«آتش بیار» این معرکه کیست

بلوط‎های دیار کهگیلویه وبویراحمد سال‌هاست که یتیم می‌شوند و می‌سوزند و می‌سازند نه‌تنها در عطش هوا؛ بلکه از بی‌تدبیری آن‌هایی که حیات بلوطستان‌ها را به سخره گرفته‌اند؛ انسان‌هایی که آتش به یار این معرکه شده‌اند.

مردم زاگرس فریاد می‌زنند؛ بلوط‌های ما را نجات دهید!

امروز متأسفانه روزگار بلوط‌های زاگرس این‌قدر خزان شده که گویی این قصه تلخ سال‌ها است که فقط برای خودش داستان‌سرایی می‌کند؛ خشکیدگی درختان بلوط در زاگرس، تخریب‌های انسانی و از همه مهم‌تر گرفتاری میلیون‌ها اصله بلوط به بلای آتش‌سوزی این‌ها همه روزگاری تلخ است که بر نیاکان زاگرس کشیده شده است.

درختانی که سال‌ها راست‌قامت ایستاده و سر به آسمان ساییده بودند، حالا یکی‌یکی کمر خم کرده‌ و داغی بر دل طبیعت گذاشته‌اند.

نقشه نابودی زاگرس؛ از کمبود امکانات تا مدیریت ضعیف
چند روزی است که آتش در دل جنگل‌های زاگرس از دنا تا لوداب و حتی چرام و بهمئی افتاده است؛ این اولین بار نیست و آخرین بار هم نخواهد بود و گویا این ماجرا پایانی ندارد؛ سناریویی تکراری که هرسال با شروع فصل گرما قوت می‌گیرد، امسال زود آغازشده و در فصل بهار شاهد لشکرکشی آتش سوزان گرما در میان بلوط‌های زاگرس هستیم.

بلوط‌هایی که نماد زاگرس هستند و همه آن‌ها را به نام نیاکان سرزمین زاگرس به یاد دارند، امروز یکی پس از دیگری یا در آتش طمع سودجویان و یا در آتش گرمای شدید آفتاب سوزان در حال خاکستر شن هستند.

امروز داستان دیگر فرق می‌کند، دوستداران بلوط هرروز برای هراس از آتش‌سوزی‌های آنان خودشان به قلب آتش می‌زنند؛ کوهستان را نفس‌نفس بالا می‌روند تا هرچه زودتر دست نبرد به یقه شعله‌ای برسانند. سینه‌کش را از میان انبوه ستبر درختانی که شانه به هم چسبانده‌اند بالا می‌روند. تبر ناآگاهی روزهای پیش، بعضی بلوط‌ها را از پا انداخته و اسکلت بلند خشکشان را روی زمین پهن کرده است تا پس از خشک شدن و سوخته شدن سهم کیسه های ذغال شوند. درختان بلوط این منطقه را نمی توان شمرد.

آتش‌سوزی‌های سلسله‌وار در زاگرس
امروز این بلوط‌های استوار آرام و قرار ندارند، گاهی بیماری به جان این بلوط‌ها می‌افتد و نمی‌توان کاری کرد؛ در سالیان گذشته، بیماری‌هایی که به جان این درختان افتاده، بیش از یک‌میلیون و 500 هکتار از این جنگل‌ها را نابود کرده است. حالا این را در کنار آتش‌سوزی‌های پی‌درپی جنگل‌ها که هرسال تابستان شاهد آن هستیم، قرار دهید و ببینید که چقدر از این جنگل‌ها باقی می‌ماند.

کارشناسان منابع طبیعی بر این باور است که گرم شدن زمین و تغییرات اقلیمی یکی از دلایل مهم بروز آتش‌سوزی در این جنگل‌ها به شمار می‌رود: اما نمی‌توان مسئله زمین‌خواری و طمع افراد سودجو برای تغییر کاربری جنگل‌ها را نیز نادیده گرفت.

فریاد بلوط‌های سوخته!

ماجرای آتش و بلوط حکایت جدیدی نیست، از دیروزها تا امروز بلوط ستان صحنه جدال بوده است، یک روز حرف ذغالگیری است و روز دیگر تغییر کاربری، کشاورزانی به طمع زمین مُفت، چنگ به سرمایه زمین انداخته‌اند، یک روز با تبر و اره می‌برند، روز دیگر زغال می‌گیرند و این روزها آتش می‌زنند.

متأسفانه مجازات تعیین‌شده برای افرادی که به هر دلیلی جنگل را به آتش می‌کشند، بسیار کم است و به نظر می‌رسد بهترین راهکار برای حل این بحران این است که شعبه‌ای ویژه‌ در استان‌های برخوردار از جنگل برای پیگیری تخلفات این‌چنینی راه‌اندازی شود تا افراد بدانند که جنگل جزو منابع ملی به شمار می‌رود و نمی‌توان سهواً یا عمداً به آن آسیب رساند.

از سویی دیگر سال گذشته بارندگی در استان کهگیلویه وبویراحمد با کاهش 50 درصدی روبه‌رو بود و همین امر درزمینهٔ خشکیدگی و آتش‌سوزی‌ها نیز تأثیرگذار است، هرچند که یدالله رحمانی استاندار استان در نشست با مسئولان منابع طبیعی گفته است که 96 درصدی آتش‌سوزی‌های جنگل‌های استانی عمدی است.

زاگرس در آتش؛ بلوطهای هزارساله قربانی بی‌تدبیری

مسئولان استانی بر این باورند که انسان عامل بیش از 95 درصد آتش‌سوزی‌ها در زاگرس است که می‌توان آن را به دو بخش تقسیم کرد. درواقع، می‌شود گفت 70 درصد از این آتش‌سوزی‌ها سهوی است و 30 درصد نیز توسط افراد سودجو، قاچاقچیان چوب و زغال یا افرادی که قصد تغییر کاربری جنگل رادارند، انجام می‌شود.
باید بدانیم که حفظ و حمایت جنگل‌ها یکی از شاخص‌های مهم توسعه پایدار است. جنگل‌ها ریه‌های زمین محسوب می‌شوند، تنظیم‌کنندگان آب‌وهوا به شمار می‌روند و زیستگاه طبیعی صدها گونه گیاهی و جانوری هستند.

باید بدانیم که نابودی بلوط‌ها به‌منزله نابودی زاگرس است، بلوط‌ها امروز نقش بسزایی در گسترده سرزمینی زاگرس دارند و نابودی هرکدام از این اصله درخت‌ها، به نابودی بیشتر زمین، طبیعت و حتی پهنه جانوری آن منجر خواهد شد و باعث می‌شود که بیابانی برهوت درکمین این سرزمین باشد.

بیش از ده میلیون نفر از هم‌وطنان زاگرس نشین دقیقاً  در ۱۱ استانی زندگی می‌کنند که این بلوط‌ها قلب تپنده آن هستند؛ ۴۰ درصد آب‌های زیرزمینی و ۴۰ درصد از جنگل‌های ایران را ریشه این بلوط‌ها حفاظت می‌کند؛ این تنها دورنمای کوچکی از بخشی است که آسیب به بلوط‌ها آن را نابود خواهد کرد.

انتهای خبر/