نوروزی
گرچه «۷۰ سی» به کارگردانی بهرام افشاری رسماً از آذرماه ۱۴۰۳ روی پرده رفته، اما اکران ویژه‌ی نوروزی آن از هشتم اسفند به‌عنوان بخشی از جدول رسمی فیلم‌های نوروزی لحاظ شده است. در این بازه، این فیلم با فروش ۲۳ میلیارد تومان و ۲۵۳ هزار مخاطب، بخشی قابل توجه از مجموع گیشه نوروزی را به خود اختصاص داد. به‌طور کلی، فروش کلی این فیلم از ابتدای اکران تاکنون به ۳۵۱ میلیارد تومان رسیده که عددی بی‌سابقه در تاریخ سینمای ایران است.

آیا این آمار نشانه بازگشت دوران طلایی‌ست؟
کارشناسان معتقدند اعداد فعلی با وجود رشد چشمگیر نسبت به نوروز ۱۴۰۳، هنوز به استانداردهای یک صنعت پویا و سودآور نزدیک نشده است؛ اگرچه افزایش سانس‌ها، پوشش جغرافیایی بهتر و تبلیغات گسترده در فضای مجازی به افزایش نسبی فروش کمک کرده، اما همچنان بسیاری از فیلم‌ها با تردید وارد فاز بازگشت سرمایه می‌شوند.

از سوی دیگر، انتظار می‌رود طی روزهای آتی، برخی فیلم‌ها با توجه به اتمام مدت مجاز اکران یا رسیدن به کف فروش، سالن‌ها را ترک کرده و آثار جدیدی وارد چرخه نمایش شوند. این روند، امکان تحلیل دقیق‌تری از پویایی گیشه در بهار ۱۴۰۴ فراهم خواهد کرد.

نوروزی متفاوت، اما نه بی‌نقص
نوروز ۱۴۰۴ را می‌توان ترکیبی از موفقیت‌های موردی، رکوردشکنی‌های ژانری و چالش‌های ساختاری دانست؛ سینمای ایران در این ایام توانست بخشی از اعتبار و ارتباط خود را با مخاطب بازسازی کند، اما هنوز تا رسیدن به یک ثبات پایدار، راهی طولانی در پیش دارد.

موفقیت‌هایی چون «دایناسور» یا «۷۰ سی» نشان می‌دهند که اگرچه مخاطب همچنان به سالن‌ها بازمی‌گردد، اما برای حفظ این روند، تولیدات آینده باید فراتر از تکرار کلیشه‌ها بروند.

منبع: راه دانا

انتهای خبر/